Ulica Jagiellońska w Sanoku

ulica Jagiellońska
Śródmieście
Ilustracja
Podjazd ulicą Jagiellońską przy Okopisku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
Ikona ulica w prawo L z dochodzacym deptakiem.svg0ul. Tadeusza Kościuszki (wybiega z niej od prawej) i ul. 3 Maja (prosto)
Ikona ulica z prawej.svg80mZaułek Dobrego Wojaka Szwejka
Ikona ulica z lewej deptak.svg130mSchody Balowskie
Ikona ulica skrzyżowanie.svg450mul. Ignacego Daszyńskiego (w prawo) i ul. Podgórze (w lewo)
Ikona ulica z prawej.svg550mul. Stanisława Konarskiego
Ikona ulica most.svg560mPotok Płowiecki
Ikona ulica z lewej.svg650mul. Jana Kochanowskiego
Ikona przejazd kolejowy strzezony.svg770mul. Kolejowa (w lewo) i ul. Kazimierza Lipińskiego (biegnie dalej prosto)
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Jagiellońska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Jagiellońska”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Jagiellońska”
Ziemia49°33′27,0″N 22°12′09,5″E/49,557500 22,202639

Ulica Jagiellońska w Sanoku – ulica w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka[1].

Zaczyna się u zbiegu ulic Tadeusza Kościuszki i 3 Maja w centrum miasta, biegnąc w stronę południową w swojej pierwszej części, a następnie w kierunku wschodnim aż do przejazdu kolejowo-drogowego i w tym miejscu przechodzi w ulicę Kazimierza Lipińskiego.

Historia

Północna część ulicy w 1914

Ulica została wytyczona w czasach monarchii austro-węgierskiej w wyniku zbiorowej decyzji władz miasta z 16 czerwca 1867, podjętej podczas urzędowania burmistrza Sanoka Erazma Łobaczewskiego. Funkcjonowała wówczas pod nazwą ulicy Lwowskiej, a jej przebieg określono od budynku poczty do domu Ramera[2][3].

Na wniosek „komitetu obchodu rocznicy porażki Krzyżaków pod Grunwaldem” uchwałą Rady Miejskiej z 4 września 1902 ulicę Lwowską przemianowano na Jagiellońską[4][5][6].

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej na przełomie XIX/XX wieku ulicę zamieszkiwała w zdecydowanej większości ludność żydowska[7]. Przed 1906 staraniem Towarzystwa Upiększania Miasta Sanoka ulica została obsadzona 80 lipami[8]. W kolejnych latach w obrębie ulicy powstawały punkty handlowe i sklepy (dotychczas skupione na placu św. Michała i sanockim rynku)[9]. Wraz z rozwojem ulic Tadeusza Kościuszki i Jagiellońskiej ich arterie stały się drogami krajowymi, tym samym sprawiając kłopoty związane ze wzmożonym ruchem ulicznym w centrum miasta[9]. Szczególne utrudnienie stanowił podjazd przy starym cmentarzu żydowskim (tzw. Okopisko). W 1937 ulica została poszerzona[10].

Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej ulica istniała pod nazwami Jagiellońskastrasse[11][12][13] oraz Adolf Hitler Strasse[12][13][14][15] dla uczczenia Adolfa Hitlera[16]). W lipcu 1947 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku ulica Jagiellońska została przemianowana na ulicę Karola Świerczewskiego[17] (tenże generał spędził ostatnią noc życia w Sanoku[18][19][20]). Ulica pod jego patronatem utrzymywała się przez cały okres PRL. W grudniu 1989 w uchwale Miejskiej Rady Narodowej zapisano, aby ulicę przemianować na ulicę Jagiellońską[21].

W odcinku 2 pt. „Numer próbny” serialu telewizyjnego Droga z 1973 widoczne są autobusy marki Autosan jadące ulicą Jagiellońską w kierunku centrum miasta (w scenie filmowanej od strony restauracji „Karpacka”) ukazany jest teren późniejszego dworca autobusowego „Okęcie” oraz budynki pod numerami 20 i 22[22].

Zabudowa ulicy

Do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015, zostały wpisane budynki pod numerami 1, 2, 4, 5, 9, 10, 14, 16, 20, 21, 23, 25, 33, 35, 49, 52, 70 ulicy[23].

Zabudowania ulicy Jagiellońskiej od strony północno-zachodniej u zbiegu z ulicami Tadeusza Kościuszki i 3 Maja w kierunku południowym, a następnie wschodnim:

  • Kamienica przy ul. Jagiellońskiej 1. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica przy ul. Jagiellońskiej 2 (wschodnią fasadą przylega do ulicy Jagiellońskiej, a północną fasadą do początku ulicy Tadeusza Kościuszki). Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • W 1938 do numeru 3 był przypisany lekarz dr Nathan Wallach[24][25].
  • Kamienica przy ul. Jagiellońskiej 4. W przeszłości własność rodziny Nowaków, Biedków, w tym Pawła Biedki, gdzie przed 1914 przez krótki czas działała poczta[26]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w kamienicy działał „Sklep Przemysłu Domowego”, założony przez Ligę Kobiet (pod przewodnictwem Stanisławy Tarnawieckiej)[27]. Do początku lat 30. budynek był pod numerem 55[28]. W 1934 pod numerem 4 działał sklep „Przybory sportowe i galanteria”, który prowadził Zdzisław Robel[29]. W 1938 do tego adresu był przypisany Stanisław Biedka i ówczesny burmistrz Sanoka Maksymilian Słuszkiewicz[30]. Po II wojnie światowej w kamienicy mieściła się w niej siedziba Koła Terenowego Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych[31]. Drzwi do kamienicy posiadają zdobienia z motywami roślinnymi[32]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica przy ul. Jagiellońskiej 5. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica przy ulicy Zaułek Dobrego Wojaka Józefa Szwejka 1, której wschodni front przylega do ulicy Jagiellońskiej; dawniej mieściły się w niej kawiarnia „Corso”[33][34] i kawiarnia Szafrana[35].
  • Pod numerem 8 przed 1939 działał sklep Wiedeński Salon Mód Irmy Heftler[36].
  • Kamienica pod numerem 9. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica przy ul. Jagiellońskiej 10, która pierwotnie należała do Jana Słuszkiewicza (stąd płaskorzeźbione inicjały „JS” na fasadzie budynku), następnie do Jana Terleckiego. Wykonana w stylu secesyjnym[37]. W latach 1906-1946 mieścił się w niej lokal gastronomiczny zwany cukiernią Peszkowskich[38] (formalnie położony przy ówczesnej ulicy Liskiej[39], później pod numerem 53 ulicy Jagiellońskiej[40]), którą prowadzili Zygmunt i Maria Peszkowscy, rodzice ks. Zdzisława Peszkowskiego[a]. W 1938 do numeru 10 był przypisany adwokat dr Izaak Nehmer[41] (obecnie nr 13). 11 listopada 2013 na fasadzie kamienicy sanoccy harcerze z Hufca Ziemi Sanockiej ZHP umieścili tablicę informacyjną poświęconą pamięci ks. Zdzisława Peszkowskiego[39]. W latach powojennych działała w kamienicy Spółdzielnia Spożywców „Społem” pod nazwą „Ewa”, w tym kawiarnia o tej nazwie[19]. Obecnie sklep pod nazwą „Ewa”. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Budynek pod numerem 11. Do początku lat 30. restauracja i hotel Janusza Steciaka pod numerem 83 (tzw. „Steciakówka”)[42]; w 1938 Handel spożywczo-delikatesowy przy restauracji i pokoju do śniadań, który prowadził Józef Steciak[24]. Na początku 1928 Jan Porewski w restauracji Steciaka przyjmował i wysłuchiwał mieszkańców miasta nowo wybrany burmistrz Sanoka, Jan Porajewski[43].
  • Naprzeciw budynku Steciaka, w kamienicy działał hotel prowadzony przez rodzinę Józefa Mozołowskiego[44][45][46].
  • Do numeru 12 pod koniec lat 30. były przypisane: oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Sanoku[47], Składnica Kółek Rolniczych[24].
  • Kamienica pod numerem 13. W dniu 1 maja 1987, po pięciu latach budowy, w budynku został otwarty Hotel „Turysta” (właścicielem był rzeszowski oddział SPółdzielczego Biura Turystycznego „Turysta”), będący pierwszym na Podkarpaciu hotelem trzygwiazdkowym[48][49]. W późniejszych latach w budynku podjął działalność Hotel „Pod Trzema Różami” i oddział Santander Consumer Banku; przy wejściu do budynku została umieszczona tabliczka informacyjno-pamiątkowa w ramach „Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka”, upamiętniająca pobyt w mieście Józefa Szwejka, opisanego w książce Przygody dobrego wojaka Szwejka autorstwa Jaroslava Haška[50]. Na przełomie XX/XXI w budynku podjęła działalność pizzeria „Palermo”[51].
  • Nieistniejący budynek położony w miejscu późniejszego parkingu od strony południowej budynku powyższego hotelu. Mieścił się w nim Hotel Sanocki oraz restauracja, którą prowadzili Kieszkowski, a następnie Józef Steciak i jego żona Julia[52][53]. Później w budynku mieścił się bar „Kubuś”[54], pod ówczesnym adresem ul. K. Świerczewskiego 13[19]. Obiekt został zlikwidowany w 1984[55][56]. W pobliżu przed 1939 Leon Gottdank prowadził zakład fotograficzny[57][58].
  • Od Ulicy Jagiellońskiej pomiędzy numerem 13 i 19 odchodzą Schody Balowskie do ulicy Podgórze.
  • Kamienica pod numerem 14. Do 1955 pod tym numerem funkcjonował internat sanockich szkół ekonomicznych przy tej ulicy[59] (drugim był budynek nr 16)[60]. W 1938 pod numerem 14 istniała restauracja Andrzeja Szmyda[24]. W okresie PRL pod numerem 14 działał hotel „Bieszczady” o charakterze komunalnym[19][59]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Przy ulicy mieściła się drukarnia i księgarnia (według różnych źródeł numery lokalowe: 40[61][62], 15[63], 21); prowadzili je Karol Pollak (założyciel)[64] i Franciszek Patała[65]. W 1938 do numeru 15 był przypisany Inspektorat Powiatowy Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych[41]. Po 1945 kamienicę pod numerem 21 nabył rzemieślnik i mistrz blacharski Jakub Kolano, prowadzący w budynku warsztat[66].
  • Kamienica pod numerem 16. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Pod numerem 17 przed 1914 mieściła się pracownika artystyczno-ślusarska Karola Baranowicza[67].
  • Kamienica pod numerem 20. W okresie okupacji niemieckiej mieścił się w niej hotel pod nazwą „Hotel Deutsches Haus”[68][69]. W 1942 ten hotel był pod adresem Adolf Hitler Strasse 32, a prowadził go Paul Kulig[12]. Po II wojnie światowej mieściło się w nim pogotowie ratunkowe[70]. Na początku XXI wieku miała w nim siedzibę Straż Miejska w Sanok. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica pod numerem 21. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica pod numerem 23. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica pod numerem 25. Mieściła się w niej restauracja Adria[71]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Budynek pod numerem 22. Pierwotnie willa dr. Adolfa Bendla, w późniejszych latach budynek szkolny, w których funkcjonowały Zespół Szkół Zawodowych oraz Zespół Szkół nr 5 im. Ignacego Łukasiewicza do 2015.
  • Nieistniejący dom zabytkowy, położony w głębi, za budynkiem szkoły, rozebrany w latach 70. XX wieku[72].
  • Nieistniejący dom rodziny Malawskich (zamieszkiwał w nim m.in. Tadeusz Malawski); figurował pod numerem 24a ulicy[73], był położony po zachodniej stronie ulicy[74] po prawej stronie łuku zjazdowego[75].
  • Nieruchomość pod numerem 30. Od 1982[76] do 2012 dworzec autobusowy „Okęcie”. Od 2014 Galeria Sanok[77].
  • Tzw. „Okopisko”. Orientacyjnie w tym miejscu istniał w przeszłości stary cmentarz żydowski. Obecnie teren stanowiący zieleniec, na terenie którego umieszczono pięć rzeźb. Ponad Okopiskiem istnieje budynek, w którym funkcjonowała restauracja WSS „Karpacka”[78] (obiekt wybudowany w latach 70. XX wieku[79]).
  • Kamienica pod numerem 33. W 1938 do numeru 33 był przypisany Rudolf Frey[30]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica pod numerem 35; we wnęce fasady budynku znajduje się kapliczka[80], w której został umieszczony krzyż z przełomu XVIII i XIX wieku oraz figura Matki Boskiej Bolesnej, odremontowana w 2006 staraniem sanockich ojców franciszkanów[81]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Dom pod numerem 43. Do 1939 pod tym adresem był przypisany lekarz dentysta, kpt. dr Leopold Dręgiewicz[82][83].
  • Kamienica pod numerem 48. Była karczma „Murowanka”; na przełomie 1845 i 1846 zamieszkali w niej tymczasowo[84] przybyli do miasta Mateusz Beksiński i Walenty Lipiński z zamiarem stałego osiedlenia się[85]; właściciel karczmy udzielił im pomocy w zakupie terenów położonych tuż obok szynku – obaj nabyli kilka morgów ziemi przy ówczesnej ulicy Lwowskiej u zbiegu z ulicami Podgórze[86] i późniejszą ul. Stanisława Konarskiego, gdzie później założyli warsztat kotlarski[87], będący prekursorem Fabryki Wagonów i Autosanu.
  • Na zakupionym terenie, nad Potokiem Płowieckim położony był dworek Beksińskich i Lipińskich, pod ówczesnym adresem Lwowskiej 225[88] (później pod numerem ulicy Lwowskiej 41[89], według innego źródła 43[90], 44[91]), w którym w późniejszych latach zamieszkali, następnie potomkowie Mateusza: Władysław Beksiński, Zdzisław Beksiński. W 1972 obiekt pod numerem 43, stanowiący drewniany dom, a poprzednio zakład kotlarski, został włączony do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka[92]. Dworek istniał do lat 70. XX wieku. W miejscu jego istnienia, stanowiącym obecnie Zieleńcu Beksińskiego, w 2005 został zasadzony dąb kolumnowy upamiętniający Zdzisława Beksińskiego[93]. Inskrypcja na tabliczce brzmi: W hołdzie wielkiemu sanoczaninowi Zdzisławowi Beksińskiemu. Zarząd Okręgu Bieszczadzkiego LOP. Sanok 11 listopada 2005. Upamiętnienie zostało odsłonięte 10 listopada 2005[94].
  • Budynek pod numerem 49. W przeszłości stanowił kamienicę mieszkalną[95]. Utworzono w nim Hotel Jagielloński[96][97], działający od maja 1995[98]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Kamienica pod numerem 52. Nad wejściem płaskorzeźba z pierwotnym numerem konskrypcyjnym 218. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
  • Pod numerem 53 przed 1914 mieściła się koncesjonowana fabryk wierzchów do obuwia Abrahama Pinkasa[99].
  • Kamienica pod numerem 70. W parterze istniała Apteka im. Ignacego Łukasiewicza, utworzona 21 września 1991 jako pierwsza po 50 latach prywatna apteka w Sanoku (założycielami byli Danuta i Romuald Skalscy)[100][101]. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[23].
Inne w przeszłości
  • Przed 1939 przy ulicy działał Inspektorat Szkolny[102].
  • W 1932 przy ulicy działała restauracja, którą prowadziła Fani Herzig[103].
  • Przy ulicy Jagiellońskiej w latach 30. funkcjonowała elektryczna fabryka wędlin koszernych, którą prowadził Dawid Taubenfeld[104].
  • Podczas okupacji niemieckiej pod numerem 48 działały młyny Karola Baranowicza[12].
  • W 1946 klub piłkarski KS Sanoczanka Sanok posiadał siedzibę pod numerem ulicy 26 na I piętrze[105].

Uwagi

  1. Ich dom obecnie nie istnieje. Znajdował się pomiędzy budynkiem Zespołem Szkół nr 5 a zajezdnią autobusową „Okęcie” - Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 175.

Przypisy

  1. O dzielnicy. sanoksrodmiescie.pl. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
  2. Edward Zając. Poczet burmistrzów Sanoka. Dr Erazm Łobaczewski 1867–1868. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 26 (190) z 30 czerwca 1995. 
  3. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 94-95. ISBN 83-909787-0-9.
  4. Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej Rok 1900 (5.2), 1901 i 1902 (18.12) oraz 1895. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 281-282. [dostęp 2021-12-13].
  5. Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku od 22.11.1900 - 4.02.1907 roku. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 99. [dostęp 2021-12-13].
  6. Tu podano rok 1898. Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Przemiany gospodarcze w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 32, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  7. Alojzy Zielecki, Mieszkańcy. W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 422.
  8. Kronika. Walne Zgr. Tow. Upiększ. miasta. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 129 z 17 czerwca 1906. 
  9. a b Alojzy Zielecki: Rozwój ruchu niepodległościowego. W epoce autonomii galicyjskiej. W: Feliks Kiryk (red.): Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 395-396.
  10. Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 62, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  11. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1940, s. 35.
  12. a b c d Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 79.
  13. a b Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 80.
  14. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 138, 166-173. ISBN 978-83-60380-30-7.
  15. Arnold Andrunik (red. Krystyna Chowaniec): Zapiski z osobistych przeżyć w czasie II wojny światowej i okupacji. Sanok: Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku, 2018, s. 53.
  16. Franciszek Oberc. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Okupacyjna administracja Sanoka 1939–1944. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 97, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  17. Wiadomości z Sanoka. Przemianowanie ulicy w Sanoku. „Rzeszowska Trybuna Robotnicza”. Nr 207, s. 5, 30 lipca 1947. 
  18. Marta Tychmanowicz: Karol Świerczewski: człowiek, który się kulom nie kłaniał. Wiadomości wp.pl, 28 marca 2012. [dostęp 2014-10-01].
  19. a b c d Stanisław Kłos: Województwo rzeszowskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 341.
  20. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 370 i nast.. ISBN 978-83-60380-26-0.
  21. Ulice zmieniają patronów. „Nowiny”, s. 5, Nr 2 z 2 stycznia 1990. 
  22. Droga, odc. 2. „Numer próbny”, czas 12:35–12:53.
  23. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 1, 4. [dostęp 2016-10-19].
  24. a b c d Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 623.
  25. Jafa Wallach (oprac. i red. Elżbieta Rączy): Gorzka wolność. Wspomnienia ocalonej z holocaustu. Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej / Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Rzeszowie, 2012, s. 40. ISBN 978-83-7629-352-3.
  26. Stefan Stefański. Poczta w Sanoku. „Tygodnik Sanocki”. 15 (98), s. 10, 8 września 1993. 
  27. Emilia Słuszkiewicz: Pamiętnik (1853–1939). Sanok: 1971, s. 91.
  28. Spis abonentów Państwowych i Koncesjonowanych Sieci Telefonicznych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) 1931/32 r.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Poczt i Telegrafów, 1931, s. 490.
  29. Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: 1934, s. 36.
  30. a b Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 504.
  31. Arnold Andrunik. Sanoczanie w Oświęcimiu. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, Nr 5 (169) z 3 lutego 1995. 
  32. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. Bramy naszych kamieniczek. „Tygodnik Sanocki”. 15 (231), s. 6, 12 kwietnia 1996. 
  33. Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce. Cz. I. Sanok: Artiv-Druk, 2001, s. 29. ISBN 83-915485-0-3.
  34. Borys Łapiszczak: Okupacja niemiecka Sanoka 1939–1944. Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Galicja i Lodomeria, Kresy Wschodnie, I wojna światowa. Cz. XV. Sanok: Poligrafia, 2012, s. 91. ISBN 83-918650-9-6.
  35. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. O balkonikach sanockich kamieniczek. „Tygodnik Sanocki”. 17-18 (233-234), s. 6, 30 kwietnia 1996. 
  36. Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 149.
  37. Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot, Sztuka Sanoka między Sanokiem a Wschodem, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 950.
  38. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 103-104. ISBN 83-909787-8-4.
  39. a b Jolanta Ziobro. Nowy krzyż i tablica na cukierni Peszkowskich. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 46 (1145) z 22 listopada 2013. 
  40. Miejscowości gminy Zagórz. Zasław. W: Zbigniew Osenkowski: Zagórz nad Osławą. Z dziejów miasta i gminy. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2006, s. 11505. ISBN 83-922799-6-4.
  41. a b Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 622.
  42. Spis abonentów Państwowych i Koncesjonowanych Sieci Telefonicznych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) 1931/32 r.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Poczt i Telegrafów, 1931, s. 491.
  43. Wiadomości Sanockie. Z Rady miejskiej w Sanoku. „Ziemia Przemyska”. 10, s. 6, 3 marca 1928. 
  44. Ogłoszenie. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 45 z 6 listopada 1904. 
  45. Ogłoszenie. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 98 z 12 listopada 1905. 
  46. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 53. ISBN 83-924210-0-0.
  47. Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 137.
  48. Nowy hotel w Sanoku, Z trzema gwiazdkami do poduszki. „Nowiny”, s. 3, Nr 137 z 13-14 czerwca 1987. 
  49. Nowy hotel otworzył podwoje. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1-2, Nr 19 (418) z 1-10 lipca 1987. 
  50. Artur Bata. Bohaterowie naszych lektur. Tropem Szwejka. „Nowiny”, s. 11, Nr 9 z 26 lutego 1981. 
  51. Jolanta Ziobro. Przetarg na Maxa rozstrzygnięty. Nie tylko pizzeria. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21 (446), s. 1, 26 maja 2000. 
  52. Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce. Cz. I. Sanok: Artiv-Druk, 2001, s. 72. ISBN 83-915485-0-3.
  53. „Kubuś”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 59-61. ISBN 83-919470-9-2.
  54. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 374. ISBN 978-83-60380-26-0.
  55. „Kubuś”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 32 (323) z 10-20 listopada 1984. 
  56. Marian Struś. Epitafium dla „Kubusia”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 33 (324) z 20-30 listopada 1984. 
  57. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. „Kubuś”. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 27 z 7 lipca 1995. 
  58. „Kubuś”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 59. ISBN 83-919470-9-2.
  59. a b Elżbieta Kolano. Spotkanie w szkolnej ławie. „Nowiny”, s. 3, Nr 154 (11848) z 4-5 lipca 1987. 
  60. Teresa Źrebiec: Od trzech budynków do jednego, czyli o szkolnym internacie. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 217-221. ISBN 83-903469-0-7.
  61. Ogłoszenie. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 40 z 3 października 1904. 
  62. Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi. Lwów: 1912, s. 663, 801.
  63. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-07].
  64. Jadwiga Zaleska: Karol Pollak – typographus sanocensis i dzieje jego drukarni. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 25. ISBN 83-03-02288-1.
  65. Anna Fastnacht-Stupnicka. Obecność przeszłości (o Adamie Fastnachcie). „Rocznik Sanocki”. IX, s. 18, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  66. Ginące zawody. Pokochać metal.... „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 11 (374) z 10-20 kwietnia 1986. 
  67. Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi. Lwów: 1912, s. 489.
  68. Stellenanzeigen. „Lemberger Zeitung”, s. 8, Nr 89 z 16 kwietnia 1942. (niem.). 
  69. Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. II. Sanok: 2001, s. 36. ISBN 83-915388-1-8.
  70. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 376. ISBN 978-83-60380-26-0.
  71. Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. II. Sanok: 2001, s. 49. ISBN 83-915388-1-8.
  72. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 384-285. ISBN 978-83-60380-26-0.
  73. Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 37.
  74. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 384-385. ISBN 978-83-60380-26-0.
  75. Arnold Andrunik (red. Krystyna Chowaniec): Zapiski z osobistych przeżyć w czasie II wojny światowej i okupacji. Sanok: Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku, 2018, s. 64.
  76. Nowy dworzec autobusowy lipcowym prezentem dla sanoczan. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1-2, Nr 8 (242) z 1-10 sierpnia 1982. 
  77. Galeria Sanok. Kontakt. galeriasanok.com. [dostęp 2015-12-27].
  78. Operacja „Posesja” zakończona. „Nowiny”, s. 2, Nr 90 z 18 kwietnia 1983. 
  79. Marian T. Kutiak: Moje miasto. Warszawa: Agencja Dziennikarska M.A.D., 2014, s. 12. ISBN 978-83-64830-00-6.
  80. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 386-387. ISBN 978-83-60380-26-0.
  81. Na ratunek kapliczce, Tygodnik Sanocki nr 34 (772) z 25 sierpnia 2006, s. 4.
  82. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-20].
  83. Spis Właścicieli Kont Czekowych w Pocztowej Kasie Oszczędności: według stanu z dnia 30 września 1934 r.. Warszawa: Pocztowa Kasa Oszczędności, 1934, s. 469.
  84. Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 16. ISBN 978-83-935385-7-7.
  85. Tomasz Opas, Rynek lokalny, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 320.
  86. Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 169.
  87. Ścieżka spacerowa „Śladami Rodu Beksińskich” w Sanoku. 10. Fabryka Wagonów. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 maja 2014)].
  88. Ścieżka spacerowa „Śladami Rodu Beksińskich” w Sanoku. 9. Dom Beksińskich. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 października 2014)].
  89. Spis abonentów sieci telefonicznych państwowych i koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy). Warszawa: Ministerstwo Poczt i Telegrafów, 1932, s. 513.
  90. Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot, Sztuka Sanoka między Sanokiem a Wschodem, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 948.
  91. Edward Zając: VI. Okres autonomii. 4. Rzemiosło i handel w powiecie sanockim. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 146. ISBN 83-914224-9-6.
  92. Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  93. Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 22. ISBN 978-83-935385-7-7.
  94. Tygodnik Sanocki nr 46 (732) z 18 listopada 2005, s. 6.
  95. Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 34. ISBN 978-83-935385-7-7.
  96. Hotel Jagielloński w Sanoku. Kontakt. hoteljagiellonski.pl. [dostęp 2016-05-02].
  97. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 390. ISBN 978-83-60380-26-0.
  98. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki 2001”. Tom VIII, s. 320, 2001. 
  99. Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi. Lwów: 1912, s. 625.
  100. A.K.. Pierwsza w Sanoku apteka prywatna. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21, s. 5, 9 października 1991. 
  101. Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 40. ISBN 83-86002-54-9.
  102. Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 69.
  103. Spis abonentów sieci telefonicznych państwowych i koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy). Warszawa: Ministerstwo Poczt i Telegrafów, 1932, s. 514.
  104. Spis Właścicieli Kont Czekowych w Pocztowej Kasie Oszczędności: według stanu z dnia 30 września 1934 r.. Warszawa: Pocztowa Kasa Oszczędności, 1934, s. 774.
  105. Rzeszowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej. Komunikat nr 6/46. „Dziennik Rzeszowski”, s. 4, Nr 137 z 17-18 czerwca 1946. 

Media użyte na tej stronie

Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844
Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica z lewej deptak.svg
Autor: original by Marcin Floryan, this modification bu Teemu Vehkaoja, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy skrzyżowanej z deptakiem
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Sanok 1914.jpg
Sanok, 1914
Ikona ulica most.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z mostem
Jagiellońska Sanok okopisko.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jagiellońska Sanok okopisko
Ikona ulica w prawo L z dochodzacym deptakiem.svg
Autor: Lechoo.net, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona deptaku dochodzącego od ulicy skręcającej w prawo
Ikona przejazd kolejowy strzezony.svg
(c) I, Lechoo.net, CC-BY-SA-3.0
Ikona ulicy skrzyżowanej z torami kolejowymi (przejazd strzeżony).