Ulica Krakowska w Krakowie
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok ogólny ulicy od strony Mostu Piłsudskiego w kierunku północnym, w centralnym punkcie zdjęcia widoczny Ratusz Kazimierski. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 50,048970°N 19,943131°E/50,048970 19,943131 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Krakowska – ulica w Krakowie na Kazimierzu. Wytyczona w ramach planu lokacyjnego miasta Kazimierza w 1335 roku jako jego główna arteria i oś komunikacyjna. Ulicą biegnie torowisko tramwajowe.
Historia
Był to prastary szlak handlowy tzw. droga solna wiodąca przez Wieliczkę i Bochnię na Węgry. Początkowo północny odcinek nazywano Glinianą lub Szewską, środkowy – od początku Krakowską, zaś południowy – Solną. Obecna nazwa na całej długości obowiązuje od 1881 r.
Do końca XIX wieku zabudowę w większości stanowiły domy drewniane, chociaż pierwsze kamienice pojawiły się przy Krakowskiej już w średniowieczu. Arkadowe podcienia znajdujące się na zachodniej pierzei w północnej części ulicy zostały przebite przez Niemców podczas II wojny światowej celem usprawnienia komunikacji.
Zabudowa
Budynki to głównie kamienice czynszowe, w większości z końca XIX wieku oraz kilka klasztorów.
Strona nieparzysta:
- ul. Krakowska 5 – kamienica czynszowa, projektował August Pluszyński, 1836. W 1941 przebicie podcieni. Powstała na miejscu starszej zabudowy, od XIV do XIX w. na zapleczu dzisiejszego budynku znajdowała się kazimierska łaźnia.
- ul. Krakowska 9 – od XIV w. istniała miodosytnia, która dotrwała do II wojny światowej[1].
- ul. Krakowska 13 – kamienica „Na Wolfowem” (Pałac Wolfów), budynek z końca XVIII wieku.
- ul. Krakowska 27 (ul. Skałeczna 2) – kamienica „Pod Gwiazdą”, obecnie Dom Norymberski.
- ul. Krakowska 29 (ul. Węgłowa 1-1a) – dawny „Zajazd Krakowski”, projektował Ignacy Hercok, 1837. Obecnie budynek Biblioteki Kraków.
- ul. Krakowska 41 (ul. Skawińska 2) – Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej.
- ul. Krakowska 43-45 – Dom Generalny Braci Albertynów.
- ul. Krakowska 47 – Dom Macierzysty Sióstr Albertynek.
- ul. Krakowska, skrzyżowanie z ul. Rybaki – od 1447 do 1700 r. znajdował się tutaj kościół św. Leonarda.
Strona parzysta:
- ul. Krakowska 18 – kamienica „Bractwa Pięciu Ran Chrystusa”.
- ul. Krakowska 20 – kamienica „Wojewodzińska”.
- Ratusz dawnego miasta Kazimierza.
- ul. Krakowska 46 – Dom Esterki.
- ul. Krakowska 48 (ul. Trynitarska 1) – kościół św. Trójcy oraz klasztor i szpital bonifratrów.
- ul. Krakowska 50 – kamienica „Zaorowska”, apteka bonifratrów.
Widok od ul. Dietla. Prawa strona nieparzysta.
Widok z ul. Podgórskiej (na północ).
Po prawej kościół Trójcy Świętej.
Widok od skrzyżowania z ul. Węgłową na południe, przystanek tramwajowy „Plac Wolnica”.
Ulica Krakowska przed remontem (2016).
Czynszowe kamienice, zachodnia pierzeja ulicy naprzeciw pl. Wolnica.
Dom Macierzysty Sióstr Albertynek.
Klasztor i szpital bonifratrów oraz kościół św. Trójcy.
ul. Krakowska 22
Kamienica (bud. Ignacy Hercok, 1847–1857)
ul. Krakowska 30
Kamienica (bud. Beniamin Torbe, 1907)
ul. Krakowska 32
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1914)
ul. Krakowska 36
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
ul. Krakowska 38
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
ul. Krakowska 43
Dom św. Brata Alberta (Dom Pomocy Społecznej) (1835–1837)
ul. Krakowska 45
Kamienica (ok. 1850–1875)
Widok ulicy dawny i obecny
Przed rokiem 1876.
W roku 2021.
Przypisy
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Wyznawcy Bakchusa w dawnym Krakowie, czyli z życia cechu pijackiego w XVI i XVII wieku, „KRAKÓW” Magazyn Kulturalny, 3/31/1991.
Bibliografia
- Krakowska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2000, s. 491. ISBN 83-01-13325-2.
- Krakowska, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 81-82. ISBN 83-85579-48-6.
- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Krakowska, widok na płn, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Krakowskiej 30 w Krakowie. Bud. Beniamin Torbe, 1907.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica Krakowska w Krakowie. Widok od skrzyżowania z ulicą Węgłową na południe.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Dom św. Brata Alberta (Dom Pomocy Społecznej) przy ulicy Krakowskiej 43 w Krakowie. Lata budowy – 1837–1839.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Józefa 1 (Krakowska 22) w Krakowie. Bud. Ignacy Hercok, 1847–1857.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Klasztor i szpital bonifratrów oraz kościół św. Trójcy, ul. Krakowska 48, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Krakowskiej 38 w Krakowie. Proj. Jozue Oberleder, 1912.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Krakowskiej 45 w Krakowie. Data budowy – ok. 1850–1875.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Krakowska i ratusz kazimierski, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica Krakowska w Krakowie. Widok z południa, od strony Mostu Piłsudskiego.
Ratusz kazimierski przy Placu Wolnica przed przebudową z lat 1875-76. Nieistniejące dobudowane domki są pozostałością sukiennic. Obraz A. Gryglewskiego sprzed 1876 roku
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Krakowskiej 32 w Krakowie. Proj. Jozue Oberleder, 1914.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom macierzysty ss. albertynek, ul. Krakowska 47, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy ulicy Krakowskiej 36 w Krakowie. Proj. Jozue Oberleder, 1912.
%2c_Kazimierz%2c_Krak%c3%b3w%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Krakowska, część płd (zach. pierzeja), Kazimierz, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Krakowska, widok na płd, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Widok ulicy Krakowskiej od strony Mostu Piłsudskiego na północ, w kierunku dawnego kazimierskiego ratusza.