Ulica Przejście Garncarskie we Wrocławiu

Ulica Przejście Garncarskie

Topfkram

Stare Miasto
(c) Hanc Tomasz, CC BY-SA 3.0 Przejście Garncarskie - strona południowa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Długość	106
Poprzednie nazwy	Kramy Żelazne
Przebieg
Rynek Rynek-Ratusz 27 Zaułek Grotowskiego Nowy Ratusz Rynek
Położenie na mapie Wrocławia Ulica Przejście Garncarskie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ulica Przejście Garncarskie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Ulica Przejście Garncarskie
51°06′37,0″N 17°01′56,2″E/51,110278 17,032278

Ulica Przejście Garncarskie (niem. Topfkram) – ulica położona we Wrocławiu na Starym Mieście, w wewnętrznej części tretu^[a]. Przecinając północną część bloku zabudowy śródrynkowej łączy zachodnią i wschodnią część Rynku. Ma 106 metrów długości^[2].

Historia

Przejście Garncarskie w latach 1900-1910, kamienice nr 6-10

W miejscu, gdzie dziś wznoszą się kamienice przy Przejściu Garncarskim, w XV wieku znajdowały się Kramy Płócienników sprzedających tu swoje wyroby z surowego białego wzorzystego płótna lnianego. Najwcześniejsza wzmianka o "uliczce płócienników" pochodzi z 1423 roku ^[3], choć wzmianka o samych kramach zwanych podcieniami płócienników pochodzi z 1299^[4][5] lub z 1346 roku^[3]. Nazwa ta wiąże się z drewnianymi kramami w formie bud, nakrytych pulpitowym dachem wysuniętym w stronę przejścia^[3]. Kramy stały po obu stronach przejścia i sięgały od południa do Kramów Bogatych, a od północy do Smartuza. W 1576 roku rada miejska zakazała wysuwania lad sklepowych i okapów w stronę przejścia na długość większą niż jeden łokieć; uliczka od strony wschodniej i zachodniej została zamknięta zabudową z łukowym przejściem^[3][6].

Przejście Garncarskie powstało w miejsce średniowiecznych kramów garncarskich, gdzie handlowano naczyniami kuchennymi i wiklinowymi koszami. Przez długi czas przejście nie miało swojej nazwy^[7], a Kramy Garncarskie nadano w 1868 roku^[8][9]. Jej zabudowa pochodzi głównie z XIX wieku, jednakże w zachodniej jego części znajdują się zabytkowe kamieniczki nr 6, 8, 10, 12 wzniesione w okresie renesansu^[8]. Budynki znajdujące się w południowej części Przejścia zostały rozebrane na początku XX wieku, a w ich miejsce jak i w miejsce kamienic nr 25-27 stojących przy wschodniej pierzei tretu wzniesiono dom handlowy Juliusa Henela^[3].

Podczas działań wojennych w 1945 roku budynki stojące przy wschodniej części Przejścia uległy zniszczeniu, a następnie zostały rozebrane. W rezultacie w tym miejscu przejście zostało poszerzone. W 1965 roku pozostałe budynki zostały wyremontowane^[8]. Oba przejścia, Garncarskie i Żelaźnicze, otrzymały swoje oficjalne nazwy 24 marca 1948 roku^[8][7].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. T. 11. Wrocław: Ossolineum, 1970, s. 135–136, seria: Biblioteka wrocławska.
• Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.
• Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
• Zygmunt Antkowiak: Wrocław od A do Z. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 1997.
• Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM”, Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 20 września 2019 [dostęp 2019-09-21]  (pol.).
• Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.