Jaśkowa Dolina w Gdańsku
| Piecki-Migowo, Wrzeszcz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 nr rej. A-970 z 30.05.1979[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 2920 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Gdańska  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 54°22′10,1″N 18°35′47,0″E/54,369480 18,596388 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jaśkowa Dolina (dawniej niem. Jäschkentaler Weg) – ulica w Gdańsku, w dzielnicy Wrzeszcz Górny, a także obszar historyczny[2].
.JPG)
.JPG)
Zabudowa wzdłuż ulicy
Początek Jaśkowej Doliny to skrzyżowanie z Aleją Grunwaldzką nieopodal centrum handlowego Manhattan. Zabudowa dolnego przebiegu Jaśkowej Doliny jest zdominowana stylowymi zabudowaniami willowymi z końca XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku, w stylu podmiejskich pałacyków. Górny przebieg ulicy, a zarazem końcowy (nowo powstały na skutek zabudowy Górnego Tarasu w latach 70. i 80.) to przede wszystkim zabudowa blokowa dzielnicy Piecki-Migowo.
Charakterystyczne budynki:
- Willa Behrendtów, nr 17[3]
- Willa Carla Otto Schreya, dyrektora Danziger Wagonfabrik z 1899, nr 19[3]
- Willa architekta Jakuba Henkenhafa, ul. Pawłowskiego, d. Parkweg[3]
- „Forsthaus”, czyli dawna Leśniczówka, nr 45[3]
- Dawna siedziba Telewizji Gdańsk, przed II wojną światową Café Zinglershöhe[4]
Wartości turystyczno-krajoznawcze
Równolegle do ulicy przebiega turystyczny „Szlak Wzgórzami Trójmiasta”. Północno-zachodnia krawędź ulicy to dawna część Lasów Oliwskich (odciętych od pozostałego kompleksu leśnego poprzez nowo powstające struktury wewnątrzmiejskie) zwana „Jaśkowym Lasem” i „Gajem Gutenberga”. Dawniej było to popularne miejsce rekreacji; w organizowanych tu zabawach sobótkowych uczestniczyło nawet 20 tys. osób[5]. W 2016 dokonano rewitalizacji dawnego założenia parkowego pod nr 67, w ramach której przywrócono zabytkową rzeźbę Fortuny oraz klasycznej gloriety[6]. W bezpośrednim sąsiedztwie ulicy znajdują się również zrewitalizowany z inicjatywy Integracyjnego Klubu Artystycznego Winda – Teatr Leśny z 1911 r. i Oddział PAN w Gdańsku. U podnóża Strzyskiej Góry znajduje się „Harcerska Baza Obozowa Morena” zwana potocznie Moreną. Opodal niej w 2021 przystąpiono do budowy zbiornika retencyjnego[4][7].
Jesienią 2014 roku rozebrano schody przy ul. Jaśkowa Dolina 73, zbudowane z płyt nagrobnych z dawnego kirkutu i zastąpiono je nowymi, wykonanymi z drewna. Zachowane stare nagrobki przewieziono na cmentarz na Srebrzysku[8].
Bezpośrednio przy ulicy i na posesjach rośnie kilka drzew uznanych za pomniki przyrody[9]:
- posesja nr 50 – buk zwyczajny odm. czerwonolistnej o obwodzie 280 cm
- posesja nr 68 – wiąz szypułkowy o obwodzie 287 cm
- posesja nr 27 – miłorząb dwuklapowy o obwodzie 214 cm
W parku Jaśkowej Doliny znajduje się krzyż upamiętniający załogę brytyjskiego bombowca Lancaster, który rozbił się tu w 1942 roku[4].
Komunikacja miejska
Ulicą kursują autobusy komunikacji miejskiej linii nr 127, 162, 262 oraz N2. Ponadto nazwę „Jaśkowa Dolina” posiada przystanek tramwajowy położony na Al. Grunwaldzkiej, na którym zatrzymują się tramwaje linii 5, 6, 9 i 12.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa pomorskiego - Narodowy Instytut Dziedzictwa.
- ↑ Gedanopedia – Jaśkowa Dolina.
- ↑ a b c d Jaśkowa Dolina. Dzielnica dawnych milionerów.
- ↑ a b c „Dolina milionerów i katastrofa bombowca”. Spacer z przewodnikiem po jednej z piękniejszych ulic gdańskiego Wrzeszcza.
- ↑ Zielone płuca Wrzeszcza, pierwszy park miejski w Europie. Czy znasz tajemnice parku Jaśkowej Doliny?
- ↑ Emilia Stawikowska Coraz bliżej powstania Jaśkowego Zakątka.
- ↑ Rozpoczęto budowę ważnego dla Gdańska zbiornika retencyjnego.
- ↑ Piotr Celej Rozbierają schody hańby w Gdańsku. Na płytach widoczne są nagrobne napisy.
- ↑ Wykaz i mapa lokalizacji pomników przyrody na terenie miasta Gdańska. [dostęp 2014-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-01)].
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Gdańsk, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Autor: Gdaniec, Licencja: CC BY 3.0
Ul. Jaśkowa Dolina 31 w Gdańsku Wrzeszczu.
Autor: Harry-C, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona z rondem i ulicą po prawej stronie
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Gdaniec, Licencja: CC BY 3.0
Harcerska Baza Obozowa przy Jaśkowej Dolinie w Gdańsku Wrzeszczu.
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC0
Gdańsk Wrzeszcz, ul. Jaśkowa Dolina.
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T