Ulica Królewska w Warszawie

Ulica Królewska w Warszawie
Śródmieście Północne
Ilustracja
Ul. Królewska, widok w kierunku zachodnim
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

1,1 km

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Królewska w Warszawie”
Ziemia52°14′20,4″N 21°00′33,3″E/52,239000 21,009250

Ulica Królewska – jedna z ulic warszawskiego Śródmieścia.

Przebieg

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z Krakowskim Przedmieściem i biegnie na zachód, mijając pasaż Wacława Niżyńskiego, by dalej kreślić południową pierzeję pl. marsz. Józefa Piłsudskiego. Następnie krzyżuje się z ulicami: Mazowiecką, bpa Juliana Burschego i Marszałkowską, a kończy swój bieg na Granicznej, gdzie rozwidla się na ulice Grzybowską i Twardą.

Historia

Pałac Bielińskich pod koniec XIX w.

Ulica Królewska powstała w okresie kluczowego rozwoju staromiejskiej części Warszawy, a więc najpewniej w okresie XVI-XVII wieku. Od samego początku łączyła Trakt Królewski z Grzybowem. Została uregulowana ok. 1725 w związku z realizacją Osi Saskiej, z czym związana jest nazwa ulicy[1].

Przed 1730 przy ulicy wybudowano pałac Franciszka Bielińskiego (pałac Bielińskich), zaprojektowany przez Józefa Fontanę[2].

W XVIII w. na rogu Marszałkowskiej i Królewskiej znajdowała się otwarta w 1784 Operalnia, pierwszy w Polsce teatr zawodowy. W 1816 na tyłach ulic Królewskiej i Marszałkowskiej powstało targowisko przeniesione z Pociejowa (później w tym miejscu stanęła kamienica Hersego). W 1818 przeniesiono organizowany przy ulicy targ koński na plac Muranowski[3].

W 1895 zburzono pałac Bielińskich, w miejscu którego wzniesiono trzy czteropiętrowe kamienice[4].

Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[5].

W latach 50. pod nr 27 wzniesiono biurowiec przedsiębiorstwa Miastoprojekt, późniejszą siedzibę m.in. Ministerstwa Cyfryzacji[6].

W latach 1962–1967 między ul. Królewską a Próżną powstało osiedle Grzybów I[7][8].

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

  • Kamienica Beyera (nr 1)
  • Budynek Giełdy (nr 14)

Przypisy

  1. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 159. ISBN 978-83-62189-08-3.
  2. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 74–75. ISBN 83-88372-20-3.
  3. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 131.
  4. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 85. ISBN 83-88372-20-3.
  5. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 15, 24.
  6. Tadeusz Michalski. Architektura ulicy Królewskiej. „Skarpa Warszawska”, s. 48, październik 2020. 
  7. Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 40, 232–233, ISBN 83-01-08836-2.
  8. Krystyna Krzyżakowa, Osiedle Ogród na Grzybowie, „Stolica” (42 (828)), Warszawa, 20 października 1963, s. 2–3, ISSN 0039-1689.
  9. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945–1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 165. ISBN 83-908950-6-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ulica Królewska przy Zachęcie 2018.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Królewska w Warszawie na wysokości gmachu Zachęty
Bielinski Palace in Warsaw.jpg
Adres wydawniczy: Kraków : nakł. wydawcy, 1899 (Kraków : W. L. Anczyc i Spółka)
Współtwórcy: Woźniak, Konstanty Zebr
Opis fizyczny: [108] k. : il. ; 29x36 cm