Ulica Mazowiecka w Warszawie
| Śródmieście Północne | |||||||||||||
 Ulica Mazowiecka przy ul. Świętokrzyskiej | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||
 52°14′14,3″N 21°00′47,1″E/52,237306 21,013083 | |||||||||||||
Ulica Mazowiecka – ulica w śródmieściu Warszawy biegnąca od ul. Świętokrzyskiej do ul. Traugutta i placu Małachowskiego[1].
Opis
Ulica stanowi odcinek dawnego traktu biegnącego w miejscu współczesnych ulic: Wierzbowej, Mazowieckiej, Szpitalnej, Brackiej i Wiejskiej do Ujazdowa[2]. Po usypaniu w 1621 Wału Zygmuntowskiego stała się drogą okrężną za wałem, która w pierwszej połowie XVIII wieku została przekształcona w wąską ulicę[2].
Przed 1730 przy ulicy wzniesiono pałac należący do Kazimierza Rudzińskiego, wojewody mazowieckiego, od którego urzędu pochodzi jej nazwa[1]. Została nadana w 1770[3]. W 1831 przy ulicy wybudowano fabrykę sprzętów żelaznych Braci Jana i Leona Drewsów[2].
Powstałe po 1865 przy ulicy kamienice i sklepy sprawiły, że była ona uważana za jedną z najbardziej eleganckich w mieście[2]. W latach 1856–1858 na rogu z ulicą Kredytową wzniesiono budynek Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (obecnie siedziba Państwowego Muzeum Etnograficznego)[2]. W 1867 na wysokości posesji nr 18 przebito ul. Berga (obecnie u. Traugutta)[4]. W końcu XIX wieku ulica była zwarcie zabudowana kamienicami o standardzie wyższym niż przeciętna w śródmieściu[5].
W okresie międzywojennym przy ulicy mieściły się m.in. księgarnie (m.in. Jakuba Mortkowicza), sklepy, salony sztuki, restauracje i kawiarnie (m.in. Mała Ziemiańska)[1][6]. Została wyasfaltowana ok. 1928 jako jedna z pierwszych ulic w Warszawie[2].
7 marca 1941 w kamienicy pod nr 10 zespół bojowy Związku Walki Zbrojnej wykonał wyrok śmierci na aktorze i kolaborancie III Rzeszy Igo Symie[1]. 10 maja 1943 zespół Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej zastrzelił na ul. Mazowieckiej kierownika grupy „E” (młodzieżowej) Arbeitsamtu (niemieckiego urzędu pracy) Fritza Geista[7], a 8 października 1943 żołnierze AK przeprowadzili w barze „Za Kotarą” znajdującym się w kamienicy nr 2 akcję likwidacyjną konfidenta Gestapo Józefa Staszauera[8].
Zabudowa ulicy została częściowo zniszczona w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939, a później w czasie powstania warszawskiego[9]. Została odbudowana ok. 1950[1]. Powojenne budynki nawiązują do przedwojennych kamienic wielkością i historyzacją elewacji, co sprawia, że pomimo wielkiego zubożenia dekoracji ich fasad ulica w pewnym stopniu przypomina przedwojenną[10]. Z uwagi na poszerzenie po 1945 ulicy Świętokrzyskiej, ulica uległa nieznacznemu skróceniu, zachowała jednak swoją charakterystyczną krzywiznę wynikającą z przebiegu dawnego traktu do Ujazdowa[11]. Relikt zniszczeń wojennych stanowi trójprzęsłowy portyk bramny pod nr 13 zachowany przed wzniesionym w latach 60. Domem Artysty Plastyka (nr 11a)[12].
Po 2000 ulica stała się największym zagłębiem klubowym miasta[13]. W 2018 działało przy niej 11 klubów nocnych[14].
Galeria
Roboty asfaltowe na ulicy Mazowieckiej w 1896 
Ulica Mazowiecka ok. 1892 
Ulica w okresie międzywojennym
Przypisy
- ↑ a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 476. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b c d e f Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 122.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 135. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza–Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 265. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza–Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 266. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza–Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 268–269. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939−1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 303. ISBN 83-06-00717-4.
- ↑ Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939−1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 380−385. ISBN 83-06-00717-4.
- ↑ Grzegorz Mika. Najlepszy adres w śródmieściu. „Skarpa Warszawska”, s. 20, październik 2021.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza–Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 269. ISBN 83-88372-28-9.
- ↑ Grzegorz Mika. Najlepszy adres w śródmieściu. „Skarpa Warszawska”, s. 21, październik 2020.
- ↑ Grzegorz Mika. Najlepszy adres w śródmieściu. „Skarpa Warszawska”, s. 24, październik 2021.
- ↑ Karol Górski. „Mazo”, Warszawska Ibiza. „Skarpa Warszawska”, s. 40-41, październik 2021.
- ↑ Zuzanna Bukłaha. Na Mazowieckiej „tortury dźwiękiem”. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 24–25 listopada 2018.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
.jpg)
Roboty asfaltowe na ulicy Mazowieckiej
Ulica Mazowiecka w Warszawie
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Mazowiecka przy Świętokrzyskiej w Warszawie
Crossroads with a major road ahead.
Ulica Mazowiecka w Warszawie