Ulica Józefa Poniatowskiego w Kole

ulica Józefa Poniatowskiego

Osiedle Kaliskie
ul. Poniatowskiego w kierunku Ronda św. Bogumiła
Państwo	Polska
Miejscowość	Koło
Długość	1100 m
Przebieg
Most Kaliski ul. Mickiewicza Rondo Świętego Bogumiła ul. Zamkowa (z lewej) ul. Bogumiła (z prawej) ul. Leśna (z lewej) ul. Dąbrowskiego (z prawej) ul. Spokojna dojazd do cmentarza rzymskokatolickiego ul. Szpitalna dojazd do szpitala powiatowego ul. Kazimierza Wielkiego
Położenie na mapie Koła ulica Józefa Poniatowskiego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Józefa Poniatowskiego
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ulica Józefa Poniatowskiego
Położenie na mapie powiatu kolskiego ulica Józefa Poniatowskiego
52,18720°N 18,62746°E/52,187200 18,627460

Ulica Józefa Poniatowskiego w Kole – jedna z głównych ulic Koła. Wraz z ulicami Mickiewicza i Sienkiewicza tworzy główny trakt przecinający miasto w kierunku równoleżnikowym. W całości położona jest na terenie osiedla Kaliskiego.

Rys historyczny

Jest pewne, że już w XIII wieku istniała parafia przy romańskiej świątyni w Kościelcu. Wówczas wieś Koło, położona na wyspie rzecznej, podlegała po kościelecką wspólnotę. Musiała zatem istnieć droga łączące te dwie miejscowości. Prawdopodobnie miała podobny przebieg do dzisiejszej ulicy Józefa Poniatowskiego. Wyjazd z miasta w kierunku zachodnim umożliwiała Brama Kaliska, położona na wysokości obecnego zespołu kościelno-klasztornego bernardynów, oraz mostu na zalewie Warty.

Prawdopodobnie w XVI wieku przy tej trasie powstał cmentarz grzebalny z drewnianym kościółkiem Świętego Wawrzyńca. Od XIX wieku już oficjalnie nazywany cmentarzem parafialnym. Kilkaset metrów bliżej, w kierunku Koła, tworzył się cmentarz miejscowych luteran.

W latach 1939–1945, podczas niemieckiej okupacji, ulica nosiła nazwę Hindenburgstrasse - na cześć pruskiego feldmarszałka i prezydenta Niemiec Paula von Hindenburga.

W okresie międzywojennym wybudowano potężny gmach szpitala powiatowego. W 1961 roku otwarto budynek Szkoły Podstawowej nr 2. Naprzeciwko niej – aż do 2007 roku – znajdowała się (jedyna w Kole w okresie Polski Ludowej) stacja benzynowa.

Do lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia ulica Poniatowskiego była fragmentem drogi międzynarodowej E-30, a jednocześnie drogi krajowej nr 2 (dawniej E8), łączącej Poznań z Warszawą oraz Berlin z Moskwą. Był to w czasach Układu Warszawskiego jeden z najważniejszych traktów drogowych. Trasa ta łączyła bowiem trzy strategiczne stolice tzw. „demoludów”: radziecką, polską i enerdowską.

W 2007 roku przebudowano skrzyżowanie z ulicą Bogumiła i Zamkową, przekształcając je w rondo – które od 2008 roku nosi nazwę Rondo Świętego Bogumiła.

Ulica dziś

Ulica Józefa Poniatowskiego w granicach administracyjnych miasta Koła ma długość około 1,5 km.

Rozpoczyna się od Mostu Kaliskiego. 30 metrów dalej na Rondzie Świętego Bogumiła krzyżuje się z ulicami Bogumiła i Zamkową. Na 200 metrze znajduje się skrzyżowanie z ulicami Leśną i Dąbrowskiego. Dalej ulica krzyżuje się jeszcze kolejno z ul. Spokojną, ul. Szpitalną i ul. Kazimierza Wielkiego. Następnie przekracza granice administracyjne Koła i wkracza w miejscowość Gozdów, zmieniając nazwę na ulica księcia Józefa. 600 metrów dalej krzyżuje się z drogą krajową nr 92 (ulica Michała Rawity Witanowskiego).

Przy ulicy Poniatowskiego mieszczą się obecnie m.in.

• cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• kaplica Przemienienia Pańskiego z 1908 roku
• cmentarz rzymskokatolicki
• Szkoła Podstawowa nr 2 w Kole
• szpital powiatowy

Administracyjnie mieszkańcy ulicy Poniatowskiego przynależą do rzymskokatolickiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego.

Bibliografia

• Józef Burszta, 600 lat miasta Koła, Poznań 1963
• Paweł Łączkowski, Mieczysław Pochwicki, Koło. Rozwój miasta 1948-1978, Poznań-Koło 1978
• Józef Stanisław Mujta: 635 lat miasta Koła. Koło: Muzeum Technik Ceramicznych : Kolskie Towarzystwo Kulturalne, 1997. ISBN 83-86139-34-X.
• Józef Stanisław Mujta: Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża w Kole : zarys dziejów. Koło: Muzeum Technik Ceramicznych, 2003. ISBN 83-919609-0-0.