Ulica Przejście Żelaźnicze we Wrocławiu

Ulica Przejście Żelaźnicze

Eisenkram

Stare Miasto
Przejście Żelaźnicze
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Długość	114
Poprzednie nazwy	Kramy Żelazne
Przebieg
Rynek Rynek-Ratusz 27 Zaułek Grotowskiego Nowy Ratusz Rynek
Położenie na mapie Wrocławia Ulica Przejście Żelaźnicze
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ulica Przejście Żelaźnicze
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Ulica Przejście Żelaźnicze
51,110126°N 17,032121°E/51,110126 17,032121

Ulica Przejście Żelaźnicze (j. niem. Eisenkram) – ulica znajdująca się we Wrocławiu na Starym Mieście, w wewnętrznej części tretu^[a]. Przecinając środkową część bloku zabudowy śródrynkowej łączy zachodnią i wschodnią część Rynku. Ma 114 metrów długości^[2]

Historia

Najstarsza wzmianka o ulicy pochodzi z miejskiej księgi podatkowej z 1403 roku^[3]. W tym miejscu znajdowały się od XIII wieku drewniane kramy tzw. bogate tworzące jej nieregularną pierzeję, w których handlowano różnymi towarami; pomieszczenia w budynkach spełniały funkcje magazynów^[4][5]. Po raz pierwszy Kramy Bogate zostały wymienione w dokumencie wydanym w 1266 roku przez księcia Henryka III^[5]. Nad kramami znajdowały się daszki osłaniające przed deszczem^[4]. Po 1327 roku drewniane budynki zostały zastąpione nowymi kamienicami o konstrukcji szachulcowej oraz murowanej^[5]. W przeciągu kolejnych dziesięcioleci do parterowych pomieszczeń dobudowywano kolejne kondygnacje, głównie na cele mieszkalne. Pod koniec XIV wieku wszystkie kramy były już murowane. Wąskie przejście w połączeniu z kolejnymi kondygnacjami stawało się zbyt zaciemnione i traciło na atrakcyjności. Handel ograniczono z czasem jedynie do wyrobów żelaznych od których przejście otrzymało nazwę Kramy Żelazne. Handel wyrobami żelaznymi odbywał się do końca XIX wieku^[4][5].

Po 1576 roku uliczka od strony wschodniej i zachodniej została zamknięta przejazdami bramnymi kamienic lub, od strony zachodniej budynku Nowego Ratusza^[6][5].

Po 1945

Podczas działań wojennych w 1945 roku budynki stojące przy zachodniej części Przejścia uległy zniszczeniu, a następnie zostały rozebrane. Oba przejścia, Garncarskie i Żelaźnicze, otrzymały swoje oficjalne nazwy 24 marca 1948 roku^[4][7].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. T. 11. Wrocław: Ossolineum, 1970, s. 135–136, seria: Biblioteka wrocławska.
• Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.
• Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
• Zygmunt Antkowiak: Wrocław od A do Z. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 1997.
• Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM”, Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 20 września 2019 [dostęp 2019-09-21]  (pol.).
• Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.