Ulica Kazimierza Lipińskiego w Sanoku

ulica Kazimierza Lipińskiego
Śródmieście
Ilustracja
Ulica Kazimierza Lipińskiego w Sanoku. W tle siedziba firmy Autosan.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
Ikona przejazd kolejowy strzezony.svg0mul. Jagiellońska (z niej wybiega)
Ikona ulica z prawej.svg150mul. Leśna
Ikona ulica z prawej.svgświatła350mul. Robotnicza
Ikona ulica z prawej.svg550mul. Rzemieślnicza
Ikona ulica z prawej.svg600mul. Wolna
Ikona ulica z lewej.svg750mul. Mateusza Beksińskiego
Ikona ulica z prawej.svg800mul. Stróżowska
Ikona ulica skrzyżowanie.svg950mul. Topolowa (w prawo) i ul. Macieja Kluski (w lewo)
Ikona ulica z prawej.svg1050mul. Lipowa
Ikona ulica z lewej.svg1200mul. Widna
Ikona ulica z lewej.svg1450mul. Wierzbowa
Ikona ulica z prawej.svg1470mul. Cmentarna
Ikona ulica z lewej.svg1550mul. Akacjowa
Ikona ulica z lewej.svg1600mul. Murarska
Ikona ulica z prawej.svg1950mul. Łany
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Kazimierza Lipińskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Kazimierza Lipińskiego”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Kazimierza Lipińskiego”
Ziemia49°32′44,5″N 22°13′05,9″E/49,545694 22,218306

Ulica Kazimierza Lipińskiego w Sanoku – ulica w dzielnicy Posada miasta Sanoka.

Biegnie od przejazdu kolejowo-drogowego – odchodząc od ulicy Jagiellońskiej – aż do zachodniego krańca miasta u zbiegu z Zahutyniem.

Historia

Pierwotnie w gminie Posada Olchowska (przyłączona do Sanoka w 1931) istniała arteria pod zwyczajową nazwą „stara droga”, biegnąca wzdłuż Potoku Stróżowskiego (obecna ulica Hugona Kołłątaja). Obecna ulica Kazimierza Lipińskiego ukształtowała się i przebiega równolegle obok. Pierwotnie nosiła nazwę ulicy Głównej[1]. Obecna nazwa została nadana uchwałą rady miejskiej we wrześniu 1911 po śmierci Kazimierza Lipińskiego, założyciela sanockiej Fabryki Wagonów, prekursora Autosanu[2][3].

Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej ulica funkcjonowała pod przemianowanym niemieckojęzycznym adresem Lipińskistrasse[4][5]. W pierwszych latach PRL pojawiły się projekty przemianowania nazwy ulicy: w 1948 na ulicę Józefa Stalina i w 1951 na ulicę Wielkiego Proletariatu; w obu przypadkach zaprotestowała radna Maria Kril, zmian nazwy ulicy nie zrealizowano[6][7].

Zabudowa ulicy

W latach 30. w okresie II Rzeczypospolitej pod numerem 29 ulicy funkcjonowała poczta[8].

  • Przychodnia zdrowotna pod numerem 10[9]. Budynek wznoszony od lat 60.[10]. W 1971 budowa obiektu była na ukończeniu (koszt inwestycji przekroczył 6 mln zł.)[11].
  • Budynek pod numerem 19. Działa w nim prywatna przychodnia weterynaryjna[12], otwarta w 1992[13].
  • Dworzec autobusowy (pod numerem 31).
  • Kapliczka pod wezwaniem Opatrzności Bożej z 1. poł XIX wieku (zwana „kapliczką Pani Ryniakowej” od nazwiska fundatorki), położona przy zajezdni dworca autobusowego[14]. W 1972 obiekt pod numerem 23, stanowiący kaplicę murowaną z 1. poł. XIX wieku, został włączony do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka[15]. Kapliczka pod numerem 23 ulicy została wpisana do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[16].
  • Dom pod numerem 37. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[16].
  • Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i parafia pod tym wezwaniem (pod numerem 54). Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[16].
  • Pawilon handlowy pod numerem 56, pod nazwą „As”[17]. Budynek pawilonu WSS został oddany do użytku w lipcu 1974[18]. Odremontowany w 2000[19].
  • Budynek szkolny pod numerem 63 ulicy. Wybudowany w 1931[20]. W przeszłości działały w nim szkoły: im. Klementyny Hoffmanowej 40[21][22][23], im. Tadeusza Kościuszki[24], Szkoła Koedukacyjna nr 6 im. Tadeusza Kościuszki[25], Szkoła Podstawowa nr 6. Po reformie szkolnej w budynku podjęło działalność Gimnazjum Nr 3 w Sanoku[26][27].
  • Dom gminny Posady Olchowskiej (pod numerem 71). Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[28].
  • Zabudowania administracyjno-zakładowe fabryki maszyn, wagonów i autobusów (późniejszy Autosan):
    • Nieistniejące zabudowania administracyjno-fabryczne, w tym dyrekcja, pochodzące z przełomu XIX/XX wieku[29][30][31][32]; u schyłku II wojny światowej w okresie nadejścia frontu wschodniego Niemcy, wycofując się w nocy 8/9 sierpnia 1944 dokonali zaplanowanego zniszczenia powierzchni fabrycznych[33][34][35][36].
    • Budynek pod numerem 105. Pierwotnie należący do rodziny Bar, której przedstawiciel był kowalem[37]. Później siedziba dyrekcji Autosanu[38].
    • Główny budynek biurowy Autosanu pod numerem 109[39][40].
  • W okresie PRL pod numerem 114 działała restauracja „Robotnik”[41]. W 1996 w budynku pod obecnym numerem 116 uruchomiono hotel i restaurację „Autosan – Sanlux”[42].
  • Rejon energetyczny w Sanoku: w okresie PRL pod numerem 123[43], obecnie pod numerem 138[44].
  • Cmentarz Posada.
  • Kapliczka przy zbiegu ulic Kazimierza Lipińskiego i Murarskiej.

Przypisy

  1. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 52. ISBN 978-83-935385-7-7.
  2. ↑ Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. I, s. 213, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  3. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 21. ISBN 978-83-935385-7-7.
  4. ↑ Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1940, s. 36.
  5. ↑ Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1941, s. 59.
  6. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 107. ISBN 978-83-935385-7-7.
  7. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 137–138, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  8. ↑ Szematyzm podziału administracyjnego Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze skorowidzem gmin wiejskich i miejskich oraz oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów państwowych. Przemyśl / Warszawa: 1937, s. 143.
  9. ↑ Poradnie specjalistyczne. zozsanok.pl/. [dostęp 2016-10-14].
  10. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 143. ISBN 978-83-935385-7-7.
  11. ↑ Telewizyjna stacja przekaźnikowa w Sanoku. „Nowiny”, s. 1, Nr 88 z 30 marca 1971. 
  12. ↑ Koś Magdalena, Siwiec Kazimierz. Przychodnia weterynaryjna dla małych zwierząt. weterynarz.pl. [dostęp 2016-12-21].
  13. ↑ Dariusz Prosiecki. Wszystkie zwierzęta nie duże, lecz małe. „Echo Sanoka”, s. 9, Nr 3 z 24 stycznia 1993. 
  14. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 420. ISBN 978-83-60380-26-0.
  15. ↑ Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 91, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  16. ↑ a b c Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 2. [dostęp 2016-10-19].
  17. ↑ Sklep nr 3 – AS, ul. Lipińskiego 56. psssanok.pl. [dostęp 2017-07-13].
  18. ↑ Ziemia Rzeszowska w dniach Lipcowego Święta. Nowe obiekty przekazane do użytku. „Nowiny”, s. 2, Nr 198 z 20-22 lipca 1974. 
  19. ↑ Jolanta Ziobro. AS po remoncie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 26 (4510), s. 2, 30 czerwca 2000. 
  20. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 144. ISBN 978-83-935385-7-7.
  21. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 111.
  22. ↑ Borys Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii od czasów Galicji i Lodomerii (Judaika), Kresy Wschodnie i okupacja I i II wojny światowej. Cz. XIV. 75-lecie „Zjazdu Górskiego” (15-17 VIII 1936r.). Sanok: Poligrafia, 2011. ISBN 83-918650-8-8.
  23. ↑ Borys Łapiszczak: Okupacja niemiecka Sanoka 1939-1944. Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Galicja i Lodomeria, Kresy Wschodnie, I wojna światowa. Cz. XV. Sanok: Poligrafia, 2012, s. 128. ISBN 83-918650-9-6.
  24. ↑ Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. II. Sanok: 2001, s. 28. ISBN 83-915388-1-8.
  25. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 46. ISBN 978-83-935385-7-7.
  26. ↑ Gimnazjum Nr 3 w Sanoku. krs-online.com.pl. [dostęp 2016-10-14].
  27. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 144-145. ISBN 978-83-935385-7-7.
  28. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].
  29. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 422-424. ISBN 978-83-60380-26-0.
  30. ↑ Maria Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. II. Sanok: 2001, s. 21. ISBN 83-915388-1-8.
  31. ↑ Borys Łapiszczak: Sanok na dawnej pocztówce i fotografii od czasów Galicji i Lodomerii (Judaika), Kresy Wschodnie i okupacja I i II wojny światowej. Cz. XIV. 75-lecie „Zjazdu Górskiego” (15-17 VIII 1936r.). Sanok: Poligrafia, 2011, s. 29. ISBN 83-918650-8-8.
  32. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 13, 26, 32, 91, 96. ISBN 978-83-935385-7-7.
  33. ↑ Filip Schneider: Relacja Filipa Schneidera. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 299-300. ISBN 978-83-903080-5-0.
  34. ↑ Edward Zając, Wojciech Sołtys. Przyczynek do dziejów ruchu robotniczego w Sanoku i okolicy w okresie międzywojennym. „Rocznik Sanocki”. I, s. 270, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  35. ↑ U źródeł powstania. W: Stanisław Dydek: Zespół Szkół Mechanicznych w Sanoku 1946–1996. Brzozów: Oficyna Wydawniczo-Reklamowa „Edytor” w Brzozowie, 1997, s. 11, 12. ISBN 83-87450-00-6.
  36. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 100-104. ISBN 978-83-935385-7-7.
  37. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 65, 89. ISBN 978-83-935385-7-7.
  38. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 114. ISBN 978-83-935385-7-7.
  39. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 130. ISBN 978-83-935385-7-7.
  40. ↑ Autosan. Kontakt. autosan.eu. [dostęp 2016-10-14].
  41. ↑ Stanisław Kłos: Województwo rzeszowskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 341.
  42. ↑ Autosan – Sanlux Sp. z o.o.. sanlux.rze.pl. [dostęp 2016-10-03].
  43. ↑ Ogłoszenie. „Nowiny”, s. 6, Nr 284 z 22 grudnia 1975. 
  44. ↑ Rejon Energetyczny Sanok. pgedystrybucja.pl. [dostęp 2017-07-16].
Ulice i place w Sanoku
Ulice
Place
Inne

Herb Sanok

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ikona przejazd kolejowy strzezony.svg
(c) I, Lechoo.net, CC-BY-SA-3.0
Ikona ulicy skrzyżowanej z torami kolejowymi (przejazd strzeżony).
Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844
Budynek Autosan.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Siedziba firmy Autosan w Sanoku - widok z ulicy Lipińskiego wraz z przejeżdzającym autobusem miejskim Autosan A1010M.11 Medium (#242) z 2003 roku, należącym do firmy MKS Sanok.