Ulica Piotrowicka w Katowicach

ulica Piotrowicka

Ligota-Panewniki
Fragment ulicy Piotrowickiej (2022)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Długość	1525 m[1]
Przebieg
↑ ul. Ligocka 0m linia kolejowa 139 50m ul. Stanisława Hadyny 200m ul. ks. bpa Tadeusza Szurmana[2] 250m ul. Książęca 420m rzeka Kłodnica 490m ul. ojca Karola Bika 540m ul. Franciszkańska 665m ul. ks. bpa Teofila Bromboszcza 750m ul. Panewnicka 885m ul. Mazurska 980m ul. Kaszubska 1065m ↖ ul. Mazowiecka ↙ ul. Poleska → ul. Słupska 1160m ul. Huculska 1240m ul. Małopolska 1280m ul. Kołobrzeska 1325m ul. Śląska 1360m ul. Zadole 1430m ul. Harcerska 1495m ← ul. Bieszczadzka → ul. Komandorska 1525m rzeka Ślepiotka ↓ ul. Armii Krajowej
Położenie na mapie Katowic ulica Piotrowicka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Piotrowicka
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica Piotrowicka
50°13′30,2″N 18°58′11,5″E/50,225063 18,969849

Ulica Piotrowicka w Katowicach (niem. Petrowitzer Straße^[3] / Teil Rubergstraße^[4]) − jedna z dróg w katowickej dzielnicy Ligota-Panewniki i głównych ulic Ligoty. Swoją nazwę wzięła od części Katowic − Piotrowic. Posiada południkowy przebieg.

Historia

Znak na wiadukcie kolejowym − koniec ul. Ligockiej i początek ul. Piotrowickiej

Wiadukt kolejowy − koniec ul. Ligockiej i początek ul. Piotrowickiej

Osiedle Książęce

Widok ulicy w kierunku południowym

Droga została uwzględniona na mapie Pruskiego Sztabu Generalnego z 1827^[5]. Ulica do 1922 roku nosiła nazwę Petrowitzer Straße, a w latach 1939−1945 Teil Rubergstraße^[4] (część północna) i Petrowitzer Straße (część południowa)^[6]. Przed I wojną światową rozpoczęła przy niej działalność fabryka farb, produkująca kwas solny (istniała do lat sześćdziesiątych XX wieku). Na rogu dzisiejszych ul. Piotrowickiej i ul. Książęcej (obecnie ul. Piotrowicka 83) gmina Ligota wybudowała ratusz gminny − urząd funkcjonował w nim do 1924, później swoją siedzibę miał tu komisariat policji^[7]. Dnia 4 września 1939 polscy saperzy wysadzili most nad Kłodnicą przy ul. Piotrowickiej. W latach pięćdziesiątych w rejonie ul. Piotrowickiej, Zielonogórskiej i Kołobrzeskiej wzniesiono osiedle mieszkaniowe. Do 1960 odcinek drogi między ulicą Panewnicką a ulicą Kredytową nosił imię Teofila Bromboszcza − biskupa katowickiego, urodzonego w Ligocie^[8]. Rejon ulicy Piotrowickiej i ulicy Panewnickiej to dawne, silnie przekształcone skrzyżowanie z lokalnymi ośrodkami usługowymi^[9]. Uchwałą Rady Miasta Katowic z dnia 26 kwietnia 2010 plac, położony u zbigu ul. Piotrowickiej i ul. Panewnickiej, otrzymał nazwę skwer Bolesława Szabelskiego^[10].

Infrastruktura

Droga jest ulicą klasy zbiorczej, pod nią znajduje się sieć wodociągowa Ø 150 mm oraz kanał zbiorczy Ø 800 mm, odprowadzający ścieki^[11][12]. Ulicą kursują autobusy Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP)^[13].

Według badań Urzędu Miasta Katowice z 2007 na osiedlu pomiędzy ulicami Zielonogórską, Panewnicką i Piotrowicką udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu wynosi 20%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) − 0,80 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji − 4; na osiedlu pomiędzy ulicami Piotrowicką, Wileńską, Śląską i Poleską udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu wynosi 27%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) − 0,55 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji − 2,04^[9].

Obiekty i instytucje

Przy ulicy Piotrowickiej znajdują się następujące obiekty o wartości historycznej^[11]:

• willa w ogrodzie (ul. Piotrowicka 17), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu^[14];
• domy mieszkalne wielorodzinne (ul. Piotrowicka 19), wybudowane w latach czterdziestych XX wieku^[14];
• fragment socrealistycznej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (ul. Piotrowicka 22, 24, 26, 26abcd, 28, 30, 30abcd, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44, 46, 46abc, 48, 50, 50abc); pochodzący z lat pięćdziesiątych XX wieku oraz wcześniejszej; objęty ochroną konserwatorską^[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu i jego historyczne pokrycie, cechy stylowe i detale architektoniczne, wielkość i rozmieszczenie otworów, podział i rytm okien;
• fragment zespołu zabudowy kolonii urzędniczej − dom mieszkalny (ul. Piotrowicka 37); wzniesiony w latach czterdziestych XX wieku, w stylu socrealistycznym^[14]; objęty ochroną konserwatorską^[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, cechy stylowe i detale architektoniczne, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, ich podziały oraz płaski dach;
• zabytkowy budynek mieszkalny − kamienica w ogrodzie (ul. Piotrowicka 58/60), wzniesiona w stylu funkcjonalizmu w dwudziestoleciu międzywojennym^[14]; objęta ochroną konserwatorską^[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, zróżnicowana wysokość budynku, płaski dach, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej, proste formy balustrad i ogrodzeń oraz starodrzew w ogrodach;
• zabytkowe budynki mieszkalne z początku XX wieku − modernistyczna willa w ogrodzie (ul. Piotrowicka 61) i dom mieszkalny (ul. Piotrowicka 63); objęte ochroną konserwatorską^[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej oraz starodrzew w ogrodach;
• zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna (ul. Piotrowicka 62, 64, 66), obiekty wzniesiono w latach pięćdziesiątych XX wieku w stylu socrealistycznym^[14];
• zabytkowy budynek mieszkalny (ul. Piotrowicka 73)^[12], wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku, posiada kamienny detal^[14];
• kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Piotrowicka 79)^[12], pochodząca z przełomu XIX i XX wieku^[14];
• budynek dawnego ratusza (ul. Piotrowicka 83), wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku^[14]; obiekt posiada mansardowy dach wielospadowy, murowaną balustradę i podcienia z kolumnami oraz dwa półkoliste ryzality, przykryte półkolistymi kopułami^[12];
• budynek za dawnym ratuszem (ul. Piotrowicka 83a)^[12];
• kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Piotrowicka 88), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu^[14];
• kamienica mieszkalna − dawny zajazd, później kino (ul. Piotrowicka 90); wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego, pod koniec XIX wieku^[14];
• kamienica mieszkalna (ul. Piotrowicka 99d), wybudowana w pierwszej ćwierci XX wieku^[14];
• kamienica mieszkalna (ul. Piotrowicka 100), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku^[14];
• dom pracowników kolei (ul. Piotrowicka 117a), wybudowany w dwudziestoleciu międzywojennym^[14];
• kamienica mieszkalna dla pracowników kolei (ul. Piotrowicka 118), wzniesiona w dwudziestoleciu międzywojennym^[14].

Pod numerem 89 istnieje historyczny zespół budynków Energomontażu-Południe; nie jest objęty ochroną ze względu na utratę cech zabytkowych wskutek przeróbek^[15].

Przy ulicy Piotrowickiej swoją siedzibę mają^[16]: przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, biura rachunkowe, Instytut Informatyki Śledczej, niepubliczne zakłady opieki zrowotnej, wspólnoty mieszkaniowe.

Zobacz też

• architektura Katowic
• Piotrowice-Ochojec
• zmiany nazw ulic i placów w Katowicach

Przypisy

Bibliografia

• Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
• Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.