Ulica Bożego Ciała we Wrocławiu

ulica Bożego Ciała

Stare Miasto
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Długość	187 m
Przebieg
Świdnicka Promenada Staromiejska ul. Widok pl. Teatralny ul. Teatralna
Położenie na mapie Wrocławia ulica Bożego Ciała
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Bożego Ciała
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ulica Bożego Ciała
51°06′17,715″N 17°01′56,767″E/51,104921 17,032435

Koniec ulicy. Skrzyżowanie z placem i ulicą Teatralną, dalej ulica Widok.

(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Kwartał ograniczony ul. Bożego Ciała, Świdnicką i pl. Teatralnym

Ulica Bożego Ciała – ulica położona we Wrocławiu na Starym Mieście. Biegnie od ulicy Świdnickiej do ulicy Widok oraz placu Teatralnego i ulicy Teatralnej^[1][2]. Ma 187 m długości^[2]. Północną stronę ulicy zajmuje między innymi zabytkowy kościół Bożego Ciała oraz plebania^[3][4] i budynek dawnego Hotelu „Bayrischer Hof”^[3], a po stronie południowej i wschodniej rozciąga się Promenada Staromiejska^[3][5][6] znajduje się również zabytkowy budynek dawnej resursy kupieckiej, a obecnie Wrocławski Teatr Lalek^[3][7][8] i dawna wartownia (Kordegarda)^[3][9].

Nazwy

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

• Durchgang, do 1914 r.^[10]
• Kreuzherrenweg, od 1914 do 1945 r.^[10][11]
• Bożego Ciała, od 1945 r.^[2][10][11].

Pierwotna nazwa ulicy Durchgang oznaczała dosłownie „przejście”^[10]. Kolejna nazwa Kreuzherrenweg nawiązywała do komandorii joannitów – dawny Kreuzhof lub Kreuzherrenhof, który leżał naprzeciw kościoła Bożego Ciała^{[11][12][13][14]}. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 97 z 31.11.1945 r.^[2].

Układ drogowy

Do ulicy przypisana jest droga gminna numer 106464D o długości 187 m^[2] klasy lokalnej^[15] (o powierzchni działki 2491 m²)^[16].

Ulice i place powiązane z ulicą Bożego Ciała:

• skrzyżowanie: ulica Świdnicka^[1][2][17], ulica z dwutorową linią tramwajową^[18]
• skrzyżowanie, wszystkie place i ulice z dwutorowymi liniami tramwajowymi^[18]:
  • ulica Widok^[2][19]
  • ulica Teatralny^[20]
  • ulica Teatralna^[21].

Zabudowa i zagospodarowanie

Obszar przy ulicy jest obecnie zagospodarowany i jego przeznaczenie zgodne jest z obecnie istniejącym. Na północ i zachód od ulicy przewidziane są między innymi usługi centrotwórcze, obiekty sakralne, usługi inne^[22], a na południe od ulicy zieleń^[23][24], wystawy i ekspozycje, obiekty upowszechniania kultury, usługi, szalet, zieleń^[25]. Natomiast na wschód od niej wskazuje się takie przeznaczenie jak: usługi kultury, gastronomia, rozrywka, obiekty kongresowe i konferencyjne itd.^[26]. Obiektem szczególnym podlegającym ochronie jest fontanna z grupą krasnali^[27].

Ochrona i zabytki

Obszar, na którym położona jest ulica Bożego Ciała, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta z XIII-XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków pod nr. rej.: 196 z 15.02.1962 oraz A/1580/212 z 12.05.1967 r.^[28][29][30]. Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii^[31][32][33]. Samo miasto włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do Parku Kulturowego "Stare Miasto", który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego i historycznego charakteru najstarszej części miasta^[34]. Ulica i tereny przyległe położone są w strefie ochrony konserwatorskiej^[35][36] i archeologicznej strefie ochrony konserwatorskiej^[37][38].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki:

obiekt, położenie	powstanie, nr rej.[a]	foto
strona północna i zachodnia
Kościół klasztorny Joannitów, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Bożego Ciała ulica Bożego Ciała 1[3][39][28]	XIV-XV wiek[3] (2 ćwiartka XV wieku[28]) 13 z dnia 27.11.1947 r.[28] oraz 289/19 z dnia 23.10.1961[3][39][28]
Plebania kościoła rzymsko-katatolickiego parafialnego pod wezwaniem Bożego Ciała ulica Bożego Ciała 1[3][40][41]	1873 r., 1928 r.[3] (połowa XVIII wieku[28]) A/2711/255 z dn. 30.12.1970[3][40][41]
Hotel „Bayrischer Hof”, następnie Bank „Disconto-Gesellschaft”, obecnie Bank BGŻ plac Teatralny 3[3][42] kamienica[43]	1878 r., 1920-1921 r. gez, mpzp[3][42] XIX/XX wiek[43]	(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
strona południowa i wschodnia
Kordegarda, przed 1945 – "Cafe Torwache", "Deutscher Verlag", obecnie "Cafe Borówka" ulica Świdnicka 38a[3][44][43][9]	ok. poł. XVIII w., ok. 1835 r.[3] (połowa XVIII i 1 połowa XIX wieku[43]) A/1494/526/Wm z dn. 10.08.1993[3][44][43]
Szalet miejski ulica Świdnicka 38a[3][45][46][47]	druga połowa XIX wieku gez, mpzp[3][45][46]
Promenada Staromiejska (wzdłuż Fosy Miejskiej, w miejscu dawnych fortyfikacji obronnych)[3][48]	po 1807 r., projekt 1813 r. (Johann Friedrich Knorr) gez, mpzp[3][48]
zachowany historyczny schron podziemny przy ulicy Bożego Ciała[49]	mpzp[49]
Ogród resursy kupieckiej (Zwingergarten), obecnie Park Mikołaja Kopernika[3][50]	poł. XIX w., l. 2009-2010 (prace rewaloryzacyjne) gez, mpzp[3][50]
Resursa Kupiecka (Dom Związku Chrześcijańskich Kupców), obecnie Wrocławski Teatr Lalek wraz ze skwerem od frontu i terenem działki (nr 17 AM-33) plac Teatralny 4[3][51][43]	lata 1892-1894 (projekt Blummer), rozbudowa lata 1905-1909 (proj. A.Grau) [3](lata 1892-1909[43]) A/2474/495/Wm z dnia 05.10.1992 r. [3][51][43]

Zobacz też

• Historia Wrocławia
• Architektura Wrocławia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• ZygmuntZ. Antkowiak ZygmuntZ., Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9)  (pol.).
• Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03]  (pol.).
• JanJ. Harasimowicz JanJ. (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9  (pol.).
• M.P. z 1994 r. nr 50, poz. 425 Zarządzenie Prezydenta RP z 8 września 1994 roku, 1994 [dostęp 2016-11-30]  (pol.).
• Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2019-05-31]  (pol.).
• Park kulturowy we Wrocławiu, Oficjalny serwis Wrocławia, 2018 [dostęp 2019-06-03]  (pol.).
• Schematy stałe komunikacji zbiorowej, Komunikacja dzienna – schemat ważny od 4 maja 2019 roku, Oficjalny serwis Wrocławia, 4 maja 2019 [dostęp 2019-06-11]  (pol.).
• System Informacji Przestrzennej Wrocławia, Wrocław: Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia, 2019 [dostęp 2019-06-06]  (pol.).
• Uchwała XII/268/07 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 13 września 2007 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie Placu Wolności, w części A, w obrębie Stare Miasto we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 18 października 2007 r. Nr 257, poz.2960.; Biuletyn Urzędowy RMW z 27 września 2007 r. Nr 8, poz.244., Wrocław, 13 września 2007 [dostęp 2019-06-13]  (pol.).
• Uchwała LIV/1608/10 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 września 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie Placu Wolności, w części B, w obrębie Stare Miasto we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 21 grudnia 2010 r. Nr 242, poz.4094.; Biuletyn Urzędowy RMW z 16 września 2010 r. Nr 8, poz.265., Wrocław, 9 września 2010 [dostęp 2019-06-11]  (pol.).
• Uchwała XLV/1370/10 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru ograniczonego ulicami: Kazimierza Wielkiego, Podwale, Bożego Ciała, Widok w obrębie Stare Miasto we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; TEKST JEDNOLITY z 2016 r. ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego – Obwieszczenie Rady Miejskiej Wrocławia z 15 września 2016 r. (Dz.Urz.Woj.Doln. z 2016 r. poz.4331); Biuletyn Urzędowy RMW z 1 lutego 2010 r. Nr 1, poz.16., Wrocław, 21 stycznia 2010 [dostęp 2019-06-11]  (pol.).
• Wrocław – zespół historycznego centrum, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 18 kwietnia 2013 [dostęp 2016-11-30]  (pol.).
• Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM”, Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 7 maja 2019 [dostęp 2019-05-31]  (pol.).
• Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 grudnia 2018 [dostęp 2019-01-25]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Ulica Bożego Ciała, [w:] Wrocław, Stare Miasto [online], fotopolska.eu [dostęp 2019-06-13]  (pol.).
• ul. Bożego Ciała, [w:] Wrocław, Stare Miasto [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 585935 [dostęp 2019-06-13]  (pol.).
• ul. Bożego Ciała, wikimapia.org [dostęp 2019-06-13]  (pol.).