Ulica Jurija Gagarina w Warszawie
| Sielce | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Gagarina przy ul. Czerniakowskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°12′24,0″N 21°02′24,0″E/52,206667 21,040000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Jurija Gagarina – ulica w warszawskich dzielnicach Mokotów i Śródmieście, biegnąca od ul. Czerniakowskiej do ul. Belwederskiej.
Historia
Ulicę Jurija Gagarina przeprowadzono około roku 1957 jako Nowoparkową[1]. Powstała w miejscu uliczek dawnej osady Sielce, wytyczonych na przełomie XIX i XX wieku. Jednocześnie powstało także torowisko tramwajowe, którym kursowały tramwaje linii 16, 33 i 33 „BIS”. W czerwcu 1961 ulicy nadano nazwę Jurija Gagarina[2].
W swym przebiegu ul. Gagarina wchłonęła nieistniejące dziś ulice Ryżewską, "Wspólną", "Ryżewską", planowaną niegdyś Wapienniczą i ul. Sukcesorską. Przestały istnieć także ulice Bończa i fragment ul. Podchorążych, nosząca dawniej nazwę „Okopowej“; zanikło także kilka przecznic, takich jak Astronomiczna, Janowska i Magnuszewska.
Przebicie arterii łączącej ul. Czerniakowską z ul. Belwederską planowano już w latach trzydziestych; nie zamierzano jednak wprowadzać tak drastycznych zmian w urbanistyce Sielc.
Najstarszą zabudową wzdłuż linii dzisiejszej ul. Gagarina była narożna willa przy Belwederskiej, oraz rozebrane po II wojnie światowej rogatki czerniakowskie z około 1820 roku, zlokalizowane przy dzisiejszym skrzyżowaniu ulic Gagarina i Czerniakowskiej. U zbiegu tej Belwederskiej z Sułkowicką w roku 1881 wybudowano schronisko dla paralityków, należące do gminy Ewangelicko - Augsburskiej. Autorem projektu tego budynku był Jan Kacper Heurich; w roku 1889 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego wzniesiono tam tylną oficynę, zaś parcela zakładu sięgała aż do linii ul. Podchorążych. dalsza zabudowa miała dużo skromniejszy charakter; były to niewielkie kamieniczki, szopy i niewielkie oficynki. Nowoczesną zabudowę przyniósł dopiero koniec lat trzydziestych; w ciągu ulicy Gagarina ocalało kilka kamienic wybudowanych w tym okresie przy ulicy Podchorążych.
Rok 1944 przyniósł w okolicy niewielkie zniszczenia; zupełnemu zburzeniu uległy tylko najstarsze obiekty. Znacznie większe straty w zabudowie przyniosło samo przeprowadzenie ulicy, oraz budowa księgarni „Uniwersus” - przy głosach społecznego sprzeciwu zburzono będącą do końca miejscem kultu religijnego kaplicę dawnego zakładu paralityków oraz willę u zbiegu z ul. Belwederską.
Ważniejsze obiekty
- Siedziba JEMS Architekci (nr 28a)
- Ambasada Austrii (nr 34)
Inne informacje
W czasie okupacji niemieckiej w budynku nr 33 (w tamtym czasie ul. Podchorążych 101) działał sklepik z wyrobami tabacznymi prowadzony przez Zofię Nałkowską i jej siostrę Hannę[3].
Przypisy
- ↑ Ulica Jurija Gagarina (pol.). Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawy. [dostęp 2015-08-21]. Cytat: ...Zabudowa ta, uzupełniona niewielką liczbą nowych domów w okresie międzywojennym, została wypalona w 1944. Po wyburzeniu ruin zaprojektowano i zrealizowano nową szeroką ulicę z dwiema jezdniami i wydzielonymi torami tramwajowymi, obudowaną blokami mieszkalnymi. Nazwano ją ul. Nowoparkową; w 1961 ulicę przemianowano na ul.Jurija Gagarina, ku czci pierwszego kosmonauty świata, po jego bohaterskim locie na orbicie okołoziemskiej. ...
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 389. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Danuta Szmit-Zawierucha: Ludzie i pejzaże Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2005, s. 166. ISBN 83-85584-90-0.
Bibliografia
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 4. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 16. ISBN 83909794-5-4.
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Jurija Gagarina przy ul. Czerniakowskiej w Warszawie