Ulica Pędzichów w Krakowie

ulica Pędzichów

Stare Miasto
Widok od skrzyżowania z ulicą Długą w kierunku północno-wschodnim
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Długość	350 m
Przebieg
ul. Długa, ul. Słowiańska ul. Z. Wróblewskiego ul. Szlak ul. Helclów
Położenie na mapie Krakowa ulica Pędzichów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Pędzichów
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Pędzichów
50°04′15,5″N 19°56′20,2″E/50,070972 19,938944

Ulica Pędzichów – ulica w Krakowie, w dzielnicy I, na Kleparzu.

Ulica ta była najprawdopodobniej drogą główną graniczącej z Kleparzem wsi Pędzichów, czego pamiątką jest zachowany do dziś kamień graniczny, wmurowany u wylotu ulicy. Nazwa pochodzi być może od pędzenia tędy bydła do miasta, nazwy własnej Pędzich lub prowadzenia skazańców na szubienice miejskie, które znajdowały się na końcu ulicy, w okolicach dzisiejszego DPS im Helclów.

Od 1441 roku, na rogu dzisiejszych ulic Długiej i Pędzichów, stał kościół św. Walentego. Kilkakrotnie niszczony przez pożary i działania wojenne, potem odbudowywany, został ostatecznie rozebrany w 1819.

Zabudowa

Domy to głównie czynszowe kamienice oraz kilka budynków użyteczności publicznej. Większość z nich została zbudowana w ostatnim dwudziestoleciu XIX wieku, zastępując drewnianą zabudowę ulicy.

• ul. Pędzichów 1 (ul. Długa 29) – kamienica czynszowa. Projektował Maksymilian Nitsch, 1875. Od strony ul. Pędzichów wmurowany jest kamień graniczy z napisem: ZNAK GRANIC MIĘDZY KLEPARZEM Y PĘDZICHOWEM 1782.
• ul. Pędzichów 2 (ul. Długa 31) – Dom Pod Minaretem, także Dom Turecki. Kamienica zbudowana w latach 1883–1885, w 1910 roku przebudowana według projektu Henryka Lamensdorfa na 3-piętrowy dom, dla ziemianina Artura Teodora Rayskiego. W kamienicy mieszkał jego syn, twórca polskiego lotnictwa gen. bryg. pilot Ludomił Rayski. Na fasadzie znajduje się, poświęcona generałowi, tablica pamiątkowa. Przed kamienicą, na niewielkim skwerku, znajduje się kolumna z figurą Matki Bożej, z 1865.
• ul. Pędzichów 5 (ul. Wróblewskiego 1-3) – kamienica. Projektował Józef Pokutyński, 1904. Dawniej Komenda Miejska Policji w Krakowie, obecnie mieści się w niej Komisariat I Policji.
• ul. Pędzichów 8 – kamienica czynszowa. Projektował Stefan Ertel, 1890.
• ul. Pędzichów 11 – budynek dawnego zakładu opiekuńczego stowarzyszenia Dom Rodzinny. Projektował Aleksander Biborski, 1900. Obecnie dom pielgrzymkowo-wycieczkowy.
• ul. Pędzichów 13 – budynek dawnego zakładu opiekuńczego stowarzyszenia Dom Rodzinny. Projektował Piotr Kozłowski, 1897. Obecnie dom pielgrzymkowo-wycieczkowy oraz Katolickie Szkoły im. Świętej Rodziny z Nazaretu w Krakowie^[1] wchodzące w skład Katolickiego Centrum Edukacyjnego Caritas Archidiecezji Krakowskiej. Mieszczą się tu szkoła podstawowa i liceum ogólnokształcące.
• ul. Pędzichów 16-16a – Dom Prowincjalny Zgromadzenia Córek Bożej Miłości^[2] – „Instytut Marji”. Projektował Władysław Kaczmarski, 1899. Dekorację sgraffitową wykonał Fryderyk Lachner.
• ul. Pędzichów 18 – kamienica. Projektował Teodor Talowski, 1893.
• ul. Pędzichów 19 – kamienica czynszowa. Projektował Teodor Talowski, 1897.
• ul. Pędzichów 20 – kamienica. Projektował Teodor Talowski, 1893.
• ul. Pędzichów 21 – kamienica czynszowa. Projektował Aleksander Biborski, 1899.
• ul. Pędzichów 25-27 – biurowiec ZUS. Projektował Józef Mitka, 1936. W tej okolicy od XV wieku znajdowały się miejskie szubienice.

• 

  Znak graniczny
  ul. Pędzichów 1.

• 

  Dom Turecki (proj. Henryk Lamensdorf, 1910 – przebudowa)
  ul. Pędzichów 2.

• 

  Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1902)
  ul. Pędzichów 7.

• 

  Kamienica (proj. Romuald Flasiński, 1893)
  ul. Pędzichów 15.

• 

  Dom Prowincjalny Zgromadzenia Córek Bożej Miłości
  ul. Pędzichów 16-16a.

• 

  Kamienica (proj. Romuald Flasiński, 1893)
  ul. Pędzichów 17.

• 

  Kamienice
  ul. Pędzichów 18 i 20.

• 

  Kamienica
  ul. Pędzichów 19.

• 

  Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1899)
  ul. Pędzichów 21.

• 

  Biurowiec ZUS-u
  ul. Pędzichów 25-27.

Przypisy

Źródła

• Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
• Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 93-01-13325-2