Ulica Bankowa w Katowicach

ulica Bankowa
Śródmieście
Ilustracja
gmach rektoratu Uniwersytetu Śląskiego
ul. Bankowa 12
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

360 m

Przebieg
Ikona ulica początek T.svg0mul. Uniwersytecka
Ikona ulica skrzyżowanie.svg50mul. prof. Augusta Chełkowskiego
Ikona ulica skrzyżowanie.svg200mul. Stanisława Moniuszki
Ikona ulica most.svg210mpotok Rawa
Ikona ulica koniec T.svgświatła360mPL road sign A-21.svg ul. Warszawska
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Bankowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Bankowa”
Ziemia50°15′34,5″N 19°01′42,4″E/50,259580 19,028449
Tablica Systemu Informacji Miejskiej na skrzyżowaniu ulicy Bankowej i prof. Augusta Chełkowskiego
Ulica, zaznaczona czerwoną linią, na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1933
Budynek NBP (ul. Bankowa 1)
Wydział Nauk Przyrodniczych UŚ (ul. Bankowa 9)

Ulica Bankowa w Katowicach − jedna z ulic w katowickiej jednostce pomocniczej Śródmieście. Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Uniwersytecką. Biegnie około 360 metrów, krzyżując się z ul. profesora Augusta Chełkowskiego i ulicą Stanisława Moniuszki, do ulicy Warszawskiej.

Historia

Na rogu ulic Warszawskiej i Bankowej znajdowała się willa Grundmanna z lat 1868−1869 (przebudowana 1872−1873[1]), z portykiem podtrzymywanym przez cztery posągi kariatyd, wieżą, pergolą i ogrodem zimowym. Została zburzona decyzją wojewódzkich władz partyjnych w 1973[2]. Przy ulicy Bankowej 7 grudnia 1930 otwarto pierwszy w Polsce sztuczny tor łyżwiarski Torkat[3] i kilka boisk sportowych[4]. Odbywały się na nim ogólnokrajowe imprezy sportowe[5]. W 1930 wydano broszurę poświęconą tematowi zieleni pt.: "O zieleńcach i zwierzyńcu w Katowicach". Do najważniejszych inwestycji w tej dziedzinie należał założony przy ul. Bankowej 7[6], po północnej stronie banku, Ogród Botaniczny[3], określony w opisanej broszurze jako "wzorowy i pięknie utrzymany". Obok, okolona murem, mieściła się część zwierzyńca miejskiego, a drugą część zlokalizowano na terenie parku im. Tadeusza Kościuszki[4].

W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 10 swoją siedzibę miał Zarząd Ogrodów Miejskich[7], a pod numerem 8 − biuro Krajowej Rady Kościelnej Ewangelickiego Kościoła Unijnego na Polskim Górnym Śląsku i Ewangelicki Dom Związkowy[8].

Od 2009 przy ulicy Bankowej trwa budowa Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej dla Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego (do 1 października 2010 Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego)[9][10]. W 2010 część ulicy przebudowano[11]. Zgodnie z projektem ulica została wybrukowana granitową i betonową kostką, a ozdobą klombów są drzewa wiśni nieowocujących. W jednym z klombów umieszczono fontannę. Szczególną atrakcją będzie możliwość wpasowania w powierzchnię ulicy mosiężnych płyt z odciskami dłoni osobistości, które Uniwersytet Śląski chciałaby szczególnie uhonorować[12].

W okresie Rzeszy Niemieckiej ulicę nazywano Reichsbank Straße. Taką też nazwę nosiła w okresie niemieckiej okupacji Polski (1939-1945)[13].

Obiekty i instytucje

Przy ul. Bankowej 5 znajduje się zabytkowy budynek dawnego Reichsbanku[14], wpisany do rejestru zabytków 30 sierpnia 1991 (nr rej.: A/1431/91, A/871/2021[15])[16]. Wzniesiono go w 1911 w stylu neorenesansu klasycyzującego, został przebudowany w latach 1923−1924 przez budowniczego Henryka Gambca z Katowic[16][17]. W dwudziestoleciu międzywojennym mieścił się tu Bank Polski[18].

Pod numerem 8 znajduje się zabytkowy modernistyczno-neoklasycystyczny budynek z początku XX wieku[19]. 28 czerwca 2008 przed rektoratem Uniwersytetu Śląskiego odsłonięto pomnik Studenta[20][21][22].

Przy ul. Bankowej 14 istnieje Biblioteka Główna Uniwersytetu Śląskiego, posiadająca 460 000 woluminów i jednostek, 1 100 000 woluminów łącznie ze zbiorami bibliotek specjalistycznych; w ramach biblioteki działa Biblioteka Brytyjska oraz Biblioteka Niemiecka − Deutscher Lesesaal des Goethe−Instituts[9]. Przy ul. Bankowej 12 znajduje się pływalnia akademicka[9].

Przy ul. Bankowej swoją siedzibę posiadają[23]: English Language Centre, fundacja Facultas Iuridica, Studencki Zespół Pieśni i Tańca "Katowice", Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., oddział okręgowy Narodowego Banku Polskiego, przedsiębiorstwa wielobranżowe, oddział Instytutu Matematycznego PAN, oddziały Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, Uniwersytet Śląski (ul. Bankowa 12) i jego wydziały, Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy, Międzynarodowa Szkoła Nauk Politycznych w Katowicach, AZS UŚ Katowice (ul. Bankowa 12 pok. 412).

Zobacz też

Przypisy

  1. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 190. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
  2. Katowice. W 139. rocznicę uzyskania praw miejskich, red. Antoni Barciak, Instytut Górnośląski, Urząd Miasta Katowice, Muzeum Historii Katowic, Katowice 2005, ISBN 83-86053-57-7, str. 197.
  3. a b Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 8, ISBN 978-83-7729-502-1.
  4. a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  5. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 44. ISBN 83-85831-35-5.
  6. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 91. ISBN 978-83-7729-021-7.
  7. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 27. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. a b c Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego: Prognoza oddziaływania na środowisko. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  10. Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  11. Uroczyste otwarcie ulicy Bankowej. www.us.edu.pl. [dostęp 2011-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-25)]. (pol.).
  12. Ul. Bankowa po przebudowie będzie aleją gwiazd. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  13. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  14. Red. Ewa Chojecka: Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 192. ISBN 83-87455-77-6.
  15. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 22 grudnia 2021 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-12-25]
  16. a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  17. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2011-09-27].
  18. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  19. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  20. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Pomnik studenta (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  21. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Pomnik studenta − o pomniku (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  22. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Konferencja Prasowa - Pomnik Studentau (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  23. Spis firm na ulicy Bankowa w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-12)]. (pol.).

Bibliografia

  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
  • Katowice – Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ulica Bankowa w Katowicach - tablica systemu informacji miejskiej.jpg
Autor: Bartek231189, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Bankowa w Katowicach - tablica systemu informacji miejskiej
Katowice - Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka.jpg
Autor: Michał Bulsa, Licencja: CC BY 3.0
Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach
Ikona ulica most.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z mostem
Katowice-Śródmieście N - ul. Bankowa (10).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Śródmieście. Ul. Bankowa. Rektorat Uniwersytetu Śląskiego
Katowice-Śródmieście N - ul. Bankowa (4).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Śródmieście. Ul. Bankowa. Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego
PL road sign A-21.svg
Znak drogowy A-21: Uwaga na tramwaj
Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Katowice-Śródmieście N - ul. Bankowa NBP.jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Śródmieście. Ul. Bankowa 1. Narodowy Bank Polski. Oddział Okręgowy w Katowicach
Katowice - ulica bankowa (1933).jpg
Mapa ulicy Bankowej w Katowicach (zaznaczona czerwoną linią) na fragmencie mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego w Warszawie z roku 1933 (PAS 47 - SŁUP 28 - H)