Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach
Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
budynek na rogu ul. Wita Stwosza 5 i ul. J. Ligonia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | 727 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°15′12,2″N 19°01′10,1″E/50,253386 19,019460 |
Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach − ulica w katowickiej dzielnicy Śródmieście, nazwana imieniem działacza społecznego Juliusza Ligonia.
Przebieg
Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Tadeusza Kościuszki. Następnie krzyżuje się z ul. Wita Stwosza, ul. Plebiscytową, ul. Królowej Jadwigi, ul. Henryka Sienkiewicza, biegnie obok placu Sejmu Śląskiego, ul. Józefa Lompy, ul. Władysława Reymonta. Kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Francuską.
Historia
Przy ulicy Andrzeja Mielęckiego 1 od 4 grudnia 1927 działało Polskie Radio Katowice. Nadawanie rozgłośnia rozpoczęła o godzinie 13:15. Radio powstało z inicjatywy Sejmu Śląskiego. Dnia 20 sierpnia 1937 siedzibę przeniesiono na ul. Juliusza Ligonia 29[2], radio działa pod tym adresem do dziś[3]. Dnia 6 marca 1945 wznowiło działalność, uroczystego aktu inauguracji dokonał wojewoda śląsko-dąbrowski gen. Aleksander Zawadzki[4].
W rejonie wokół ulic Juliusza Ligonia, Wojewódzkiej i Józefa Lompy w latach 1924−1929 za 1 m2 trzeba było zapłacić od 30 do 40 złotych, w latach 1934−1939 od 200 do 220 złotych[5].
Do 1939 pod numerem 29 działał Syndykat Dziennikarzy Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, jego prezesem był Henryk Sławik[6]. Przy ul. Juliusza Ligonia 36 do 1939 istniała Śląska Izba Rolnicza. Od 1 maja 1932 pod numerem 7 swoją siedzibę posiadała Unia Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego. W latach międzywojennych przy ulicy działały[4]: Górnośląski Handel Węgla (ul. J. Ligonia 3, 5, 7), przedsiębiorstwo budowlane R. Ptoschka (pod numerem 36), Towarzystwo Przemysłu Drzewnego Wschód (ul. J. Ligonia 22), Dyrekcja Monopolu Tytoniowego i Spirytusowego oraz Magazyn Wyrobów Tytoniowych (pod numerem 35; obecnie obiekt nie istnieje[7])[8], przedszkole prywatne i prywatna szkoła im. A. Mickiewicza (pod numerem 10)[9].
W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922)[10] i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945)[11] ulica nosiła nazwę Charlottenstraße[12][13].
19 października 2012 podczas uroczystości 75-lecia działalności Polskiego Radia Katowice odsłonięto przy budynku pomnik – ławeczkę Stanisława Ligonia.
Opis
Przy ul. Juliusza Ligonia znajdują się następujące historyczne obiekty:
- budynek administracyjny (ul. J. Ligonia 3, 5, 7), wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku, w stylu historyzmu/modernizmu[14]; obiekt wpisano do rejestru zabytków 5 czerwca 2019 (nr rej. A/517/2019)[15], obecnie zarządcą obiektu jest Biblioteka Śląska;
- dawny gmach Górnośląskich Zjednoczonych Hut Królewskiej i Laury (ul. T. Kościuszki 30, róg z ul. J. Ligonia)[14], wzniesiony w 1927[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 6)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 8)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 10)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 12)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 16, ul. Wita Stwosza 6)[14]; w dwudziestoleciu międzywojennym w budynku tym istniała klinika dla chorób kobiecych doktora Kazimierza Wędlikowskiego[16];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 18)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 20)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 22)[14];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 25/27, ul. Plebiscytowa 26)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 26, ul. Plebiscytowa 24)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 28, 30, róg z ul. Królowej Jadwigi)[14];
- dwupiętrowy budynek Polskiego Radia Katowice (ul. J. Ligonia 29), wzniesiony w latach 1937−1938 według projektu Tadeusza Łobosa[17], posiadający kubaturę 8500 m2 w stylu modernizmu/funkcjonalizmu[14][18]; sufity pomieszczeń są klinowate z uskokami, studia posiadają formę trapezu[3]; na ścianie budynku znajduje się pamiątkowa tablica z 1977, upamiętniająca pięćdziesięciolecie działalności radia w Katowicach[4][19];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 31, ul. Królowej Jadwigi 6)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 33, róg z ul. H. Sienkiewicza)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 34, róg z ul. Królowej Jadwigi)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 36, ul. H. Sienkiewicza 29)[14];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 40, róg z ul. H. Sienkiewicza)[14];
- budynek Żłobka Miejskiego (ul. J. Ligonia 43), wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku w stylu późnego modernizmu i neoklasycyzmu[14];
- kamienica urzędników Sejmu Śląskiego (ul. J. Ligonia 48, róg z ul. Francuską), wznisiona w 1929 w stylu funkcjonalizmu[14]; jest to murowany czteropiętrowy dom mieszkalny z dachem pokrytym papą; wartość budynku na dzień 1 września 1939 wynosiła 450 000 złotych[20];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Ligonia 55)[14].
Przy ul. Julisza Ligonia swoją siedzibę mają[21]: Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej „Ars Cameralis Silesiae Superioris”, przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, Agencja Reklamy Radia Katowice „Okay”. Górnośląska Spółdzielnia Handlowa „Społem”, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego (ul. J. Ligonia 7), kancelarie adwokackie, Miejska Biblioteka Publiczna − Filia nr 1, Polskie Radio Katowice (ul. J. Ligonia 29), Sejmik Województwa Śląskiego (ul. J. Ligonia 46), Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego (ul. J. Ligonia 46), Żłobek Miejski.
Zobacz też
- architektura Katowic
- historia Katowic
- Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej
- Izba Muzealna Polskiego Radia w Katowicach
- zmiany nazw ulic i placów w Katowicach
Przypisy
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-19]. (pol.).
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 108. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ a b Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 160. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ a b c Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 163. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ Materiały Pracowni Geodezyjnej Urzędu Miejskiego w Katowicach, według W. Zejera: Gospodarka komunalna miasta Katowic w latach 1922−1939. Katowice 1965.
- ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 164. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ Michał Bulsa , Barbara Szmatloch , Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 69, ISBN 978-83-7729-502-1 .
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 70. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 117. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
- ↑ Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-07-19]
- ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 383. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-19]. (pol.).
- ↑ ZAWIADOMIENIEO OSTATECZNYM ZAKONCZENIU POSTĘPOWANIA w sprawie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych woj. śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-07-14]
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 76. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w województwie śląskim na lata 2010−2013. slaskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-13)]. (pol.) www.slaskie.pl [dostęp 2011-07-19]
- ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
- ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 182. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ Spis firm na ulicy Ligonia w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-19]. (pol.).
Bibliografia
- Katowice – Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
- Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000. ISBN 83-913341-0-4.
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.30 N
- S: 50.125 N
- W: 18.885 E
- E: 19.125 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zabytkowa kamienica na rogu ulicy Wita Stwosza i ulicy Juliusza Ligonia w Katowicach.
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Budynek przy ul. Ligonia 22 w Katowicach. Obecnie siedziba "Solidarności" w Katowicach.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek Biblioteki Śląskiej przy ul. Ligonia 7 w Katowicach, zabytek, nr rej. A/517/2019
Znak drogowy A-21: Uwaga na tramwaj
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T