Ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka we Wrocławiu

ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka

Stare Miasto
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Długość	126 m
Przebieg
ul. J. Purkyniego ul. A. Frycza-Modrzewskiego ul. św. Jana Kapistrana Park Juliusza Słowackiego
Położenie na mapie Wrocławia ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka
51°06′36,822″N 17°02′35,504″E/51,110228 17,043196

Rotunda (widok od strony ulicy), parking

(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Muzeum Architektury, park, po prawej koniec ulicy

Ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka – ulica położona we Wrocławiu na Starym Mieście, w jego części nazywanej Nowym Miastem^[1][2][3]. Łączy ulicę Jana Ewangelisty Purkyniego i Andrzeja Frycza-Modrzewskiego z ulicą św. Jana Kapistrana i dalej stanowi ulicę ślepą^[1][4][5]. Ulica ma 126 m długości^[1]. Po wschodniej stronie ulicy znajduje się rotunda w której eksponowana jest Panorama Racławicka^[6][7]. Ulica kończy się przy Parku Juliusza Słowackiego i zabytkowym kompleksie w który mieści się Muzeum Architektury^[6][8][9].

Historia

Znaczącą budowlą położoną przy tej ulicy jest, powstała dzięki ufundowaniu w 1453 r., klasztor i kościół Bernardynów^{[8][10][11][12]}. Kompleks ten został mocno zniszczony w wyniku działań wojennych prowadzonych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r. W 1948 roku ruiny zostały zabezpieczone^{[9][10][11][12]}, a w latach 1956–1972^[8] (lub w latach 1957–1962^[10]) całość odbudowano^[8][10]. Prace prowadzono pod kierunkiem dr. inż. arch. Edmunda Małachowicza. Ówcześnie w kompleksie tym mieściło się Muzeum Architektury i Odbudowy a także Urząd Konserwatora Zabytków, oraz siedziba Przedsiębiorstwa Pracownie Konserwacji Zabytków^[10]. Współcześnie kompleks ten przeznaczony jest dla potrzeb Muzeum Architektury^[8][9].

Po zachodniej stronie ulicy rozpościera się kompleks zabudowy z rotundą, w której eksponowana jest Panorama Racławicka. Jego budowa rozpoczęła się 10.11.1966 r. Autorami projektu byli Ewa Dziekońska i Marek Dziekoński^[13]. Autorami zaś samej panoramy byli Jan Styka i Wojciech Kossak, dziś upamiętnieni również w nazwie przylegającej do kompleksu ulicy. Otwarcie ekspozycji z panoramą miało miejsce 1985 r.^[7][14]

Nazwy

Współczesna nazwa ulicy – Jana Styki i Wojciecha Kossaka – została nadana uchwałą podjętą przez Radę Miejską Wrocławia z dnia 10.06.2010 r. nr LI/1497/10^[1]. Nazwa ta upamiętnia Wojciecha Kossaka i Jana Stykę, autorów Panoramy Racławickiej eksponowanej w rotundzie położonej po wschodniej stronie ulicy^[7].

Układ drogowy

Do ulicy przypisana jest droga wewnętrzna o długości 126 m^[1] położona na działkach o łącznej powierzchni 2108 m^2[1][15]. Ulica biegnie od ulicy Jana Ewangelisty Purkyniego i Andrzeja Frycza-Modrzewskiego do deptaka św. Jana Kapistrana i dalej stanowi ulicę ślepą, przechodzącą w deptak prowadzący przez Park Juliusza Słowackiego do Promenady Staromiejskiej i Alei Juliusza Słowackiego^[1][4].

Ulice powiązane z ulicą Jana Styki i Wojciecha Kossaka:

• skrzyżowanie:
  • ulica Jana Ewangelisty Purkyniego^[1][16]
  • ul. A. Frycza-Modrzewskiego^[17]
• deptak: ul. św. Jana Kapistrana
• koniec ulicy, dalej deptak przez Park Juliusza Słowackiego do Promenady Staromiejskiej^[18] i Alei Juliusza Słowackiego^[19].

Zabudowa i zagospodarowanie

Po stronie wschodniej w kwartale pomiędzy ulicą Bernardyńską, Jana Ewangelisty Purkyniego, św. Jana Kapistrana oraz ulicy Jana Styki i Wojciecha Kossaka rozciąga się nienazwany plac o powierzchni 5249 m^2[20]. Był on w pewnych okresach czasu użytkowany częściowo na parking, a obecnie stanowi Zieleniec przy Purkyniego^[18]. Część tego terenu przeznaczona jest na utworzenie ciągu pieszo-rowerowego^[21], a część pod zabudowę dla potrzeb kultury i usług towarzyszących^[22]. Na południe od ulic św. Jana Kapistrana przy końcowym odcinku ulicy położona jest zabudowa dawnego klasztoru i kościoła stanowiących zespół pobernardyński obecnie użytkowana na potrzeby Muzeum Architektury^[8][9].

Na południe od krańca ulicy oraz częściowo po jej wschodniej stronie położony jest Park Juliusza Słowackiego^[18]. Dalej przy ulicy Jana Ewangelisty Purkyniego położony jest Zespół budynków "Panoramy Racławickiej", który wraz z otoczeniem wpisano w 1991 r. do rejestru zabytków. Wpis ten został rozszerzony w 1998 r.^[6]

Ulica położona jest w obszarze znajdującym się na wysokości bezwzględnej pomiędzy 117,5 a 118,5 m n.p.m.^[23]. Jest on objęty rejonem statystycznym nr 933180, w którym gęstość zaludnienia wynosiła 60 osób/km² przy 19 osobach zameldowanych (według stanu na dzień 31.12.2018 r.)^[24].

Ochrona i zabytki

Obszar, na którym położona jest ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta z XIII–XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków pod nr. rej.: 196 z 15.02.1962 oraz A/1580/212 z 12.05.1967 r.^[25][26]. Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii^[27][28]. Samo miasto włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do Parku Kulturowego "Stare Miasto", który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego oraz historycznego charakteru najstarszej części miasta^[29].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki:

obiekt, położenie	powstanie, nr rej.[a]	fotografia
strona wschodnia
Zespół budynków "Panoramy Racławickiej" wraz z otoczeniem ulica Jana Ewangelisty Purkyniego 11[6][30][31]	10.02.1966 r. (rozpoczęcie budowy) – 1969 r. A/2281/464/Wm z dnia 25.11.1991 r.; 16.07.1998 r. (rozszerzenie)[6][30][31]
strona wschodnia i południowa
Park im. Juliusza Słowackiego aleja Juliusza Słowackiego[6][32]	lata 20. XIX wieku, lata 1878-1884, po 1945 r. gez, mpzp[6][32]	(c) fot. Slawek Ilski, CC BY 3.0
strona zachodnia
Kościół klasztorny pod wezwaniem św. Bernardyna ze Sieny, obecnie Muzeum Architektury ul. Bernardyńska 5[6][33][34]	lata 1463-1502, lata 1609-1619, 1628 r. pożar, odbudowa do 1634 r., lata 1702-1704 przebudowa, lata 1899-1901 renowacja, zniszczony w 1945 r., lata 1956-1965 odbudowa A/1298/16[6][33][34] z dnia 28.11.1947 r.[34] i z dnia 23.10.1961 r.[6][33][34]
Klasztor Zakonu Bernardynów (Franciszkanów Obserwantów), obecnie Muzeum Architektury ul. Bernardyńska 5[6][34][35]	około 1500 r., 1628 r. pożar, odbudowa do 1634 r., 1782 r., 1827 r. rozbudowa, 1907 r. renowacja lata 1871-1872 rozbudowa, 1945 r. zniszczony, lata 1956-1974 odbudowa A/1299/17[6][34][35] z dnia 8.11.1958 r.[34] i z dnia 23.10.1961 r.[6][34][35]

Zobacz też

• Historia Wrocławia
• Architektura Wrocławia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• ZygmuntZ. Antkowiak ZygmuntZ., Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9)  (pol.).
• Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03]  (pol.).
• JanJ. Harasimowicz JanJ. (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9  (pol.).
• Janicki Klemens, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-11-17] .
• M.P. z 1994 r. nr 50, poz. 425 Zarządzenie Prezydenta RP z 8 września 1994 roku, 1994 [dostęp 2016-11-30]  (pol.).
• Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2019-05-31]  (pol.).
• Park kulturowy we Wrocławiu, Oficjalny serwis Wrocławia, 2018 [dostęp 2019-06-03]  (pol.).
• System Informacji Przestrzennej Wrocławia, Wrocław: Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia, 2019 [dostęp 2019-06-06]  (pol.).
• Uchwała LXIII/1547/18 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 11 października 2018 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulic: Bernardyńskiej, Klemensa Janickiego i Jana Ewangelisty Purkyniego we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2018 r. poz.5187. [Data ogłoszenia: 24 października 2018 r.]; Biuletyn Urzędowy RMW z 2018 r. poz.391., Wrocław, 11 października 2018 [dostęp 2019-08-19]  (pol.).
• Uchwała VI/77/11 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 10 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulic Klemensa Janickiego i Bernardyńskiej we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; TEKST JEDNOLITY z 2013 r. ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego - Obwieszczenie Rady Miejskiej Wrocławia z 28 listopada 2013 r. (Dz.Urz.Woj.Doln. z 2014 r. poz.84); Biuletyn Urzędowy RMW z 21 lutego 2011 r. Nr 2, poz.84, Wrocław, 10 lutego 2011 [dostęp 2019-08-01]  (pol.).
• Uchwała XIII/255/15 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie nadania nazw skwerom na terenie Wrocławia, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Akty Prawne; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2015 r. poz.3209. [Data ogłoszenia: 17 lipca 2015 r.]; Biuletyn Urzędowy RMW z 2015 r. poz. 230., Wrocław, 9 lipca 2015 [dostęp 2019-10-22]  (pol.).
• UZASADNIENIE do projektu uchwały Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie nadania nazw skwerom na terenie Wrocławia, „Biuletyn Informacji Publicznej”, Wrocław 2015 [dostęp 2019-10-22] .
• Wrocław – zespół historycznego centrum, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 18 kwietnia 2013 [dostęp 2016-11-30]  (pol.).
• Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM”, Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 20 września 2019 [dostęp 2019-09-21]  (pol.).
• Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2019 [dostęp 2019-08-23]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Ulica Styki Jana i Kossaka Wojciecha, [w:] Wrocław, Nowe Miasto [online], fotopolska.eu [dostęp 2019-10-23]  (pol.).
• ul. Styki Jana i Kossaka Wojciecha, [w:] Wrocław, Nowe Miasto [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 599421 [dostęp 2019-10-23]  (pol.).
• ul. Jana Styki i Wojciecha Kossaka, wikimapia.org [dostęp 2019-10-23]  (pol.).