Ulica Piękna w Warszawie

Ulica Piękna w Warszawie
	Śródmieście Południowe
	; Ulica Piękna przy Al. Ujazdowskich, widok w kierunku wschodnim
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Ulica Piękna w Warszawie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ulica Piękna w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Piękna w Warszawie
	52°13′24,5″N 21°01′05,9″E/52,223472 21,018306

Ulica Piękna podczas powstania warszawskiego

Ulica przy skrzyżowaniu z ul. Kruczą

Ulica u zbiegu z ul. Koszykową

Ulica Piękna – ulica w warszawskiej dzielnicy Śródmieście.

Przebieg

Ulica rozpoczyna się od skrzyżowania ulic Wiejskiej i Jazdów. Następnie biegnie na zachód, przecinając Aleje Ujazdowskie oraz ulice Mokotowską i Kruczą. Dochodzi do pl. Konstytucji. W tym miejscu następuje przerwa w ciągłości ulicy. Ponownie rozpoczyna ona bieg kilkanaście metrów za placem Konstytucji i wpada w ulicę Koszykową na skrzyżowaniu tej ostatniej z ulicą Emilii Plater.

Historia

Dawna droga narolna^[1]. Została uregulowana w 1770^[1]. Nadana nazwa oddawała ówczesny wygląd ulicy, która została obsadzona drzewami i stanowiła element założenia ujazdowskiego^[2]. Przed 1781 odcinek między Alejami Ujazdowskimi i ul. Mokotowską nosił nazwę ulicy Bazyliańskiej, od znajdującej się tam posiadłości bazylianów^[3].

Do 1863 zabudowę ulicy tworzyły wille i pałacyki, wzniesione wśród ogrodów i pól uprawnych^[3]. W końcu XIX wieku przy ulicy zaczęły powstawać liczne kamienice czynszowe^[3]. W 1896 w rogu ulicy Pięknej i Alej Ujazdowskich założono park Ujazdowski^[3].

Około 1930 nazwa ulicy została zmieniona na Piusa XI^[4]. Pius XI, a właściwie Achille Ratti, w kwietniu 1918 został mianowany przez papieża Benedykta XV wizytatorem apostolskim w Polsce. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został nuncjuszem apostolskim. Podczas bitwy warszawskiej 1920, gdy cały korpus dyplomatyczny ewakuował się do Poznania, pozostał w Warszawie jako jeden z dwóch (obok posła Włoch) przedstawicieli dyplomatycznych obcego państwa^[5].

Niemieckie władze okupacyjne zmieniły nazwę ulicy na Piusstrasse (ulica Piusa). 17 października 1943 przed budynkiem pod nr 17 odbyła się druga egzekucja uliczna w Warszawie^[6].

Podczas powstania warszawskiego ulica została opanowana przez powstańców^[4]. W nocy z 22 na 23 sierpnia 1944 zdobyli oni budynek dzielnicowej centrali telefonicznej, tzw. małą PAST-ę (nr 19)^[7]. Od 6 września 1944 do upadku powstania budynek był siedzibą Komendy Głównej Armii Krajowej^[4].

Uchwałą Stołecznej Rady Narodowej z dnia 26 marca 1949 przywrócono ulicy pierwotną nazwę Piękna. W latach 1951–1952 przy skrzyżowaniu z ulicą Marszałkowską wybudowano domy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, a linia zabudowy Pięknej od nr 24 do tej ulicy została przesunięta na północ^[4].

W latach 1946–1972 ulicą przebiegało kilka linii trolejbusowych.

Ważniejsze obiekty

ul. Piękna 1 − Ambasada Francji wraz z Misją Ekonomiczną, będącą przedstawicielstwem Francuskiej Agencji ds. Rozwoju Międzynarodowego Przedsiębiorstw Ubifrance (Agence française pour le développement international des entreprises)
ul. Piękna 1a – budynek i siedziba spółki Desa Unicum
ul. Piękna 2/8 − Ambasada Kanady
Park Ujazdowski
ul. Piękna 10a − pałacyk Wilhelma Ellisa Raua, siedziba Ambasady Szwajcarii
ul. Piękna 12 − Amerykańskie Centrum Źródeł Informacji i Sekcja Konsularna Ambasady Stanów Zjednoczonych Ameryki
ul. Piękna 13 – Rezydencja Piękna Nova. Dawniej w jej miejscu znajdował się pałacyk Klary Dillenius będący siedzibą Ambasady Niemiec (nr 17).
ul. Piękna 17 − zabytkowa kapliczka (w podwórzu); miejsce, w którym znajdował się pałacyk Klary Dillenius, a w nim Ambasada Niemiec (1920–1939). Budynek został zbombardowany przez Luftwaffe we wrześniu 1939 i nie został odbudowany.
ul. Piękna 17 − tablica z piaskowca upamiętniająca miejsce publicznej egzekucji grupy Polaków 17 października 1943 umieszczona w latach 50. na fragmencie muru^[8]
ul. Piękna 18 − Zaułek Piękna - biurowiec wybudowany w latach 2004-2005
ul. Piękna 19 − tzw. mała PAST-a, o którą podczas powstania warszawskiego w dniach 4−20 sierpnia, toczyły się ciężkie walki, zakończone 23 sierpnia zdobyciem budynku przez Polaków (trzy dni po zdobyciu PAST-y przy ulicy Zielnej 39)
ul. Piękna 20 – siedziba Komisji Nadzoru Finansowego
ul. Piękna 24/26 – Prywatna Szkoła Żeńska im. Cecylii Plater-Zyberkówny
ul. Piękna 44a – willa Struvego
ul. Piękna 47 − zabytkowa kamienica z 1904 (vis-a-vis Hali Koszyki) należącej pierwotnie do hr. Collona-Walewskich (podwójny adres: także Koszykowa 64); obecnie ostatnia kamienica lewostronnej części ul. Pięknej (nie została zniszczona w czasie wojny)

Inne informacje

Podczas budowy biurowca Zaułek Piękna u zbiegu ulic: Kruczej, Pięknej i Mokotowskiej natrafiono na żelbetonowy schron Ringstand 58c (tzw. tobruk) z 1944, jeden z elementów umocnień Twierdzy Warszawa (Festung Warschau). Schron został wykopany i przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego^[9].
W Warszawie znajduje się też druga ulica Piękna, w dzielnicy Wesoła, co jest wynikiem pozostawienia bez zmian ponad 260 dublujących się nazw ulic i placów po przyłączeniu w 2002 Wesołej do Warszawy^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 158.
↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 172. ISBN 978-83-62189-08-3.
↑ ^a ^b ^c ^d Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 159.
↑ ^a ^b ^c ^d Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 636. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Edward J. Pałyga: Warszawski korpus dyplomatyczny [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej 1918–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 263.
↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 77.
↑ Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 356. ISBN 83-11-10124-8.
↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 170. ISBN 83-01-06109-X.
↑ Schron uratowany. [w:] Muzeum Powstania Warszawskiego [on-line]. 1944.pl, 10.08.2004. [dostęp 2014-09-05].
↑ Kwiryna Handke: Zespół Nazewnictwa Miejskiego Warszawy – historia i dokonania, [w:] Śladami nazw miejskich Warszawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2012, s. 259. ISBN 978-83-62189-21-2.

[Szwankowski158-1] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 158.

[2] Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 172. ISBN 978-83-62189-08-3.

[Szwankowski159-3] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 159.

[Encyklopedia-4] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 636. ISBN 83-01-08836-2.

[5] Edward J. Pałyga: Warszawski korpus dyplomatyczny [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej 1918–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 263.

[6] Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 77.

[7] Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 356. ISBN 83-11-10124-8.

[8] Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 170. ISBN 83-01-06109-X.

[9] Schron uratowany. [w:] Muzeum Powstania Warszawskiego [on-line]. 1944.pl, 10.08.2004. [dostęp 2014-09-05].

[10] Kwiryna Handke: Zespół Nazewnictwa Miejskiego Warszawy – historia i dokonania, [w:] Śladami nazw miejskich Warszawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2012, s. 259. ISBN 978-83-62189-21-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne