Ulica Karmelicka w Krakowie
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok od Plant na północny zachód | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 780 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°03′58,0″N 19°55′47,9″E/50,066098 19,929985 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Karmelicka – jedna z reprezentacyjnych ulic Krakowa z XIX wieku, główna ulica dzielnicy Piasek, stanowi przedłużenie ulicy Szewskiej i łączy ją z Placem Inwalidów[1].
Od średniowiecza wiodła tędy droga do Czarnej Wsi i do Łobzowa, w którym mieścił się letni pałac królewski. Obecna zabudowa ulicy pochodzi jednak głównie z XIX wieku. Mieszkali wówczas przy niej m.in. Ambroży Grabowski, Maciej Stęczyński (w kamienicy pod nr 52).
W ostatnich latach przeprowadzono modernizację nawierzchni ulicy, powstały nowoczesne sklepy, bary i kawiarnie. Ulica znana szczególnie z licznych sklepów RTV, dużej liczby szkół języków obcych, całodobowych sklepów spożywczych oraz banków.
Zabudowa
W budynku pod numerem 1 (róg ul. Karmelickiej i ul. Juliana Dunajewskiego) mieściła się niegdyś kawiarnia Bisanza, dzierżawiona następnie przez Bolesława Górskiego. Przed lokalem ustawiony był charakterystyczny szpaler świerków w donicach, który został wymieniony w parodii arii Jontka z Halki Stanisława Moniuszki, śpiewanej w Szopce Zielonego Balonika. Parodia ta dotyczyła ówczesnych sporów młodopolskich, toczonych przez bywalców kawiarni. W Szopce Zielonego Balonika śpiewano następująco:
- Szumią jodły u Bisanza,
- Szumią niby las,
- Czyta se Kafehauspflanza,
- Jak mnie zerżnął „Czas”.
- Nie mam żalu do Rosnera,
- Jeno do ciebie, cholera!
- Oj moderna, oj niewierna
- Polsko ty Młoda![2]
- Szumią niby las,
Budynek pod numerem 12 to dawny ratusz jurydyki Garbary.
Pod numerem 19 znajduje się kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.
W kamienicy pod numerem 27 w latach 1938-39 i 1945-55 mieszkał i pracował Xawery Dunikowski o czym informuje tablica pamiątkowa.
Na początku ulicy, pod numerem 6, znajduje się Teatr Bagatela.
Pod numerem 35 (na rogu z ul. Batorego) zabytkowa kamienica Pod Pająkiem, zaprojektowana przez Teodora Talowskiego. Na szczycie południowo-zachodniej ściany kamienicy „Pod Pająkiem” znajduje się zegar słoneczny[3].
Widok ze skrzyżowania z ul. Batorego na południe.
... i na północ
ul. Karmelicka 5
Kamienica (proj. Karol Żychoń (?), 1884)
ul. Karmelicka 6
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1891)
ul. Karmelicka 7
Kamienica (proj. Karol Scharoch, 1902–1903)
ul. Karmelicka 9
Kamienica (proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, Jan Peroś, 1910)
ul. Karmelicka 11
Kamienica (proj. Zygmunt Luks, 1899)
ul. Karmelicka 27
Kamienica (proj. Filip Pokutyński, ok. 1875)
ul. Karmelicka 31
Kamienica (proj. Teodor Talowski, 1885)
ul. Karmelicka 36
Kamienica (proj. Maksymilian Nitsch, 1871)
ul. Karmelicka 38
Kamienica (proj. Władysław Ekielski, ok. 1892)
ul. Karmelicka 44
Kamienica (proj. Tadeusz Stryjeński, Józef Pokutyński, 1895)
ul. Karmelicka 46
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1910–1911)
ul. Karmelicka 50
Kamienica (proj. Aleksander Biborski (?), 1905)
ul. Karmelicka 53
Kamienica (proj. Bronisław Müller, 1881)
ul. Karmelicka 57
Kamienica (1910)
Przypisy
- ↑ Jerzy Kossowski, Leszek Ludwikowski, Ulicami Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968, s. 114-115.
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Wspomnienia smakosza z dawnego Krakowa, „Echo Krakowa” magazyn „Czas przeszły i przyszły”. 24,25,26 VII 1987 r., nr 142 (12442).
- ↑ Zegar słoneczny (pol.). [dostęp 2011-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-08)].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 9 w Krakowie. Proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, Jan Peroś, 1910.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 11 w Krakowie. Proj. Zygmunt Luks, 1899.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 36 w Krakowie. Proj. Maksymilian Nitsch, 1871.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 46 w Krakowie. Proj. Aleksander Biborski, 1910–1911.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 44 w Krakowie. Proj. Tadeusz Stryjeński i Józef Pokutyński, 1895.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 31 w Krakowie. Proj. Teodor Talowski, 1885.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 50 (Grabowskiego 2) w Krakowie. Proj. Akeksander Biborski (?), 1905.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 5 w Krakowie. Proj. Karol Żychoń (?), 1884.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 7 w Krakowie. Proj. Karol Scharoch, 1902–1903.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 53 w Krakowie. Proj. Bronisław Müller, 1881.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 38 w Krakowie. Proj. Władysław Ekielski, ok. 1892.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica Karmelicka w Krakowie. Widok od Plant na północny zachód.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Karmelicka, widok na płd, Piasek, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Karmelicka, widok na płn, Piasek, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 6 w Krakowie. Proj. Aleksander Biborski, 1891.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 57 w Krakowie. Rok budowy - 1910.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Karmelickiej 27 w Krakowie. Proj. Filip Pokutyński, ok. 1875.