Ulica Prosta w Warszawie

Ulica Prosta w Warszawie
	Mirów, Czyste
	; Ulica Prosta przy ul. Karolkowej, widok w kierunku wschodnim
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Długość	1435 m
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Ulica Prosta w Warszawie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ulica Prosta w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Prosta w Warszawie
	52°13′52,2″N 20°59′16,6″E/52,231167 20,987944

Ulica Prosta ok. 1908, widok w kierunku zachodnim. Po prawej gmach Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy

Ulica Prosta, widok ze skrzyżowania z ul. Żelaznej kierunku wschodnim

Ulica Prosta – ulica w warszawskiej dzielnicy Wola.

Historia

Ulica to dawna droga narolna, która od 1650 stanowiła granicę jurydyki Grzybów^[1]. Nazwa Prosta została nadana w 1770^[2].

Bieg ulicy ukształtował się w ostatnich dekadach XIX wieku. Pierwotnie łączyła ona ulicę Twardą z Towarową. W 1864 została wybrukowana.

W latach 1905–1906 na rogu ulicy Prostej i Waliców wybudowano gmach Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy zaprojektowany przez Edwarda Goldberga^[1]^[3]. W okresie międzywojennym wśród mieszkańców ulicy przeważała ludność żydowska.

W listopadzie 1940 wschodni odcinek ulicy, między ul. Żelazną i ul. Twardą, znalazł się w granicach warszawskiego getta^[4].

10 maja 1943 przez właz znajdujący się na ulicy Prostej ewakuowała się kanałami z getta na stronę „aryjską” grupa żydowskich powstańców, wśród nich m.in. Marek Edelman^[5]^[6]. W 2010 w tym miejscu odsłonięto pomnik upamiętniający to wydarzenie.

Podczas powstania warszawskiego, we wrześniu 1944, grupa żołnierzy Armii Krajowej z batalionu Wacława Stykowskiego „Hala” dokonała w piwnicach domów przy ul. Prostej i Twardej mordu na kilkunastu ukrywających się tam Żydach^[7]. Była to najpoważniejsza zbrodnia dokonana na terenie zajętym przez powstańców^[8].

Prawie cała zabudowa ulicy została zniszczona w 1944^[9].

Przy ulicy powstały bloki zbudowanego w latach 1965–1972 osiedla Za Żelazną Bramą^[10]. Ok. 1968 Prosta została przebudowana i poszerzona.

W okresie PRL pod ulicą przebiegał ok. 200-metrowy tunel łączący Zakłady Dom Słowa Polskiego z centrum spedycji prasy RSW „Prasa” znajdujący się przy ul. Prostej róg ul. Wroniej^[11].

Od 11 września 2010 do 30 września 2014 ulica była zamknięta dla ruchu kołowego na całej swej długości w związku z budową centralnego odcinka II linii warszawskiego metra^[12]. Ulica została wtedy poszerzona (dwie jezdnie z dwoma pasami ruchu w każdą stronę). Przebudowano także skrzyżowania z ulicami Twardą i Żelazną, a torowisko tramwajowe na całej długości ulicy znalazło się pomiędzy jezdniami^[13].

Ważniejsze obiekty

Biurowiec Crown Point
Biurowiec Prosta Office Center
Biurowiec Prosta Tower
Biurowiec Skyliner
Biurowiec Warsaw Unit
Fabryka Norblina, d. Norblin, Bracia Buch i T. Werner
Kompleks biurowy Generation Park
Kompleks biurowy Mennica Legacy Tower
Kompleks biurowy Warsaw Hub
Łucka City
Polfa Warszawa
Pomnik Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego
Stacja metra Rondo Daszyńskiego
Stacja metra Rondo ONZ

Obiekty nieistniejące

Szkoła Handlowa Zgromadzenia Kupców m. Warszawy

Przypisy

↑ ^a ^b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 701. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 169. ISBN 83-86619-97X.
↑ Robert Marcinkowski: Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Oliwka, 2013, s. 167. ISBN 978-83-931203-1-4.
↑ Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
↑ Symcha Rotem: Wspomnienia powstańca z warszawskiego getta. Warszawa: Wydawnictwo VEDA, s. 92. ISBN 978-83-61932-28-4.
↑ Władysław Bartoszewski, Marek Edelman: I była dzielnica żydowska w Warszawie. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 271, 321. ISBN 978-83-01-164-430.
↑ Janusz Marszalec: Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w Powstaniu Warszawskim. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1999, s. 251. ISBN 83-87893-07-2.
↑ Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2002, s. 383. ISBN 83-11-10124-8.
↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 171.
↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1010. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Rafał Jabłoński: Historie warszawskie. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2012, s. 57. ISBN 978-83-7436-314-3.
↑ Magdalena Łań: Świętokrzyska, Prosta i Sokola gotowe. um.warszawa.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-10-02].
↑ Jarosław Osowski: Koniec budowy II linii: po czterech latach wracamy z objazdów. [w:] "Gazeta Stołeczna" [on-line]. warszawa.gazeta.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-10-02].

[Encyklopedia_Warszawy-1] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 701. ISBN 83-01-08836-2.

[2] Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 169. ISBN 83-86619-97X.

[3] Robert Marcinkowski: Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Oliwka, 2013, s. 167. ISBN 978-83-931203-1-4.

[4] Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.

[5] Symcha Rotem: Wspomnienia powstańca z warszawskiego getta. Warszawa: Wydawnictwo VEDA, s. 92. ISBN 978-83-61932-28-4.

[6] Władysław Bartoszewski, Marek Edelman: I była dzielnica żydowska w Warszawie. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 271, 321. ISBN 978-83-01-164-430.

[7] Janusz Marszalec: Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w Powstaniu Warszawskim. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1999, s. 251. ISBN 83-87893-07-2.

[8] Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2002, s. 383. ISBN 83-11-10124-8.

[9] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 171.

[10] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1010. ISBN 83-01-08836-2.

[11] Rafał Jabłoński: Historie warszawskie. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2012, s. 57. ISBN 978-83-7436-314-3.

[12] Magdalena Łań: Świętokrzyska, Prosta i Sokola gotowe. um.warszawa.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-10-02].

[13] Jarosław Osowski: Koniec budowy II linii: po czterech latach wracamy z objazdów. [w:] "Gazeta Stołeczna" [on-line]. warszawa.gazeta.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-10-02].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Ulica Prosta w Warszawie

Spis treści

Historia

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

Przypisy

Media użyte na tej stronie