Ulica Józefa w Krakowie

ulica Józefa

Stare Miasto
Widok z ulicy Krakowskiej (z zachodu)
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Przebieg
ul. Szeroka ul. Wąska ul. Jakuba ul. Kupa ul. Estery ul. Nowa ul. Bożego Ciała ul. Krakowska
Położenie na mapie Krakowa ulica Józefa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Józefa
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Józefa
50°03′02,3″N 19°56′40,6″E/50,050636 19,944617

Ulica Józefa – ulica w Krakowie na Kazimierzu.

Opis

Przed lokacją Kazimierza w 1335 r., na miejscu dzisiejszej ulicy znajdowała się droga łącząca wieś Bawół ze Skałką, prawdopodobnie wykładana drewnem, która biegła grzbietem niewielkiej wyniosłości ciągnącej się pośród mokradeł (teren Kazimierza był wtedy w dużej mierze podmokły i bagienny). Podczas lokowania miasta, w miejscu dawnej wiejskiej drogi wytyczono ulicę, której nazwa pojawia się pod koniec XIV w. jako ul. Sukiennicza, ale w wersji łacińskiej: Platea Textorum, Platea Lanificum, Platea Pannificum (polska postać nazwy nie zachowała się do naszych czasów, ale lanifex – tkacz, (texor); sukiennik, lanificus – tkacz, textor, pannifex – sukiennik). Istnienie sukienników na Kazimierzu i zamieszkiwanie ich w tym rejonie potwierdzone jest od 1369 r. Ulicę tę prawdopodobnie zamykała brama Bydlna.

Od 1494 r. północno-wschodnią część Kazimierza zaczęli zajmować wysiedlani z Krakowa Żydzi. Dzisiejszą ulicę Józefa przecięła w 1533 r. na dwie części brama Żydowska, znajdująca się na skrzyżowaniu z obecną ulicą Jakuba, dlatego też w XVI wieku wschodnią część ulicy zaczęto nazywać ulicą Żydowską (Platea Iudeorum, Na zydowskiey ulicy przed broną zydowską, Ulica Żydowska). Na przełomie XVIII i XIX wieku cała dzisiejsza ulica nosiła już nazwę Żydowskiej, a z czasem Chrześcijańsko-Żydowskiej (in der christlichen-Judengasse w 1807 r.).

W 1866 roku, gdy ulica zamieszkana była niemal wyłącznie przez Żydów, pojawiła się nazwa obecna, nawiązująca do pobytu cesarza Józefa II w kamienicy Wojewodzińskiej przy ulicy Krakowskiej 20/Józefa 2. Pierwotnie nazwa ta odnoszona była jedynie do odcinka zachodniego, między ulicami Krakowską a dzisiejszą Nową, później objęła całą ulicę. Była ona jedną z ulic okalających teren dawnego Miasta Żydowskiego, na jej przecięciu z ulicą Jakuba znajdowała się brama wjazdowa. Brama była ważnym miejscem w życiu mieszkańców miasta żydowskiego. Tutaj ogłaszano ważne wiadomości, rozporządzenia oraz ugody między władzami miejskimi Kazimierza a gminą żydowską.

Przy ulicy Józefa znajdują się m.in. Synagoga Wysoka (nr 38, tuż przy ul. Szerokiej), Dom Aktora (nr 16), w którym mieszka i mieszkało wielu krakowskich aktorów oraz oddział Staromiejskiego Centrum Kultury Młodzieży (nr 12). Kiedyś przy numerze 11 mieściła się szkoła parafialna Bożego Ciała. Ulica Józefa od kilku lat obchodzi swoje święto.

• 

  Ulica widziana z ulicy Szerokiej (ze wschodu)

• 

  ul. Józefa 1
  Kamienica (bud. Ignacy Hercok, 1847–1857)

• 

  ul. Józefa 4
  Kamienica (XVI/XVII wiek, 1662, 1790, 1819, 1895)

• 

  ul. Józefa 6
  Zabytkowa kamienica

• 

  ul. Józefa 8
  Zabytkowa kamienica

• 

  ul. Józefa 10
  Zabytkowa kamienica

• 

  ul. Józefa 15
  Synagoga Chasydów Radomszczańskich

• 

  ul. Józefa 18
  Kamienica (XVIII wiek)

• 

  ul. Józefa 19
  Collegium Kazimierzowskie
  Instytut Judaistyki UJ

• 

  ul. Józefa 30
  Kamienica (XIX wiek)

• 

  ul. Józefa 33
  Kamienica zniszczona przez filmowców kręcących film "Noce i Dnie" w 1975 (teren imitował pożar Kalińca). W kamienicy znajdowała się Synagoga Reb Arons Klaus

• 

  ul. Józefa 38
  Synagoga Wysoka

• 

  ul. Józefa 42
  Synagoga Kowea Itim le-Tora

Bibliografia

• Elżbieta Supranowicz, Nazwy ulic Krakowa, Kraków 1995, s. 66