Ulica Morawa w Katowicach
| Szopienice-Burowiec | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 ulica Morawa na wysokości w Szopienic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 1 485 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°15′55,2″N 19°05′48,2″E/50,265340 19,096717 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
← 
Ulica Morawa w Katowicach – jedna z ulic w Katowicach, położona w całości na obszarze jednostki pomocniczej Szopienice-Burowiec. Łączy ulicę Obrońców Westerplatte z ulicami: Objazdową, Adama Kocura, Brynicy, Józefy Kantorówny, Osiedlową i Przelotową. Kończy ona swój bieg za skrzyżowaniem z ulicą Sosnowiecką[2].
Historia
W XIX wieku wzdłuż dzisiejszych ulic: Morawa, Wiosny Ludów i Ludwika Zamenhofa powstało centrum osady Szopienice[3][4], a w zachodnim biegu ulicy Morawa, w połowie XIX wieku – stara część Roździenia (kolonia Traugott[5])[6]. Między 1860 a 1865 rokiem przy drodze wzniesiono kolonię robotniczą – familoki dla pracowników hut[7] koncernu Georg von Giesches Erben[6] (kolonia Morawa).
Ulicę zaznaczono na mapie z 1903 roku[5]. Przed I wojną światową nosiła nazwę Sedanstraße[5].
W 1908 roku wybudowano nowy gmach szkolny według projektu Gustawa Schmidta. Poświęcono go 28 czerwca 1910 roku. Początkowo szkoła nosiła numer 3, następnie 8 i 44[8]. W 1910 roku w szkole rozpoczęło naukę 605 uczniów. W latach 1914–1920 była to tylko szkoła żeńska[8]. W 1921 roku w budynku swoją siedzibę miało dowództwo III powstania śląskiego pułkownika Kazimierza Zenktellera[9] (cywilny rząd powstańczy[8]). Ulicą w 1922 roku wkraczało na Górny Śląsk wojsko polskie, z gen. Stanisławem Szeptyckim na czele, symbolicznie przejmujące teren na rzecz Polski[8]. W latach 1939–1945 szkoła nosiła imię nazisty Hansa Schemma[8].
Ulica w dwudziestoleciu międzywojennym i w latach 1945–1960 nosiła nazwy: część zachodnia – ulica Tadeusza Rejtana, część wschodnia – ulica Warszawska, a w czasach Polski Ludowej, po przyłączeniu Szopienic do Katowic 31 grudnia 1959 roku – ulica Franciszka Rybki[7]. W latach siedemdziesiątych XX wieku w rejonie ówczesnej ulicy Franciszka Rybki[10] wzniesiono osiedle mieszkaniowe, składające się z dziesięciokondygnacyjnych bloków[11], zaprojektowane przez Aleksandra Horodeckiego[12]. Od nazwy ulicy przyjęła się potoczna nazwa – osiedle Rybki[12].
Uchwałą Rady Miasta Katowice 26 stycznia 1995 roku nazwę ulica Franciszka Rybki zastąpiono nazwą ulica Morawa[12]. Nazwa kolonii Morawa, a później także ulicy, pochodzi od zarazy (mór), jaka nawiedziła ten rejon w 1832 roku. Obok budynku Szkoły Podstawowej nr 44 umieszczono pamiątkowy krzyż, na zbiorowej mogile ofiar zarazy[7]. W 2009 roku obok szkoły powstał kompleks boisk sportowych[8].
W 2017 roku imieniem lekarza Edmunda Gryglewicza nazwano skwer w Szopienicach, położony w rejonie ulic: Bednarskiej, Brynicy i Morawa[13].
Obiekty historyczne
Przy ul. Morawa znajdują się następujące historyczne obiekty[14]:
- domy w pierzejach (ul. Morawa 3, 63, 65, 93, 95, 97 i 99);
- dom mieszkalny z początku XX wieku (ul. Morawa 5), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- dom w ogrodzie (ul. Morawa 9), wybudowany na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego/modernizmu;
- kamienny krzyż przydrożny z figurą (naprzeciw ul. Morawa 17), pochodzący z 1895 roku, posiada cechy stylu neogotyckiego;
- kamienica mieszkalna (ul. Morawa 24/24a), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego/modernizmu;
- kamienica mieszkalna z końca XIX wieku (ul. Morawa 30), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- dom mieszkalny (ul. Morawa 45), wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- narożna kamienica mieszkalna z początku XX wieku (ul. Morawa 46), wybudowana w stylu modernizmu/historyzmu;
- domy mieszkalne (ul. Morawa 47 i 59), pochodzące z drugiej połowy XIX wieku, posiadają cechy stylu historyzmu;
- kamienica mieszkalna (ul. Morawa 61), wzniesiona na początku XX wieku, posiada cechy stylów: historyzmu, modernizmu, secesji;
- kamienny krzyż przydrożny z figurą, wybudowany w drugiej połowie XIX wieku, posiadający cechy stylu historyzmu;
- osiedle domów robotniczych (ul. Morawa 62, 66, 68, 70, 72, 74, 76, 77, 78, 80, 81, 83, 85, 87 i 89), wzniesione w latach 1860–1865, budynki posiadają elementy stylu historyzmu, niektóre współcześnie przebudowano;
- budynek szkoły – obecnie Szkoła Podstawowa nr 44 (ul. Morawa 86), pochodzący z 1909 roku, zaprojektowany przez Gustawa Schmidta[8], wybudowany w stylu modernistycznym;
- budynek (ul. Morawa 114);
- kamienica mieszkalna (ul. Morawa 123), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego.
Opis
Ulica Morawa przebiega przez teren katowickiej jednostki pomocniczej Szopienice-Burowiec na całej swojej długości[15]. Jest to droga powiatowa o klasie drogi lokalnej[16]. Długość ulicy Morawa wynosi 1 485 m, a jej powierzchnia 10 673,5 m²[1]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[17].
W rejonie skrzyżowania ulicy Józefy Kantorówny i ulicy Morawa zlokalizowany jest mini-park[18]. Ulicą prowadzi szlak rowerowy[19].
Wzdłuż ulicy w latach siedemdziesiątych XX wieku powstały bloki mieszkalne[11]. Według badań z 2007 roku udział powierzchni zabudowanej w powierzchni całego osiedla wynosi 9%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) – 0.82 WIZ; średnia ważona liczby kondygnacji to 9.11[20].
Przy ulicy swoją siedzibę mają[21]: NZOZ Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II EMC Silesia (ul. Morawa 31)[20], Szkoła Podstawowa nr 44 im. Marii Curie-Skłodowskiej (ul. Morawa 86)[20][22], Uczniowski Klub Sportowy Junga (ul. Morawa 119)[23], Ochotnicza Straż Pożarna Szopienice (ul. Morawa 119a)[20][24], sezonowe kąpielisko Morawa[25] z boiskiem do piłki plażowej (ul. Morawa 119)[20], firmy i przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, administracja osiedla Szopienice. Ulicą kursują autobusy miejskiego transportu zbiorowego na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[26].
Przypisy
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2020-11-28]. (pol.).
- ↑ Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 342. ISBN 978-83-7164-636-2.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-18]. (pol.).
- ↑ a b c Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego: Floetzkarte des Oberschlesischen S. No 27 Sect. Rosdzin. www.mapywig.org. [dostęp 2011-09-18]. (niem.).
- ↑ a b Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 324. ISBN 978-83-7164-636-2.
- ↑ a b c Wędrówka po Szopienicach (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-18]
- ↑ a b c d e f g SP 44 w Katowicach: O szkole (pol.) www.sp44.katowice.pl [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 346. ISBN 978-83-7164-636-2.
- ↑ Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ISBN 83-901884-0-6, s. 50.
- ↑ a b Raport o stanie miasta Katowice 2005. Urząd Miasta Katowice. [dostęp 2011-09-18].
- ↑ a b c Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 464. ISBN 978-83-7164-636-2.
- ↑ Uchwała nr XLIV/835/17 Rady Miasta Katowice z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer Edmunda Gryglewicza" (pol.) bip.katowice.eu [dostęp 2017-12-31]
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-18]. (pol.).
- ↑ OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-11-28]. (pol.).
- ↑ Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR XL/925/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11 września 2013 r. w sprawie zaliczenia dróg na terenie miasta Katowice do kategorii dróg powiatowych oraz gminnych [dostęp 2020-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-22] (pol.).
- ↑ Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: O Zarządzie. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 2, Kierunki zagospodarowania przestrzennego (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Trasy rowerowe. katowice.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-09)]. (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-18]
- ↑ a b c d e Urząd Miasta Katowice: Katowice - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-18]. (pol.).
- ↑ Spis firm na ulicy Morawa w mieście Katowice (pol.) www.katalgo.pf.pl [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Szkolnictwo. szopienice.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-02)]. (pol.) www.szopienice.org [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Kluby sportowe. katowice.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-28)]. (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Straż Pożarna. katowice.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-04)]. (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Staw Morawa w Katowicach - miejsce zapomniane (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-09-18]
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Morawa
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Morawa. Szkoła Podstawowa nr 44
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Morawa / Brynicy
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Morawa
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Morawa
Znak drogowy A-21: Uwaga na tramwaj
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.30 N
- S: 50.125 N
- W: 18.885 E
- E: 19.125 E
Autor: odder (talk), Licencja: CC BY 3.0
Szopienice-Burowiec na planie Katowic.