Ulica Romualda Traugutta w Sanoku

ulica Romualda Traugutta
ulica Królewska
Śródmieście / Wójtostwo
Ilustracja
Ulica Traugutta od skrzyżowania z ulicą Staszica (2020)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
Ikona ulica początek T.svgul. Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury (od prawej) i ul. 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (od lewej)
Ikona ulica skrzyżowanie.svg120mul. Stanisława Staszica (w prawo) i ul. Romana Dmowskiego (w lewo)
Ikona ulica z prawej.svg220mul. Armii Krajowej
Ikona ulica z lewej.svg280mul. Mariana Langiewicza
Ikona ulica z lewej.svg360mul. Wiśniowa
Ikona ulica skrzyżowanie.svg410mul. Kwiatowa (w prawo) i ul. Sadowa (w lewo)
Ikona ulica z lewej.svg440mul. Śliwowa
Ikona ulica z lewej.svg460mul. Jabłoni
Ikona ulica z lewej.svg440mul. Śliwowa
Ikona ulica z prawej.svg470mul. Zygmunta Padlewskiego
Ikona ulica z lewej.svg500mul. Edwarda Dembowskiego
Ikona ulica z lewej.svg590mul. Zygmunta Sierakowskiego
Ikona ulica z lewej.svg630mul. Juliana Goslara
Ikona ulica z prawej.svg680mul. Białogórska
Ikona ulica z lewej.svg840mul. Jana Pawła II
Ikona ulica z lewej.svg920mul. Kamienna
Ikona ulica z lewej.svg1080mul. Pod Skałą
Ikona ulica z prawej.svg1260mul. Sanocka w Trepczy (prosto)
brak współrzędnych

Ulica Romualda Traugutta II w Sanoku – ulica w Sanoku.

W toku dokonywanych zmian nazw ulic w Sanoku w 1913 podjęto decyzję nazwania ulicy Królewskiej dla odcinka od ulicy Zamkowej do Królewskiej Studni (droga Sanok – Mrzygłód)[1]. Nazwa utrzymywała się w kolejnych dziesięcioleciach, w tym w okresie II Rzeczypospolitej[2][3][4]. Uchwałą z 20 grudnia 1932 rada miejska w Sanoku dokonała przemianowania kilku ulic w Sanoku, m.in. ulicę Królewską na Wójtostwo, jednak zmiany te nie zostały wprowadzone[5]. W toku wielu zmian nazw ulic w Sanoku w 1951 podjęto projekt przemianowania ulicy Królewskiej na ulicę Romualda Traugutta[6]. Na obszarze dzielnicy Wójtostwo w latach 70. trwała budowa bloków mieszkalnych na tzw. osiedlu Traugutta[7], które wykonywało Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane[8]. W 1989 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku przemianowano nazwę dzielnicy os. Traugutta na Wójtostwo[9][10][11]. Nazwa samej ulicy pozostała wówczas niezmieniona.

Zabudowa

  • Dom pod numerem 1. Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka[12].
  • Budynek tzw. Zajazdu pod numerem 3. Budynek został wpisany do wojewódzkiego[13] oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka[12].
  • Stadion MOSiR „Wierchy” w Sanoku – przylegający do ulicy od strony wschodniej.
  • Budynek pod numerem 9, stanowiący pawilon o przeznaczeniu usługowo-handlowym, zwyczajowo zwany „Alfa”[14][15]. W obiekcie działa m.in. Oddział Poczty Polskiej (UP 3)[16], Osiedlowy Dom Kultury (ODK) „Puchatek” Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej (SSM)[17][18]
  • Trzy rzeźby plenerowe z lipca 1986, wykonane jako prace dyplomowe studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, umieszczone w obrębie ulicy Romualda Traugutta i ulicy Mikołaja Kopernika[19][20]. Jednym z organizatorów plenerów twórczych była fabryka Autosan[21].
  • Dom pod numerem 17. Pierwotnie dom rodziny Ryniak[22] Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka[12]. Budynek służył harcerzom z Hufca ZHP Sanok i w związku z tym zyskał przydomek „Czerwony Domek”[23] (działała w nim harcerska Stanica Rozwoju Zainteresowań)[24]. W obiekcie działa Filia nr 3 (Wójtostwo) Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku[25].
  • Kapliczka na pamiątkę Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, położona na rogu ulicy Romualda Traugutta i ulicy Armii Krajowej. Inskrypcja na tabliczce: „Wielka Boga – Człowieka Matko”. W 350 rocznicę ślubów Jana Kazimierza, w 50 rocznicę Ślubów Jasnogórskich, w 50 rocznicę uwolnienia z Komańczy Prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego odnawiamy Śluby Jasnogórskie i na pamiątkę tę kapliczkę fundują mieszkańcy tutejszego osiedla wraz z parafią Podwyższenia Krzyża Świętego. Sanok, 26 sierpnia 2006 r. Ponadto inskrypcja zawiera fragment Ślubów Jasnogórskich. Przed 2016 została zainstalowania nowa tablica, zawierająca identyczny tekst inskrypcji.
  • Nieistniejący dom, położony pierwotnie przy ulicy Królewskiej pod numerem 16, w którym zamieszkiwał Antoni Żubryd z rodziną[26].
  • Nieistniejący dom, położony pierwotnie przy ulicy Królewskiej pod numerem 19, w którym zamieszkiwała Kazimiera Jahn (żona Bronisława, matka Wojciecha)[26]. Zamieszkiwała tam też rodzina Jana Kielara[27].
  • Nieistniejąca kamienica, położona pierwotnie przy ulicy Królewskiej pod numerem 29[28], zakupiona (według różnych źródeł w 1935[29] lub 1937[30]) i zamieszkiwana przez Marię i Franciszka Lurskich oraz ich czworo dzieci[31]. Podczas II wojny światowej Maria Lurska wraz z synem Zbigniewem ukrywali w zabudowaniach domu członków konspiracji, Żydów i osoby potrzebujące pomocy, w tym Antoniego Żubryda[32][33][34]. Ponadto w domu zamieszkiwał także siostrzeniec Marii Lurskiej, Roman Bańkowski[33][35][36]. Również po zakończeniu wojny obszerna kamienica Lurskich była schronieniem dla osób pozostających bez dachu nad głową[37]. Po wojnie budynek istniał pod adresem ul. R. Traugutta 31[38]. W okresie PRL władze komunistyczne, w drodze wywłaszczenia, odebrały rodzinie Lurskich posesję wraz z kamienicą, zaś utworzony później, opisany niżej ogród jordanowski zajął ok. 2/3 części należących do nich niegdyś gruntów.
  • Nieistniejący dom, położony pierwotnie przy ulicy Królewskiej pod numerem 35, w którym zamieszkiwała Katarzyna Trznadel z rodziną (była żoną Józefa)[39].
  • Ogród jordanowski (plac zabaw[40]), w kształcie prostokąta, o powierzchni ok. 2 ha, którego okalają ul. Jana Pawła II, ul. Mariana Langiewicza, ul. Romualda Traugutta i ul. Wiśniowa, tworzony w latach 70.[41], został zagospodarowany przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Bieszczady” w Sanoku i oddany do użytku w 1978[42] (wcześniej był to obszar należący do rodziny Franciszka Lurskiego)[33][43].
  • Dom istniejący w przeszłości pod numerem 25 zamieszkiwany przez osoby żydowskiej narodowości, mieszkał w nim Kalman Segal[44].
  • Przy ulicy Królewskiej istniał dom kpt. Bolesława Jusa, który po wkroczeniu Niemców do Sanoka we wrześniu 1939 okupanci zamierzali przejąć do celów kwaterunkowych, a wobec sprzeciwu żony oficera, dokonali jego spalenia[45].
  • Przy ulicy zamieszkiwała rodzina Godula; po II wojnie światowej przy domu Mieczysław Godula postawił pamiątkowy krzyż w akcie wdzięczności za swój powrót z niemieckiego obozu[46].

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 36 z 31 sierpnia 1913. 
  2. ↑ Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 10.
  3. ↑ Adam Sudoł: Wybór z Księgi Ogłoszeń Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku (lata 1967–1995). Sanok: 2001, s. 290. ISBN 83-914224-7-X.
  4. ↑ Romaniak 2009 ↓, s. 52, 54.
  5. ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 63, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  6. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 137, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  7. ↑ Ryszard Bilski. Intruz pod żurawiem. „Nowiny”, s. 3, nr 106 z 18 kwietnia 1972. 
  8. ↑ Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Warszawa: 1978, s. 29.
  9. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, nr 13 (484) z 1–10 maja 1989. 
  10. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, 2, nr 32 (503) z 20–30 listopada 1989. 
  11. ↑ Ulice zmieniają patronów. „Nowiny”, s. 5, nr 2 z 2 stycznia 1990. 
  12. ↑ a b c Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 4. [dostęp 2016-10-20].
  13. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 144 [dostęp 2017-12-22].
  14. ↑ Złożyłeś wniosek o 500+? Sprawdź w jakich terminach otrzymasz pieniądze. esanok.pl, 2017-10-12. [dostęp 2017-12-22].
  15. ↑ Anna Twardy: Niebezpieczny Sanok. korsosanockie.pl, 2017-09-12. [dostęp 2017-12-22].
  16. ↑ Dane placówki Poczty Polskiej: UP Sanok 3. sanok.poczta-online.com. [dostęp 2017-12-22].
  17. ↑ Dane kontaktowe. sanockasm.pl. [dostęp 2017-12-22].
  18. ↑ Kontakt. puchatek.esanok.pl. [dostęp 2017-12-22].
  19. ↑ Absolwenci ASP tworzą w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, nr 22 (385) z 1–10 sierpnia 1986. 
  20. ↑ „Rzeźba” koło rzeźby. „Tygodnik Sanocki”. Nr 10 (330), s. 1, 6 marca 1998. 
  21. ↑ Autosan. Praca zbiorowa pod redakcją Adama Orłowskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1982, s. Galeria zdjęć. ISBN 83-205-3466-6.
  22. ↑ Arnold Andrunik (red. Krystyna Chowaniec): Zapiski z osobistych przeżyć w czasie II wojny światowej i okupacji. Sanok: Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku, 2018, s. 51.
  23. ↑ Ryszard Pacławski. Nie zasłużyli na swój dom?. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 7 (849) z 15 lutego 2008. 
  24. ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 23.
  25. ↑ Filie. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2017-12-22].
  26. ↑ a b Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 94.
  27. ↑ Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 27.
  28. ↑ Andrzej Romaniak. Franciszek Lurski (1895–1963). „Rocznik Sanocki”. Tom XII, s. 200, 2017. ISSN 0557-2096. 
  29. ↑ Czesław Skrobała. Przez trzy stulecia. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (568), s. 3, 27 września 2002. 
  30. ↑ Jolanta Ziobro. Stujednoletnia sanoczanka. „Tygodnik Sanocki”. Nr 37 (462), s. 1, 6, 15 września 2000. 
  31. ↑ Czcigodna 2000 ↓, s. 30.
  32. ↑ Czcigodna 2000 ↓, s. 30–31.
  33. ↑ a b c Opowieść 2000 ↓, s. 57.
  34. ↑ Okruchy 2000 ↓, s. 22–26.
  35. ↑ Czcigodna 2000 ↓, s. 31.
  36. ↑ Okruchy 2000 ↓, s. 22.
  37. ↑ Czcigodna 2000 ↓, s. 31–32.
  38. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 40 (poz. 1).
  39. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 95.
  40. ↑ Piotr Kamiński (red.): Sanok. Plan miasta. Warszawa: PiTR Kartografia, 1991.
  41. ↑ Marian Ziobro. Sanok – czas działania. „Nowiny”, s. 4, nr 169 z 1–3 sierpnia 1975. 
  42. ↑ Ryszard Nocuń. Listy. Apel. „Podkarpacie”, s. 10, nr 13 z 26 marca 1981. 
  43. ↑ Czcigodna 2000 ↓, s. 33.
  44. ↑ Roman Bańkowski: Byli wśród nas – inni. Sanok: Związek Literatów Polskich. Oddział w Rzeszowie, 2000, s. 24, 41. ISBN 83-914224-4-5.
  45. ↑ Andrzej Romaniak: W 70 rocznicę sanockiego września. sanok24.pl, 2009-09-01. [dostęp 2016-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)].
  46. ↑ Roman Bańkowski. Pan Mieczysław. „Tygodnik Sanocki”. Nr 14 (543), s. 10, 5 kwietnia 2002. 

Bibliografia

Ulice i place w Sanoku
Ulice
Place
Inne

Herb Sanok

Media użyte na tej stronie

Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Traugutta Street in Sanok (2020).jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ulica Traugutta w Sanoku.
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T