Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach

ulica ks. Pawła Pośpiecha

Załęże
Ulica ks. P. Pośpiecha (widok w kierunku południowym)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Długość	1 353 m[1]
Przebieg
↑ ul. Żelazna 0 m ← ul. Gliwicka → 70 m ← ul. M. Ledóchowskiego ul. G. Narutowicza ↘ 90 m skw. J. Kukuczki 140 m ul. Macieja 585 m ul. J. Zarębskiego 680 m ul. W. Janasa 740 m droga dojazdowa 770 m ul. Ondraszka 960 m ul. J. Wolnego 1310 m droga dojazdowa 1353 m ul. F. Bocheńskiego
Położenie na mapie Katowic ulica ks. Pawła Pośpiecha
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica ks. Pawła Pośpiecha
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica ks. Pawła Pośpiecha
50°15′45,9″N 19°00′08,5″E/50,262750 19,002361

Ulica ks. Pawła Pośpiecha w Katowicach – ulica w Katowicach, położona we wschodniej części dzielnicy Załęże, łącząca ulicę Gliwicką na północnym wschodzie z ulicą Feliksa Bocheńskiego na zachodzie.

Ciąg wzdłuż obecnej ulicy istniał już przed XIX wiekiem, a obecną nazwę ulica otrzymała w latach międzywojennych. Mieszczą się przy niej budynki mieszkalne, zabudowa przemysłowo-usługowa, cmentarz oraz ogródki działkowe. Długość ulicy wynosi 1353 m, a jej patronem jest ksiądz Paweł Pośpiech.

Przebieg

Ul. ks. P. Pośpiecha na wysokości ul. J. Zarębskiego

Ulica ks. Pawła Pośpiecha swój początek bierze przy skrzyżowaniu z ulicą Gliwicką (z lewej i prawej strony) i Żelazną (na wprost)^[2]. Znajduje się tu jedyne na ulicy skrzyżowanie z kierowaniem ruchu za pomocą sygnalizacji świetlnej, zainstalowanej w 2003 roku^[3]. Numeracja budynków rośnie w kierunku południowo-zachodnim^[2]. Ulica ta do torów kolejowych linii kolejowej nr 137^[4] krzyżuje się kolejno z: ulicą G. Narutowicza, ulicą M. Ledóchowskiego, skwerem J. Kukuczki i ulicą Macieja. Przed torami kolejowymi ulica rozwidla się na dwie osobne jezdnie po jednym pasie ruchu w obu kierunkach (jeden z nich biegnie po nasypie) i zmienia swój kierunek na północno-zachodni. Pas północny ulicy mija cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Józefa oraz krzyżuje się z ulicami: J. Zarębskiego i W. Janasa. Na wysokości osiedla Janasa-Ondraszka ulica ks. P. Pośpiecha ponownie jest złączona. Dalej kieruje się za północny zachód^[2], mijając na południu stację Katowice Towarowa oraz kolejowy przystanek osobowy Katowice Załęże^[4], a na północy krzyżuje się z ulicami: Ondraszka i J. Wolnego. Ulica kończy bieg przy skrzyżowaniu z ulicą F. Bocheńskiego^[2].

Opis i dane techniczne

Przystanek osobowy Katowice Załęże, znajdujący się pomiędzy ul. ks. P. Pośpiecha a J. Pukowca

Ulica ks. Pawła Pośpiecha przebiega przez teren katowickiej dzielnicy Załęże na całej swojej długości^[2]. Jest to droga gminna o klasie drogi lokalnej^[5]. Długość ulicy ks. P. Pośpiecha wynosi 1 353,0 m, a jej powierzchnia 13 352,0 m²^[1]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach^[6]. Fragment tej ulicy na wysokości cmentarza należy do Polskich Kolei Państwowych^[7]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 17255 jaku ulica Pawła Pośpiecha^[8]. Kod pocztowy dla adresów wzdłuż ulicy to 40-852^[9].

Fragment odcinka ul. ks. Pawła Pośpiecha od skrzyżowania z ul. F. Bocheńskiego jest wykonany z mieszanki mineralno-asfaltowej, a także posiada przyległy chodnik. Dalej droga ta na długości około 400 metrów jest wykonana z kostki rzędowej, a chodnik jest wydeptany w zieleńcu. Miejsca po wyrwach lub obniżeniach są zabezpieczane łatami asfaltowymi^[10].

Ulicą nie kursują pojazdy miejskiego transportu zbiorowego Zarządu Transportu Metropolitalnego – najbliższy przystanek autobusowo-tramwajowy znajduje się na ulicy Gliwickiej (Załęże Pośpiecha). Według stanu z grudnia 2020 roku z przystanku kursowała jedna linia autobusowa i trzy tramwajowe. Autobusy zapewniają połączenia bezpośrednie pomiędzy Osiedlem Witosa i Załężm do Szopienic-Burowca przez Koszutkę, Bogucice i Zawodzie, natomiast tramwaje łączą tą część Załęża z sąsiednimi miastami: Chorzowem, Bytomiem i Świętochłowicami, a także z dzielnicami Katowic, w tym: Koszutką, Śródmieściem, Szopienicami-Burowcem i Zawodziem^[11]. W sąsiedztwie ulicy znajduje się również kolejowy przystanek osobowy Katowice Załęże, na którym zatrzymują się pociągi Kolei Śląskich kursujące w kierunku Częstochowy, Gliwic, Lublińca, Kluczborka i Oświęcimia^[12].

Historia

Cmentarz przy ul. ks. P. Pośpiecha

Szlak w przebiegu dzisiejszej ulicy ks. Pawła Pośpiecha na odcinku do torów kolejowych znajdował się już na mapie z 1812 roku. Droga to biegła wówczas dalej w kierunku Załęskiej Hałdy. Według Ludwika Musioła był to fragment drogi biegnący do Mikołowa i dalej do Pszczyny, którą w 1360 roku nazwano via magna (łac. wielka droga)^[13]. Droga ta w kierunku północnym biegła obok Dębu i Bytkowa do Bańgowa, gdzie łączyła się ze szlakiem handlowym łączącym Bytom z Czeladzią i dalej z Krakowem (obecna droga krajowa nr 94)^[14].

W latach 1844–1846 powstała przecinająca obecną ulicę ks. Pawła Pośpiecha linia kolejowa^[13] wybudowana przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej^[14]. Linię Wrocław – Mysłowice oddawano etapami, z czego odcinek Świętochłowice – Katowice – Mysłowice 3 października 1846 roku^[15]. W 1859 roku na wysokości obecnego przystanku Katowice Załęże wybudowano stację towarową^[16].

Siedziba Powiatowego Urzędu Pracy w Katowicach; budynek powstał w 1928 roku jako Azyl Miejski

W 1867 roku przy obecnej ulicy ks. P. Pośpiecha została uruchomiona parowa fabryka mydła, która produkowała mydło toaletowe i proszek mydlany. Obecnie są to zakłady Pollena-Savona^[17]. Około 1883 roku przy obecnej ulicy ks. P. Pośpiecha powstała pierwsza zabudowa^[18]. Najstarszy, istniejący do dziś budynek pod numerem 10 pochodzi z 1895 roku. Do wybuchu I wojny światowej powstały też budynku pod numerami: 11 (1910 rok), 13 (1909 rok), 15 (1909 rok), 16 (1903 rok) i 20 (1910 rok)^[19]. Około 1898 roku przy ulicy powstał cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Józefa^[20].

W latach 1900–1922 ulica nosiła nazwę Nicolaistrasse (pol. tłum. 'ulica Mikołowska'). Nazwa ta nawiązywała do dawnej funkcji tej drogi jako trakt handlowy biegnąca do Piotrowic i dalej do Mikołowa^[18]. W 1922 roku drogę tę przemianowano na ulicę Mikołowską^[18]. W 1924 roku Załęże włączono do Katowic^[17]. Od tego czasu jako część Katowic ulica ta nosi obecną nazwę – ulica ks. Pawła Pośpiecha^[21].

W 1922 roku w zachodniej części ulicy oddany do użytku został szpital dla dzieci mieszczący się w dwóch budynkach o łącznej liczbie 105 łóżek. Powstała tu również kaplica Matki Boskiej Piekarskiej^[14] oraz modernistyczny budynek dawnego azylu dla bezdomnych, pochodzący z 1928 roku, stanowiący obecnie obiekt historyczny^[22]. W tamtym czasie działał też zakład kołodziejski Paweł Pissek, restauracja Bugla, fabryka mydła Czwiklitzer, sklep towarów spożywczych oraz siedziba Polskiego Związku Atletycznego^[18].

W czasie niemieckiej okupacji Polski w latach 1939–1945 ulicę przemianowano na Wassermanweg^[18]. Po II wojnie światowej powrócono do przedwojennej nazwy. W tym okresie położoną na roku ulic P. Pośpiecha i Gliwickiej restaurację Grünfelda zamieniono na Dom Kultury Huty Baildon^[13]. W ramach budżetu obywatelskiego na 2015 rok, na placu położonym na rogu ulic: ks. P. Pośpiecha oraz M. Ledóchowskiego, w miejscu starego placu zabaw powstał nowy, wyposażony dodatkowo w siłownię zewnętrzną^[23]. Rada Miasta Katowice w uchwale z 30 marca 2017 roku nadała temu placowi nazwę skwer Jerzego Kukuczki^[24]. W październiku 2018 roku w ramach akcji Plac na Glanc organizowanego przez miasto Katowice zrewitalizowano podwórko przy ulicy ks. P. Pośpiecha 13^[25]. Miasto Katowice w 2020 roku zaplanowało wycinkę 18 topoli, które wycięto do końca roku. Wycinka drzew uzasadniona jest złym stanem fitosanitarnym roślin, a także tym, że część jest obumarła, przez co zagraża ludziom i mieniu. W ramach prac dokonano nasadzeń zastępczych^[26].

Gospodarka i instytucje

Według stanu z grudnia 2020 roku, przy ulicy ks. Pawła Pośpiecha zlokalizowane są następujące przedsiębiorstwa i instytucje: sala zabaw^[27], sklep ze skuterami^[28], sklep spożywczy^[2], Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach (ul. ks. P. Pośpiecha 14)^[29], Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej Pollena-Savona (ul. ks. P. Pośpiecha 7)^[30], kancelaria adwokacka^[31] i cmentarz parafialny parafii św. Józefa^[22]. W pobliżu skrzyżowania ulicy Gliwickiej i ks. Pawła Pośpiecha znajduje się centrum rozrywki Punkt 44^[32]. Przy ulicy znajdują się też dwa kompleksy rodzinnych ogródków działkowych: Baildon o powierzchni 2,68 ha i Chryzantema i powierzchni 0,68 ha^[22].

Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy ks. Pawła Pośpiecha przynależą do parafii św. Józefa^[33]. Na rogu ulicy Gliwickiej i ks. P. Pośpiecha znajduje się krzyż przydrożny. Obecna figura Najświętszej Maryi panny pojawiła się w 2012 roku. Krzyż ten jest otoczony zieleńcem^[34].

Przypisy