Ulica Ciasna w Toruniu

ulica Ciasna
Stare Miasto
Ilustracja
Fragment ulicy pomiędzy ul. Mostową a ul. Podmurną
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Plan
Plan przebiegu ulicy
Przebieg
Ikona ulica skrzyżowanie.svgul. Łazienna, ul. św. Jana
Ikona ulica skrzyżowanie.svgul. Mostowa
Ikona ulica koniec T.svgul. Podmurna
Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Ciasna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′33,5″N 18°36′28,6″E/53,009319 18,607938

Ulica Ciasna w Toruniu – jedna z ulic na terenie Zespołu Staromiejskiego.

Charakterystyka

Ulica składająca się z dwóch odcinków. Jeden z nich biegnie od południowo-wschodniego narożnika placu, na którym stoi kościół św. Janów, drugi łączy ul. Mostową z ul. Podmurną i wychodzi na bramę prowadzącą na dawny teren zamkowy.

Zgodnie z nazwą jest to jedna z najwęższych ulic na Starym Mieście, szczególnie jeśli porównamy ją z sąsiednimi szerokimi ulicami Łazienną i Mostową. Odcinek między ul. Mostową i Podmurną, o szerokości poniżej 3 m, jest najwęższą ulicą w Toruniu i jednocześnie jednym z najbardziej malowniczych miejsc na Starym Mieście.

Historia

Według niektórych badaczy ulica Ciasna ma pochodzenie jeszcze przedlokacyjne i jest częścią traktu biegnącego przez dolinę Postolca z domniemanej osady podgrodowej do grodu zajętego później przez zamek krzyżacki. Wskazywać na to ma m.in. jej stosunkowo nieregularny przebieg[1]. Przyjmując tę hipotezę, ulica ta byłaby jedną z najstarszych ulic na Starym Mieście. W obecnym kształcie została ona wytyczona prawdopodobnie w pierwszej fazie rozwoju miasta, wkrótce po 1236. W średniowieczu została częściowo zabudowana budynkami mieszkalnymi – w XV w. znajdowało się tu 6 takich budynków, które były w kolejnych wiekach przerabiane na spichlerze.

Nazwa

Nazwa ulica Ciasna pojawia się już w średniowieczu (Engegasse). Była ona również nazywana Rosengasse, co można tłumaczyć jako ul. Końska, względnie Różana. W okresie nowożytnym spotyka się również nazwy "uliczka Ciasna" (Engegasslein), lub po prostu "uliczka" (ein Gasslein)[2]. W 1. połowie XIX w. nosiła oficjalnie nazwę Rosengasse. W końcu XIX w. zmieniono ją na ul. Jezuicką (Jesuitenstraße), prawdopodobnie od dawnego kolegium jezuitów, znajdującego się blisko zachodniego wylotu ulicy, pomimo tego, że wówczas gmach ten nie pełnił już swojej pierwotnej roli. W okresie międzywojennym powrócono do pierwotnej nazwy, którą nosi do dzisiaj.

Zabudowa

Obecnie zachowane budynki powstały przeważnie w średniowieczu, ale zostały przebudowane w okresie nowożytnym; są to przeważnie spichrze. Do dzisiaj zachowały się trzy z nich, sąsiadujące z domem Eskenów, w tym dwa z czytelnymi do dzisiaj godłami – strusiem (lub żurawiem) i orłem. Pod numerem 7 stoi dom, w zrębie gotycki, należący niegdyś do parafii św. Janów, w którym mieszkali dzwonnicy kościoła. Węższy odcinek między ul. Mostową i Podmurną biegnie między zabudowaniami dawnego pałacu Fengera a kamienicą nr 12 przy ul. Mostowej i spichrzem pod nr 11 przy ul. Podmurnej. Boczne ściany spichrzów są spięte łukami o wykroju odcinkowym.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Zbigniew Nawrocki, Układ przestrzenny trzynastowiecznego Torunia [w:] Sztuka Torunia i Ziemi Chełmińskiej 1233-1815, Warszawa-Poznań-Toruń: 1986, s. 17-30.
  2. Krzysztof Mikulski: Przestrzeń i społeczeństwo Torunia. Toruń: 1999.

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Toruń, ul. Ciasna (1) (OLA Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń - ulica Ciasna w zespole dzielnicy staromiejskiej
Toruń, ul. Ciasna (8) (OLA Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń - ulica Ciasna w zespole dzielnicy staromiejskiej
Toruń, ulica Ciasna podczas Festiwalu Światła Skyway'09.jpg
Autor: Michał Sulik, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, ulica Ciasna podczas Festiwalu Światła Skyway'09
Spichrze ul. Podmurna 11, 13 w Toruniu N. Chylińska.jpg
Autor: N. Chylińska, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
spichrze, 1 poł. XVII Toruń, ul. Podmurna 11, 13; w głębi ul. Ciasna
Torun Center - ulica Ciasna.svg
Autor: Arvedui89, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ulica Ciasna na planie toruńskiej starówki
Torun ul Ciasna luki.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Pko (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Toruń, ul. Ciasna, najwęższa ulica toruńskiej starówki.
Torun Rubinkowo ul. Dziewulskiego.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rubinkowo, widok na ul. Dziewulskiego z bloku przy ul. Łyskowskiego 13.
Bella Skyway Festival w2 Toruniu 2019.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bella Skyway Festival w2 Toruniu 2019