Ulica Bagno w Warszawie

Ulica Bagno w Warszawie
Śródmieście Północne
Ilustracja
Ulica Bagno w latach 30. XX wieku
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Długość

200 m[1]

Przebieg
Ikona ulica początek T.svg0 mul. Zielna
Ikona ulica koniec T.svg200 mul. R. Wallenberga/plac Grzybowski
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Bagno w Warszawie”
Ziemia52°14′07,9″N 21°00′15,9″E/52,235528 21,004417

Ulica Bagno – ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Historia

Pierwotnie ulica Bagno stanowiła fragment ciągu ulic Wiejskiej, Brackiej i Zgoda, dawnego traktu z Ujazdowa do Grzybowa. W rejonie ulicy miała swoje źródła rzeczka Bełcząca[2].

Ulica została wytyczona w XVIII wieku na terenie po osuszonych mokradłach[3]. Nazwa ulicy została oficjalnie nadana w 1770 i jest przykładem (podobnie jak m.in. ulicy Topiel) odzwierciedlenia w nazwie ulicy jej charakterystyki topograficznej. Do wybuchu II wojny światowej łączyła plac Grzybowski z ulicą Świętokrzyską.

Od połowy XIX wieku aż do II wojny światowej przy ulicy działało targowisko ze starzyzną i żelastwem, nazywane Pociejowem. W okresie międzywojennym ulicę Bagno zamieszkiwała głównie ludność żydowska.

W listopadzie 1940 ulica w całości znalazła się w granicach warszawskiego getta[4]. W marcu 1941 z dzielnicy zamkniętej została wyłączona parzysta (wschodnia) strona ulicy Bagno, a mur getta został przesunięty na jej środek[4]. Ulica wraz z całym tzw. małym gettem została włączona do „aryjskiej” części miasta w czasie wielkiej akcji deportacyjnej w sierpniu 1942[5].

W 1962 zapadła decyzja Krajowej Rady Narodowej o wyburzeniu całej zabudowy ulicy; na jej miejscu powstało zaprojektowane przez Bohdana Gniewiewskiego i Jana Bogusławskiego osiedle mieszkaniowe Grzybów I, zaś na placu Grzybowskim zlikwidowano ruch tramwajowy. Bieg ulicy został zmieniony w 1965 przy budowie osiedla[6]. Ulica stała się ślepym zaułkiem placu Grzybowskiego, biegnącym od placu w stronę ulicy Zielnej.

W czasach PRL ulica Bagno, choć mała, dała nazwę całemu kwartałowi kamienic i przyległych do niego, od strony ul. Świętokrzyskiej, pawilonów handlowych (obszar ulic Bagno, Zielnej i Próżnej oraz placu Grzybowskiego), będącemu rzadkim w powojennej Warszawie skupieniem w jednym miejscu dużej liczby małych, prywatnych sklepów, warsztatów rzemieślniczych i sprzedawców ulicznych. W kawiarence w pawilonach zbierali się tzw. cinkciarze – Bagno było głównym ośrodkiem nielegalnego wówczas handlu walutami.

Ważniejsze obiekty

W kulturze

  • W powieści Zły (1955) Leopolda Tyrmanda przy ulicy znajdowały się magazyny Spółdzielni Pracy „Woreczek”, będącej przykrywką dla organizacji przestępczej kierowanej przez Filipa Merynosa, wraz z kryjówką obywatela Kudłatego[7].
  • Ulicę Bagno można zobaczyć w jednej ze scen komedii Miś (1981) Stanisława Barei[8].

Przypisy

  1. Mapa Warszawy, mapa.um.warszawa.pl [dostęp 2020-11-25].
  2. Łukasz Heyman: Nowy Żoliborz 1918–1939. Wrocław: Ossolineum, 1976, s. 28.
  3. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 136. ISBN 978-83-62189-08-3.
  4. a b Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
  5. Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 113. ISBN 978-83-63444-27-3.
  6. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 40. ISBN 83-01-08836-2.
  7. Leopold Tyrmand: Zły. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1990, s. 554. ISBN 83-07-01982-6.
  8. Jerzy S. Majewski. Czterdziestka stuknęła temu Misiu. „Gazeta Stołeczna”, s. 11, 30 kwietnia–3 maja 2021. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T