Ulica Jana Matejki w Warszawie
| Śródmieście Południowe | |||||||||||||
 Ulica Jana Matejki przy Alejach Ujazdowskich, widok w kierunku ul. Wiejskiej | |||||||||||||
| Państwo |  Polska | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Warszawa | ||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||
 52°13′30,5″N 21°01′35,0″E/52,225139 21,026389 | |||||||||||||
Ulica Jana Matejki – ulica w warszawskiej dzielnicy Śródmieście biegnąca od ul. Wiejskiej do Alej Ujazdowskich.
Historia
Ulica została wytyczona w 1863 na koszt bankiera Stanisław Lessera przez jego posesję rozparcelowywaną na działki budowlane[1]. Została nazwana Instytutową od znajdującego się przy ul. Wiejskiej Instytutu Szlacheckiego, w którego budynkach w tym samym roku umieszczono Aleksandryjsko-Maryjski Instytut Wychowania Panien[1]. Obecną nazwę nadano w 1921[2].
Ulicę wybrukowano i oświetlono na koszt miasta[1]. Po 1863 została zabudowana kamienicami czynszowymi na 11 parcelach (6 po stronie północnej i 5 południowej)[3]. Z uwagi na sąsiedztwo reprezentacyjnych Alej Ujazdowskich uchodziła za ekskluzywną[4].
W okresie okupacji niemieckiej ulicy nadano nowe nazwy: polską Instytutowa i niemiecką Institutstrasse[5].
Zabudowa ulicy została spalona przez Niemców w 1944 po upadku powstania warszawskiego[4]. Zniszczeniu uległy budynki nr 1 i 3, a dobrze zachowane mury pozostałych rozebrano w 1946[4]. W latach 50. ulicę poszerzono[6]. W latach 1966–1967 po jej północnej stronie wzniesiono domy Nauczycielskiej Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej, natomiast południowa strona pozostała niezabudowana[6]. Po 1967 na rogu ulicy i Alej Ujazdowskich wzniesiono wysokościowiec z restauracją i kawiarnią „Ambasador”[7].
W 1999 u zbiegu ulic Matejki i Wiejskiej odsłonięto pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego[8].
W 2016 skwerowi u zbiegu ulic Matejki i Alej Ujazdowskich nadano nazwę skwer Ronalda Reagana[9].
Ważniejsze obiekty
- Kompleks budynków Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
- Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego
- Ambasada Kanady
- Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK
- Upamiętnienie żołnierzy polskich i kanadyjskich walczących podczas II wojny światowej
- Pomnik Ronalda Reagana
- Pomnik Węgierskich Honwedów[10]
Przypisy
- ↑ a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza-Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 257. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 370. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza-Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 257–259. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza-Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 259. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 49. ISBN 978-83-07-03239-9.
- ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 121.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 473. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 208. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Uchwała nr XXXVI/913/2016 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 20 października 2016 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. W: Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9675 [on-line]. 14 listopada 2016. [dostęp 2018-01-15].
- ↑ Odsłonięcie pomnika Węgierskich Honwedów. „Kronika Sejmowa”, s. 34–35, 30 września 2017.
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Jana Matejki w Warszawie
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T