Ulica Dworcowa w Bytomiu

ulica Dworcowa
Śródmieście
Ilustracja
Ulica Dworcowa od strony Placu Michała Wolskiego
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bytom

Długość

445 m

Przebieg
Ikona deptak poczatek T.svg0 kmpl. Tadeusza Kościuszki
Ikona ulica deptak2.svg0,3 kmul. Stanisława Moniuszki
Ikona deptak koniec T.svg0,5 kmpl. Michała Wolskiego
Położenie na mapie Bytomia
Mapa konturowa Bytomia, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Dworcowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Dworcowa”
Ziemia50°20′42,6″N 18°55′01,7″E/50,345160 18,917130

Ulica Dworcowa w Bytomiu (dawniej niem. Bahnhofstrasse, w PRL-u: ulica 1 Maja[1]) – główna ulica handlowa śródmieścia Bytomia, położona południkowo, łącząca plac Tadeusza Kościuszki z placem Michała Wolskiego[1].

Ulica Dworcowa jest szeroka na 15 metrów i długa na 445 metrów. W całej długości jest deptakiem wyłączonym z ruchu kołowego. W 1992 roku została przeprowadzona przebudowa ulicy, podczas której wymieniono nawierzchnię na naturalną z kostki granitowej i ustawiono nowe latarnie. Projekt przebudowy przygotowało Biuro Studiów i Projektów z Gliwic. Jego autorami są architekci Barbara i Piotr Średniawa oraz inżynier Henryk Dziurok.

Ulica powstała w Średniowieczu, przecinając ówczesne przedmieście. Obecnego znaczenia nabrała w połowie XIX wieku, gdy Bytom przyłączono do linii kolejowej, a na jednym z jej końców wybudowano dwa dworce kolejowe (zob. Bytom (stacja kolejowa)). Od tego momentu pełni funkcję reprezentacyjną, w wyniku czego powstawały przy niej bogato zdobione kamienice mieszczące hotele, restauracje, kawiarnie i sklepy z różnych branż. Wszystkie budynki, prócz trzech kamienic znajdujących się na południowym końcu ulicy, zachowały się do dziś.

Architektura

Zabudowa pierzei zachodniej

Kamienica pod numerem 10 (2011)
Kamienica pod numerem 22 (2018)
  • kamienica z 1899 roku (nr 2)[2]
  • kamienica z końca XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 4)[2]
  • kamienica z lat 80. XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 6)[2]
  • kamienica z 1887 roku (nr 8)[2]
  • kamienica z 1907 roku, projektu Karla von Kozlowskiego (nr 10)[3]
  • hotel z 1886 roku, przebudowany po 1920 roku, obecnie dom mieszkalny (nry 12–14, zabytek, nr rej.: A/1666/97 z 17 grudnia 1997)[4]
  • hotel Sanssouci, obecnie hotel Bristol z 1858 roku, przebudowany w 1910 roku (nr 16, zabytek, nr rej.: A/1653/97 z 15 grudnia 1997, nr rej.: A/718/2020 z 9 października 2020)[4][5]
  • kamienica z końca XIX wieku, przebudowana w 1. ćwierci XX wieku (nr 18)[2]
  • trójkondygnacyjna kamienica z oficyną z 1899 roku, przebudowana w pierwszej ćwierci XX wieku[2], projektu Alfonsa Powollika (nr 20)[6]
  • czterokondygnacyjna secesyjna kamienica z 1905 roku, projektu Wilhelma Hellera (nr 22)[7]
  • trójkondygnacyjna kamienica z trzema oficynami z 1894 roku, projektu Alfonsa Powollika (nr 24)[8]
  • kamienica z 1871 roku, przebudowana w 1928 roku (nr 26)[2]
  • kamienica z 1873 roku (nr 28)[2]
  • kamienica z lat 70. XIX wieku, przebudowana w 1886 roku oraz w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 30)[2]
  • kamienica z 2. połowy XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 32)[2]
  • kamienica z 1893 roku (nr 34)[2]
  • kamienica z końca XIX wieku (nr 36)[2]

Zabudowa pierzei wschodniej

Kamienica pod numerem 19 (2011)
Ulica Dworcowa z lotu ptaka
  • trójkondygnacyjna kamienica z 1896 roku (lub 1893 roku[2]), nadbudowana w dwudziestoleciu międzywojennym[2], projektu Paula Gaertego (nr 1)[9]
  • kamienica z końca XIX wieku (nr 3)[2]
  • kamienica z końca XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 5)[2]
  • kamienica z około 1880 roku (nr 7)[2]
  • kamienica z około 1890 roku (nr 9)[2]
  • kamienica z 1889 roku (nr 11)[2]
  • kamienica z 1870 roku, przebudowana w 1911 roku (nr 13)[2]
  • kamienica z 1893 roku (nr 15)[2]
  • kamienica z 1904 roku (nr 17 / ul. Stanisława Moniuszki 11)[2]
  • Hotel Nowaka, Hotel Pionier: narożna secesyjna kamienica czterokondygnacyjna z 1905 roku, projektu Franza Sotzika[10] (nr 19, zabytek nr rej. A/1654/97 z 15 grudnia 1997[4], nr rej. A/717/2020 z 9 października 2020[5])
  • kamienica z 2. połowy XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 21)[2]
  • kamienica z 2. połowy XIX wieku, przebudowana w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 23)[2]
  • kamienica z 1891 roku (nr 25–27)[2]
  • czterokondygnacyjna kamienica z trzema oficynami z 1901 roku, projektu Edmunda Trossina (nr 29)[11]
  • kamienica z lat 70. XIX wieku, przebudowana w 1886 roku oraz w dwudziestoleciu międzywojennym (nr 31)[2]

Przypisy

  1. ↑ a b Plan Bytomia. Andrzej Milczyński (red.). Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1975.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Wykaz obiektów zabytkowych. W: Wykaz zabytków nieruchomych wyznaczonych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków znajdujących się na terenie miasta Bytomia. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach, 2012, s. 11.
  3. ↑ Marek Wojcik: Najpiękniejsza kamienica secesyjna w Bytomiu?. [w:] Bytomski.pl [on-line]. 2011-08-06. [dostęp 2018-07-24].
  4. ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 22 [dostęp 2018-07-24].
  5. ↑ a b Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 30 października 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-10-30]
  6. ↑ Dworcowa 20. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
  7. ↑ Dworcowa 22. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
  8. ↑ Dworcowa 24. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
  9. ↑ Dworcowa 1. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
  10. ↑ Dworcowa 19 „Hotel Nowaka / Hotel Pionier”. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
  11. ↑ Dworcowa 29. [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [on-line]. Fundacja Brama Cukermana. [dostęp 2018-07-24].
Ulice i place w Bytomiu
Ulice
Place

POL Bytom COA.svg

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Bytom z lotu ptaka - ul. Dworcowa.jpg
Autor: Urząd Miasta Bytom, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Bytom z lotu ptaka - ul. Dworcowa.
Bytom location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Bytom, Poland
Ta mapa of Bytom została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Bytom, ul. Dworcowa 19.jpg
Autor: Adam Koj, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Budynek dawnego hotelu Reichshof ob. budynek mieszkalny ul. Dworcowa 19. Bytom
Ikona deptak poczatek T.svg
Autor: Lechoo.net, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona deptaku odchodzącego od ulicy
Ikona ulica deptak2.svg
Ikona skrzyżowania deptaku z ulicą
Bytom Dworcowa 22.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowa secesyjna kamienica z 1905 roku przy ulicy Dworcowej 22 w Bytomiu, projekt: Wilhelm Heller.
Dworcowa 10.jpg
Autor: Adam Koj, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica z 1886 r. ul. Dworcowa 10. Bytom
Ikona deptak koniec T.svg
Autor: Lechoo.net, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona deptaku dochodzącego do ulicy
Bytom - ul. Dworcowa.jpg
Autor: Yarl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dworcowa street in Bytom.