Ulica Jagiellońska w Bydgoszczy

ulica Jagiellońska

Śródmieście, Skrzetusko
Początkowy odcinek ulicy Jagiellońskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Długość	2,2 km
Plan
Przebieg
0m ← Plac Teatralny, ↑ ul. marsz. Focha, ul. Gdańska → 70m ul. Pocztowa 104m ul. 19 Marca 1981 r. 155m ul. Franciszka Druckiego-Lubeckiego 229m ul. ks. Stanisława Konarskiego 377m ← ul. Bernardyńska, ul. 3 Maja → 562m ul. Urocza 671m ul. Bolesława Rumińskiego 885m ul. Maksymiliana Piotrowskiego 993m Dworzec PKS 1063m Dworzec PKS Trasa Uniwersytecka 1146m ← Dworzec PKS, ul. Michała Kleofasa Ogińskiego → 1245m ul. Fryderyka Chopina 1325m ul. Krakowska 1411m ul. Leona Wyczółkowskiego 1713m ul. Oskara Kolberga 1812m ul. Łużycka 1912m ul. Jana Pestalozziego 2206m ↓ ul. Fordońska 80, ↔ al. kard. Stefana Wyszyńskiego 580E261
Położenie na mapie Bydgoszczy ulica Jagiellońska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Jagiellońska
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 ulica Jagiellońska
53°07′22,4″N 18°01′07,3″E/53,122900 18,018700

Ulica Jagiellońska – ulica położona na terenie centrum i Śródmieścia w Bydgoszczy.

Położenie

Ulica znajduje się w centrum Bydgoszczy. Rozciąga się na kierunku wschód-zachód, od Ronda Fordońskiego do skrzyżowania z ul. Gdańską. Jej długość wynosi ok. 2,2 km. Ulica łączy Stare Miasto i Śródmieście z os. Skrzetusko.

Historia

W 1907 roku

Ulica Jagiellońska (Rondo Jagiellonów) w 1990 roku

Dawne budynki rzeźni miejskiej

Ulica Jagiellońska stanowi średniowieczny trakt komunikacyjny wiodący od przeprawy na Brdzie (od połowy XIII w. stałego mostu, gdzie pobierano opłaty celne) w rejonie grodu bydgoskiego do Wyszogrodu (od XIV w. Fordonu). Po lokacji Bydgoszczy w XIV w. i budowie mostu Miejskiego, trakt ten rozpoczynał się przy Bramie Gdańskiej i wiódł na wschód na terenie położonym na północ od Brdy. W Fordonie można było przeprawić się przez Wisłę w kierunku Ziemi Chełmińskiej lub też podążyć na północny wschód wzdłuż doliny Wisły w kierunku Świecia i Gdańska.

Przebieg drogi, pokrywający się z obecną ulicą widoczny jest na najstarszym planie Bydgoszczy, sporządzonym przez szwedzkiego kwatermistrza Erika Dahlbergha w 1657 r.^[1]. W XVII-XVIII w. droga łączyła z miastem folwarki i wsie położone na wschodzie: Grodztwo, Bartodzieje Wielkie, Zimna Woda, Bartodzieje Małe i Fordonek.

Na swoim początkowym odcinku droga wiodła wzdłuż przedmieścia Gdańskiego dochodząc do wschodniej granicy miasta, w rejonie dzisiejszej ul. Bernardyńskiej. W 1867 r. do miasta włączono przedmieście Grodztwo. Odtąd wschodnia granica miasta przebiegała w rejonie dzisiejszej ul. Ogińskiego. Kolejne poszerzenie granic miało miejsce w 1920 r. i wówczas ulica w całym dzisiejszym przebiegu znajdowała się w granicach miasta Bydgoszczy^[2]. W okresie międzywojennym ulica Jagiellońska kończyła się na ul. Piotrowskiego, a dalszy odcinek, aż do ul. Szerokiej nosił nazwę ul. Promenada.

Kształtowanie się ulicy Jagiellońskiej jako ważnej, reprezentacyjnej ulicy miasta zapoczątkowało wzniesienie w latach 1834–1834 r. budynku administracyjnego dla władz rejencji bydgoskiej. W późniejszych dziesięcioleciach na przedmieściu Grodztwo ukształtowało się stopniowo oficjalne centrum miasta: administracyjne, oświatowe i kulturalne. W 1840 r. ulicę nazwano Wilhelmstraße na cześć króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. W latach 1870–1872 wybudowano ul. Bernardyńską, która przez most żelazny na Brdzie połączyła Grodztwo z przedmieściem Kujawskim.

W II połowie XIX wieku wzdłuż ulicy wybudowano szereg budynków municypalnych, administracyjnych i oświatowych. Były to kolejno: szpital wojskowy (1850–1852) w narożniku ul. 3 Maja i Jagiellońskiej, budynek Banku Królewskiego (1863–1864), Szkoła Obywatelska dla Chłopców (1872), Szkoła Obywatelska dla Dziewcząt (1875–1878), gmach Poczty Głównej (1896–1899) i inne.

W tym czasie na wschodnich rubieżach miasta w rejonie ul. Jagiellońskiej powstały miejskie jednostki komunalne: gazownia miejska (1860) i rzeźnia miejska (1893). Do dzisiaj zachowały się zabytkowe budynki administracyjne tych przedsiębiorstw, odrestaurowane po 2000 r. W końcu XIX i na początku XX w. wzdłuż ulicy powstały również pierzeje kamienic, z których kilka ma charakter wielkomiejski. Dwie realizacje pozostawił przy ulicy Józef Święcicki, a jedną Heinrich Seeling z Berlina.

Po II wojnie światowej wzrastający ruch samochodowy stworzył konieczność rozbudowy ulicy. W latach 1969–1973 r. trwała budowa trasy W-Z, która miała poprawić warunki ruchu drogowego w Bydgoszczy na kierunku wschód-zachód. Prowadziła ona ul. Fordońską, Toruńską, Wałami Jagiellońskimi, Poznańską i Szubińską. W latach 1972–1974 w ramach tego przedsięwzięcia zmodernizowano również ul. Jagiellońską i Focha na arterie dwujezdniowe z usytuowanym pośrodku torowiskiem tramwajowym. Przy realizacji trasy powstały m.in. Rondo Jagiellonów z podziemnym przejściem dla pieszych oraz Rondo Fordońskie z Mostem Pomorskim^[3]. W latach 70. XX w. zlikwidowano również bocznice kolejowe istniejące w rejonie rzeźni i gazowni miejskiej i w miejscu tym zbudowano ul. Ogińskiego łączącą ul. Jagiellońską z ul. Sułkowskiego na os. Leśnym^[4].

Nazwy

Ulica w przekroju historycznym posiadała następujące nazwy^[5]:

• 1797 – Weg von Pohl[nische] Vordon
• 1800 – Der Weg von Vordon
• 1840–1920 – Wilhelmstraße
• 1920–1939 – Jagiellońska
• 1939–1945 – Hermann-Göringstraße
• 1945–1949 – Jagiellońska
• 1950–1956 – Generalissimusa Stalina
• od 1956 – Jagiellońska

Komunikacja

Ruch tramwajowy

Torowisko na ulicy Jagiellońskiej zostało wybudowane w 1901 r., kiedy uruchomiono trzecią w kolejności linię tramwaju elektrycznego (linia „C” niebieska), z Wilczaka do Szreterów. W latach 1903–1904 przedłużono ją do Bartodziejów, tak że stanowiła najdłuższą linię tramwajową w mieście o długości 5,4 km (od ul. Słonecznej do Gajowej)^[6]. Była to linia jednotorowa z mijankami, przecinająca w rejonie dzisiejszej ul. Ogińskiego bocznicę kolejową wiodącą do Gazowni Miejskiej. W 1948 r. zmieniono oznaczenie linii tramwajowej kursującej ulicą Jagiellońską na „3”. W latach 1972–1974 w związku z poszerzeniem ul. Jagiellońskiej, linię w ciągu ulicy przebudowano na dwutorową^[7].

Obecnie na ul. Jagiellońskiej kursują tramwaje:

• od ul. Focha do Ronda Jagiellońskiego - nr 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10 i 11:
• od ul. Jagiellońskiej do ul. Fordońskiej - nr 3, 4, 5, 8 i 10.

Obciążenie ruchem

Ulica Jagiellońska należy do najbardziej obciążonych ruchem drogowym arterii komunikacyjnych w Bydgoszczy. Pomiar ruchu w 2006 r. wykazał, że w szczycie komunikacyjnym przejeżdża przezeń do ok. 1400 pojazdów na godzinę. W godzinach porannych i popołudniowych na ulicy często notuje się zatory pojazdów^[8]. Obecnie na ul. Jagiellońskiej kursuje autobus nr 80

Zabudowa

Ulica Jagiellońska w Bydgoszczy

Ulica na wysokości Trasy Uniwersyteckiej

W oddali Focus Mall

Poczta Główna

Tramwaj na ulicy Jagiellońskiej

Słońce nad ulicą

Ulica nocą

Jagiellońska 2

Kościół Klarysek

Dom Mody „Drukarnia”

Kujawsko-Pomorski oddział NBP

Jagiellońska 36a

Focus Mall

Media Markt

Hotel Słoneczny Młyn

Widok z lotu ptaka

Ulica Jagiellońska zalicza się do najważniejszych i bardziej reprezentacyjnych ulic Bydgoszczy. Zabudowa, zwłaszcza na staromiejskim odcinku od ul. Gdańskiej do Ronda Jagiellonów ukształtowała się podczas pruskiego okresu historii miasta. Znajduje się tam kilka okazałych, a jednocześnie zabytkowych budynków administracyjnych i municypalnych, m.in. gmach Urzędu Wojewódzkiego, Poczty Głównej, kujawsko-pomorskiego oddziału NBP, dawne budynki oświatowe, gotycko-renesansowy kościół Klarysek. Powiew nowoczesności stwarza budynek Galerii Handlowej „Drukarnia”, wybudowany na miejscu najstarszej miejskiej drukarni z początku XIX w.

Na dalszym odcinku (od Ronda Jagiellonów do Ronda Fordońskiego) zabudowa ma charakter bardziej rozproszony, mniej jest budynków zabytkowych, a więcej obiektów funkcjonalistycznych zbudowanych po 1945 r. Do ważniejszych budynków historycznych zaliczają się m.in. dawne budynki administracyjne Gazowni Miejskiej, Rzeźni Miejskiej, hotel „Słoneczny Młyn” oraz kamienice z końca XIX i przełomu XIX/XX w., zaś do nowoczesnych: biurowiec Banku Pocztowego, Citibanku, Pałac Młodzieży, Centrum Handlowo-Usługowe „Focus Mall” i inne.

W sierpniu 2021 na szczytowej ścianie budynku przy ul. Jagiellońskiej 38 powstał mural "Protest" nawiązujący do wydarzeń z 19 marca 1981, tzw. „prowokacji bydgoskiej”^[9][10]. Autorami projektu są Tomasz Smieszkoł i Dawid Celek. Według pierwotnego planu na ścianie kamienicy widnieć miała "pękająca", kamienna głowa milicjanta, złamana milicyjna pałka i wyciągnięte w geście protestu zaciśnięte pięści^[11].

Miejsca i obiekty

Obiekt	Adres	Lata budowy	Styl architektoniczny	Uwagi	Zdjęcie
Kościół Klarysek Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny	Gdańska 2 – róg Jagiellońskiej	1582–1645	gotyk-renesans	Pierwotnie znajdował się tu kościół Św. Ducha, który zaadaptowano jako prezbiterium kościoła konwentualnego klarysek (1615–1835). Po kasacji zakonu przez władze pruskie świątynię wykorzystywano jako magazyn, zakład oczyszczania miasta (1863), remizę straży pożarnej (1875), pogotowie ratunkowe, a w części zachodniej jako wagę miejską. W 1920 r. kościół przeznaczono z powrotem na cele sakralne, jako filię fary. Od 1951 r. jest kościołem rektorskim, od 1972 r. akademickim, a od 1993 r. zakonnym Kapucynów. Od strony ul. Jagiellońskiej znajduje się kaplica kapłańska ufundowana w 1646 r. przez burmistrza Wojciecha Łochowskiego[12].
Galeria „Drukarnia”	Jagiellońska 1	2006–2007	funkcjonalizm	Centrum handlowe wybudowane na miejscu pierwszej bydgoskiej drukarni z 1806 r. Galeria mieści 50 sklepów – głównie z branży odzieżowej, biżuterii, wyposażenia wnętrz i usługowej; restauracje i kawiarnie oraz klub fitness. Najniższą kondygnację zajmują delikatesy BOMI. Wewnątrz znajduje się parking wielopoziomowy[13].
Kamienica „Savoy”	Jagiellońska 2 – Plac Teatralny 6	1913	modernizm klasycyzujący	W latach 1789–1800 był tu narożnikowy dom mieszkalny ze spichlerzami i stajnią. W 1853 r. powstała nowa kamienica, która przetrwała do 1912 r., po czym zastąpił ją narożnikowy, sześciokondygnacyjny budynek, zaprojektowany na zlecenie producenta mebli Ottona Pfeffekorna przez arch. Heinricha Grossa z Berlina. Ostateczny kształt uzyskał w latach 1922–1923, a w 1940 r. powstały arkady według projektu Jana Kossowskiego na żądanie władz hitlerowskich[13]. W 1907 r. mieścił się tutaj Bank Stadthagen oraz winiarnia Luckwald. Od lat 60. XX w. do 2017 w budynku funkcjonowała najpierw kawiarnia, a następnie klub "Savoy"[14], o którego nazwie informował wielki neon zewnętrzny[15]. U schyłku 2022 budynek nabyła Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu[16].
Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki	Jagiellońska 3	1834–1836	klasycyzm	Budynek wzniesiony według projektu radcy budowlanego Carla Adlera, skorygowanego przez Friedricha Obucha oraz Karla Friedricha Schinkla z Berlina. Rozbudowywany w latach 1863–1864, 1898–1900 i w 1965 r. Do 1920 r. mieścił władze rejencji bydgoskiej. W okresie międzywojennym znajdowały się tu urzędy: skarbowe, policyjne i pocztowe. W okresie okupacji ponownie umieszczono tu władze regencyjne, zaś po 1945 r. Pomorski Urząd Wojewódzki. W latach 1975–1998 mieścił się tu również Sejmik Samorządowy Województwa Bydgoskiego. Od 1999 r. jest siedzibą Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego[13].
Biurowiec Urzędu Wojewódzkiego	Jagiellońska 3 – róg ul. Konarskiego	1966–1969	funkcjonalizm	Czternastokondygnacyjny biurowiec wzniesiony według projektu Bronisława Jabłonki dla potrzeb Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy. Mieści wydziały Urzędu Wojewódzkiego: Bydgoskiego (1975–1999) i Kujawsko-Pomorskiego (od 1999 r.). W latach 1990–2001 najwyższe piętra budynku zajmowała redakcja TVP Bydgoszcz[13].
Kamienica Emila Werckmeistra	Jagiellońska 4 – róg Pocztowej	1910–1912	eklektyzm, neomanieryzm, neobarok	Kamienica zbudowana dla kupca Emila Werkmeistra według projektu arch. Heinricha Seelinga z Berlina[17]. W 1920 r. została zakupiona przez miasto i przeznaczona dla potrzeb Komunalnej Kasy Oszczędności. W 1938 r. budynek rozbudowano poprzez nadbudowanie skrzydła i oficyn według projektu Jana Kossowskiego[17]. Obecnie w budynku mieści się siedziba Banku Gdańskiego (Millenium).
Poczta Główna	Jagiellońska 6 – róg Pocztowej	1883–1899	neogotyk	Siedziba Cesarskiej Dyrekcji Poczty w Bydgoszczy oraz urzędów: pocztowego i telegraficznego. Budynek powstał dwu etapach według projektu Kleindfeldta i Neumanna jako Kaiserliche Oberpostdirektion. Obecnie mieści główny oddział Poczty Polskiej w Bydgoszczy[18].
Oddział NBP	Jagiellońska 8 – róg Lubeckiego	1863–1864	neorenesans	Kompleks zbudowano dla potrzeb bydgoskiej filii Banku Królewskiego w Berlinie według planów mistrza budowlanego Hermanna Cuno. Od 1875 r. mieścił się tu bydgoski oddział Reichsbanku, w latach 1920–1924 filia Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, w latach 1924–1939 oddział Banku Polskiego S.A. W okresie okupacji ponownie zlokalizowano w nim oddział Reichsbanku (Kaiserliche Reichsbankstelle), a od 1945 znajduje się tu bydgoski oddział Narodowego Banku Polskiego[19].
Zespół Szkół Plastycznych	Konarskiego 2-4 – róg Jagiellońskiej	1875–1878	eklektyzm-neorenesans	Budynek wzniesiony według projektu arch. Carla Rose dla Szkoły Obywatelskiej dla Dziewcząt (niem. Töchterschule). W 1884 r. szkołę przeniesiono do nowo wybudowanego przy ul. Konarskiego budynku obecnego Zespołu Szkół Gastronomicznych. W latach 1884–1911 mieściła się tu Szkoła Obywatelska dla Chłopców (niem. Bürgerschule)[5]. Od 1982 r. w budynku znajduje się Państwowy Zespół Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego[5].
Centrum Edukacji Nauczycieli	Jagiellońska 9	1872	klascycyzm	Budynek wzniesiony według projektu budowniczego Müllera dla średniej Szkoły Obywatelskiej dla Chłopców. Szkoła mieściła się w nim do 1884 r., kiedy przeniesiono ją do wybudowanego w sąsiedztwie większego budynku obecnego Zespołu Szkół Plastycznych[5], a budynek zajęła Miejska Szkoła Średnia dla Dziewcząt (niem. Städtische mittlere Mädchenschule). W 2010 r. w budynku mieściło się bydgoskie przedstawicielstwo Urzędu Marszałkowskiego oraz Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli.
Kamienica	Jagiellońska 10	1862–1866	eklektyzm/secesja	Kamienica o fasadzie zdobionej secesyjnymi ornamentami o motywach roślinnych i zwierzęcych; odnowiona w 2013
Rektorat Collegium Medicum UMK	Jagiellońska 13	1850–1852	funkcjonalizm	W latach 1852–1920 znajdował się tu pruski szpital garnizonowy, a następnie do 1928 r. polski szpital wojskowy. W latach 1928–1939 w budynku głównym mieściła się m.in. cerkiew prawosławna i sala teatralna, a w części zachodniej - szkoła powszechna utrzymywana przez stowarzyszenie „Rodzina Wojskowa”. W latach 1945–1947 budynek ponownie wykorzystywano jako szpital garnizonowy, po czym został przeznaczony na cele cywilne[20]. Przebudowa obiektu przeprowadzona w latach 1947–1948 zatarła jego historyzujące, neoromańskie cechy architektoniczne. W latach 1948–1990 mieściła się w nim siedziba KW PZPR. W 1990 r. przekazany Akademii Medycznej (od 2004 Collegium Medicum UMK).
Biurowiec Banku Pocztowego	Jagiellońska 17	1968	funkcjonalizm	Budynek wzniesiono na podstawie projektu Henryka Micuły, w sąsiedztwie rozebranego arsenału i magazynu Pruskiego Urzędu Prowiantowego z 1817 r.[21] W 1990 r. ulokowano w nim siedzibę nowo założonego Banku Pocztowego, którego akcjonariuszami są Poczta Polska (75%) oraz PKO BP (25%).
Oddział Citi Handlowy (od 2019 planowana nazwa H+ „City”[22])	Jagiellońska 21	1991–1992	funkcjonalizm	Budynek bydgoskiego oddziału Banku Handlowego w Warszawie, obecnie Citibanku. Został zbudowany według projektu Kurta Roesslinga z Siegen przez przedsiębiorstwo Steckel & Roggel Baugesselschaft z Gelsenkirchen[23] i oddany do użytku w 1993[22].
Pałac Młodzieży	Jagiellońska 27	1970–1974	funkcjonalizm	Budynek wzniesiono według projektu arch. Z. Lipskiego, J. Sadowskiego i J. Wujka, z inicjatywy Społecznego Komitetu Budowy Młodzieżowego Domu Kultury, Techniki i Sportu, powołanego w 1969 r. Na trzech kondygnacjach mieszczą się: sala kinowo-teatralna, sala sportowa, kryty basen, sala baletowa, liczne pracownie, sale wystaw, klubowe i wykładowe oraz kawiarnia. Jest najważniejszą w Bydgoszczy placówką nauczania i wychowania pozaszkolnego[3].
Park Ludowy	Jagiellońska-Piotrowskiego-Markwarta	1953		Park miejski o powierzchni 6,4 ha, urządzony na miejscu zlikwidowanego po II wojnie światowej miejskiego cmentarza ewangelickiego, założonego w 1778 r. Posiada amfiteatr, fontannę, korty tenisowe, place zabaw oraz pomnik Wincentego Witosa, który od 1984 r. jest ustanowiony patronem parku. Wśród starodrzewu znajduje się kilka pomników przyrody[24].
Ogród Władysława Jagiełły	Jagiellońska-Urocza	1844		Ogród miejski założony w okresie pruskim, znacznie rozbudowany i upiększony w okresie międzywojennym. Wykonano wówczas rozarium oraz fontannę, a tereny parkowe przylegały do rzeki Brdy. W latach 1973–1975 obszar parku zmniejszono wskutek budowy Bydgoskiego Domu Technika oraz biurowca. Pozostałą część terenu zagospodarowano w formie skweru z basenem otwartym[24].
Kamienica	Jagiellońska 30	1895–1896	eklektyzm	Kamienica wpisana do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego
Kamienica Roberta Arona	Jagiellońska 36	1893–1894	neorenesans-manieryzm	Budynek mieszkalny zrealizowany dla Roberta Arona, kupca i fabrykanta zajmującego się produkcją i sprzedażą materiałów budowlanych. Wykonano go według projektu bydgoskiego budowniczego Józefa Święcickiego. Budynek posiada dach mansardowy, zaś we wnętrzach mieściły się dwa siedmiopokojowe mieszkania[25]. W 2017 na zachodniej szczytowej ścianie budynku powstał mural z Kazimierzem Wielkim i łuczniczką o imieniu Bydgoszcza[26][27][28].
Budynki Gazowni Miejskiej	Jagiellońska 42	1905–1906	historyzm	Budynek administracyjny gazowni miejskiej, otwartej w Bydgoszczy 1 października 1860 r. Wybudowano go według projektu miejskiego radcy budowlanego Carla Meyera. Budynek został częściowo zniszczony w styczniu 1945 r. Podczas powojennej przebudowy stracił część swojego wystroju zewnętrznego (ozdobne szczyty, sztukaterie i zdobienia). Od 2003 r. mieści bydgoski Oddział Pomorskiej Spółki Gazownictwa, swym zasięgiem obejmujący województwo kujawsko-pomorskie i część pomorskiego[29]
Budynki Rzeźni Miejskiej	Jagiellońska 41-47	1890–1911	historyzm	Budynki administracyjne Rzeźni Miejskiej, wzniesione w latach 1890–1893 na podstawie projektów miejskiego radcy budowlanego Carla Meyera. Budynek z wieżą pochodzi z 1909–1910 r. Obok zakładu w latach 1892–1893 powstała targowica miejska (2 ha), do której doprowadzono osobną bocznicę kolejową (obecnie nieistniejącą)[5]. W 2006 r. Bydgoskie Zakłady Mięsne zostały translokowane na ul. Witebską (Brdyujście), a w miejscu po zburzonych zakładach powstało centrum handlowe Focus Mall. Zabytkowe budynki administracyjne zostały zachowane i odrestaurowane.
Focus Mall	Jagiellońska 39-47	2007–2008	funkcjonalizm	Największe w mieście centrum handlowo-usługowo-rozrywkowe, otwarte 23 kwietnia 2008 r. Mieści m.in. 150 sklepów i punktów usługowych, multipleks Cinema City, delikatesy Alma i elektromarket Saturn. Posiada dwupoziomowy parking na ok. 1200 aut
Dworzec PKS	Jagiellońska 58	1973–1975	funkcjonalizm	Znajduje się na terenie 5 ha i składa z budynku głównego z poczekalnią, kasami i kawiarnią, zespołu zadaszonych peronów oraz punktów handlowych. Przed budynkiem znajduje się parking, a w pobliżu Brdy – zaplecze dla autobusów[13].
Kamienice	Jagiellońska 51-57	1900–1910	wczesny modernizm	Zespół kamienic stojących w pobliżu skrzyżowania z ul. Ogińskiego, wzniesionych w pierwszym dziesięcioleciu XX w.
Hotel Campanile	Jagiellońska 59	2013	funkcjonalizm	Hotel sieci Campanile
Kamienica	Jagiellońska 60	pocz. XX wieku	eklektyzm/secesja	Czterokondygnacyjny budynek z poddaszem, z masywnym szczytem w centralnej części budynku oraz dekoracyjną elewacją z loggiami. Od strony frontowej posiada stromy dach pokryty dachówką ceramiczną karpiówką. W latach 2019–2020 kosztem 300 tys. zł przeprowadzono remont elewacji frontowej i szczytowej, balkonów, stolarki okiennej (częściowo), docieplenie stropodachu i ściany od strony podwórza. Obecnie elewacja jest utrzymana w piaskowobiałej kolorystyce[30].
Kamienica	Jagiellońska 63	1903	eklektyzm/secesja	Kamienica eklektyczna z częściowo tynkowaną fasadą o dekoracji secesyjnej; w szczycie data budowy oraz kartusz herbowy
Kamienica Franza Errelisa	Jagiellońska 69	1902–1903	styl malowniczy	Kamienica powstała na zlecenie urzędnika kolejowego Franza Errelisa, według projektu bydgoskiego budowniczego Józefa Święcickiego. Jest to ostatnia kamienica autorstwa budowniczego, całkowicie odmienna pod względem rozwiązań formalno-stylistycznych od jego dotychczasowych realizacji. Budynek posiada cztery kondygnacje, z jednym, reprezentacyjnym mieszkaniem na każdym z poziomów[25].
Media Markt	Jagiellońska 94	2008	funkcjonalizm	Centrum handlowe utworzone w zmodernizowanej hali produkcyjnej.
Słoneczny Młyn	Jagiellońska 96	1862	mur, szachulec	W latach 1862–1945 młyn parowy, należący do Wolfena i Fliessa (1862–1892), Berwalda (1892–1938), Bronisława Kentzera (1938–1939), Schemke i Hermela (1940–1945). W 1948 r. został upaństwowiony w gestii Państwowych Zakładów Zbożowych w Bydgoszczy[31]. W 2003 r. został wyłączony z produkcji i przeznaczony na sprzedaż. Kupiony przez Barbarę Komorowską, został w latach 2007–2009 przebudowany na czterogwiazdkowy hotel „Słoneczny Młyn”.
Biurowiec „Biprokabel”	Jagiellońska 103	1969	funkcjonalizm	10-piętrowy biurowiec wzniesiony dla Biura Studiów i Projektów „Biprokabel”; w połowie 2021 przewidywana przebudowa na cele mieszkaniowe[32]
Kamienica nr 107	Jagiellońska 107	1937	wczesny modernizm	Kamienica na rogu z ul. Pestalozziego, w l. 2017-2018 poddana remontowi kapitalnemu[33]
Biurowiec BFM	Jagiellońska 109	ok. 1970	funkcjonalizm	Biurowiec wzniesiony dla Bydgoskich fabryk Mebli, w 2010 r. przebudowany na cele biurowe i mieszkalne

Przypisy

Bibliografia

• Derenda Jerzy red.: Piękna stara Bydgoszcz. Tom I z serii: Bydgoszcz miasto na Kujawach. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-916178-0-7, ISBN 978-83-916178-0-9, ISBN 83-916178-5-8, ISBN 978-83-916178-5-4, ISBN 83-916178-1-5, ISBN 978-83-916178-1-6
• Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996

Ulica w pobliżu Domu Mody „Drukarnia” i Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego