Ulica Stawki w Warszawie

Ulica Stawki w Warszawie
	Muranów, Nowolipki
	; Ulica Stawki na wysokości ul. Lewartowskiego, widok w kierunku zachodnim
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Ulica Stawki w Warszawie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ulica Stawki w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Stawki w Warszawie
	52°15′10,0″N 20°59′20,8″E/52,252778 20,989111

Ulica Stawki przy Dzikiej, widok w kierunku wschodnim. Po lewej pomnik Umschlagplatz, na wprost gmach Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Ulica Stawki – ulica Warszawy w dzielnicach Wola i Śródmieście, na terenie osiedla Muranów.

Ulica zaczyna się przy ul. gen. Władysława Andersa. i biegnie do ul. Okopowej. Przedłużeniem ulicy w kierunku wschodnim jest ul. Muranowska.

Historia

„Stawkami” pierwotnie określano grunty Szymanowskich, dopiero później nazwę tę nadano ulicy^[1]. Powstała ona w miejscu drogi narolnej^[2], prowadzącej wzdłuż glinianek i stawów (stąd jej nazwa)^[3]. Stawy powstały w wyniku spiętrzeń rzeki Drny^[4]. Pierwotnie była to niewielka uliczka zaczynająca bieg od ul. Pokornej i równoległa do ul. Niskiej^[1].

Zabudowę rozpoczęto około 1770. Nazwa ulicy występuje od 1784^[3].

W 1824 na rozkaz wielkiego księcia Konstantego pomiędzy ulicami: Dziką, Stawki i Pokorną powstał plac musztry oraz przeglądów wojska, nazwany placem Broni. Plac miał kształt kwadratu o boku 420 metrów i był największym placem XIX-wiecznej Warszawy^[5].

W 1891 na teren u zbiegu Stawek i ul. Pokornej przeniesiono z ul. Wałowej targowisko nazywane Wołówką^[6].

Od XIX wieku wśród mieszkańców przeważała ludność żydowska. W listopadzie 1940 zachodnia część ulicy znalazła się w granicach warszawskiego getta^[7]. W styczniu lub lutym 1941 do getta włączono również Umschlagplatz oraz nieparzystą (południową) stronę Stawek^[7].

Po wojnie dosyć znacząco zmieniono przebieg Stawek, odginając ulicę lekko w prawo przy ulicy Pokornej i kończąc ją przy ulicy gen. Władysława Andersa, w miejscu zlikwidowanego placu Muranowskiego^[8].

W latach 1949–1967 w rejonie zachodniej części ulicy zbudowano osiedle Muranów Zachodni^[9]. W latach 1966–1968 pod nr 14 wzniesiono budynek Technikum Poligraficznego^[10]. W latach 1974–1978 w niedużej odległości, przy ulicach Dzikiej i Inflanckiej wzniesiono osiedle Stawki^[11].

Ważniejsze obiekty

Biurowiec Intraco (nr 2)
Pomnik Umschlagplatz
Gmach Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (nr 5/7)
Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów – dwa kamienne bloki oraz dwie tablice pamiątkowe (nr 5/7 oraz 10)
Pomnik granic warszawskiego getta (ulica Stawki róg Okopowej)
Zespół Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr 1 wraz z Zespołem Szkół Collegium Szkoła Służb Medycznych i Młodzieżowym Domem Kultury Śródmieście. Przed II wojną światową w budynku miały swoją siedzibę Publiczne Szkoły Powszechne nr 112, 120 i 122, biura Zarządu Miasta st. Warszawy, Archiwum Dawnych Ksiąg Meldunkowych oraz dom składowy wraz z biurami magazynów, ekspedycji i oddziału celnego. W czasie funkcjonowania getta w gmachu mieścił się szpital żydowski. Zachodnia część budynku wyznaczała Umschlagplatz. 1 sierpnia 1944 oddział „Kolegium A” Kedywu Armii Krajowej, dowodzony przez por. Stanisława Janusza Sosabowskiego ps. „Stasinek”, zdobył budynek po walce z załogą SS, uwalniając uwięzionych tam Żydów z Węgier i Grecji, co upamiętnia tablica^[12]
Zespół Szkół Poligraficznych im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (nr 14)

Przypisy

↑ ^a ^b Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 132.
↑ Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 133.
↑ ^a ^b Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 182. ISBN 978-83-62189-08-3.
↑ Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 44.
↑ Encyklopedia Warszawy. Suplement '96. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 12. ISBN 83-01-12057-6.
↑ Jarosław Zieliński, Jerzy S. Majewski: Spacerownik po żydowskiej Warszawie. Warszawa: Agora SA i Muzeum Historii Żydów Polskich, 2014, s. 77. ISBN 978-83-268-1283-5.
↑ ^a ^b Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
↑ Jarosław Zieliński, Jerzy S. Majewski: Spacerownik po żydowskiej Warszawie. Warszawa: Agora SA i Muzeum Historii Żydów Polskich, 2014, s. 358. ISBN 978-83-268-1283-5.
↑ Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 32, 153.
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 18. ISBN 83-908950-7-2.
↑ BarbaraB. Petrozolin-Skowrońska BarbaraB. (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 810, ISBN 83-01-08836-2 .
↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 291. ISBN 83-912463-4-5.

[Kosacka132-1] Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 132.

[2] Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 133.

[Handke-3] Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 182. ISBN 978-83-62189-08-3.

[4] Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 44.

[5] Encyklopedia Warszawy. Suplement '96. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 12. ISBN 83-01-12057-6.

[6] Jarosław Zieliński, Jerzy S. Majewski: Spacerownik po żydowskiej Warszawie. Warszawa: Agora SA i Muzeum Historii Żydów Polskich, 2014, s. 77. ISBN 978-83-268-1283-5.

[Weszpiński-7] Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.

[8] Jarosław Zieliński, Jerzy S. Majewski: Spacerownik po żydowskiej Warszawie. Warszawa: Agora SA i Muzeum Historii Żydów Polskich, 2014, s. 358. ISBN 978-83-268-1283-5.

[9] Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 32, 153.

[10] Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 18. ISBN 83-908950-7-2.

[encywaw-11] BarbaraB. Petrozolin-Skowrońska BarbaraB. (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 810, ISBN 83-01-08836-2 .

[12] Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 291. ISBN 83-912463-4-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Ulica Stawki w Warszawie

Historia

Ważniejsze obiekty

Przypisy

Media użyte na tej stronie