Ulica Szeroka w Toruniu

ulica Szeroka
Stare Miasto
Widok od strony Rynku Staromiejskiego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Długość	240 m
Plan
Przebieg
ul. Strumykowa, ul. Przedzamcze, ul. Królowej Jadwigi ul. Podmurna ul. Mostowa ul. Szczytna, ul. Łazienna Rynek Staromiejski, ul. Żeglarska
Położenie na mapie Torunia ulica Szeroka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Szeroka
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 ulica Szeroka
53,010571°N 18,607148°E/53,010571 18,607148

Kamienica nr 25

Kamienica nr 38

Ulica Szeroka w Toruniu – jedna z głównych ulic Zespołu Staromiejskiego.

Charakterystyka

Ulica Szeroka jest fragmentem najważniejszego traktu pieszego na terenie Zespołu Staromiejskiego łączącego Rynek Nowomiejski i Staromiejski, a dalej przez tzw. Łuk Cezara dochodzącego do placu Rapackiego. Ulica ta biegnie od zbiegu ul. Strumykowej i Przedzamcze do południowo-wschodniego naroża Rynku Staromiejskiego na długości ok. 240 metrów. W średniowieczu odcinek od ul. Podmurnej do Szczytnej nosił nazwę ul. Wielkiej (w źródłach średniowiecznych Grossegasse), a od Szczytnej do Rynku Staromiejskiego – Rymary (w źródłach średniowiecznych Corrigatores). Od strony Nowego Miasta, na wysokości dzisiejszej ulicy Podmurnej, kończyła się bramą miejską, nazywaną Wielką lub Kotlarską, rozebraną na początku XIX w. Od 2. poł. XIX w. ulica zaczęła zyskiwać charakter głównej ulicy handlowej Torunia, który w dużej mierze zachowała do dzisiaj^[1].

Zabudowa

Ulica Szeroka, podobnie jak całe Stare Miasto, ma zabudowę pierzejową, z kilkuosiowymi kamienicami szczytowymi, przeważnie 3-piętrowymi. Zabudowa ma zrąb średniowieczny, ale wskutek licznych przekształceń tylko w jednej kamienicy, pod nr 38 zachowała się gotycka fasada. We wnętrzach zachowały się poza tym elementy gotyckiego i nowożytnego wystroju, takie jak malowidła ścienne (nr 16, 22) i polichromowane stropy drewniane (kamienice nr 16, 38, 40). Większość kamienic ma fasady w historyzujące, również z elementami secesji, lub wczesnomodernistyczne, z 2. poł. XIX lub pocz. XX w. Do ciekawszych budynków należą^[2]:

• nr 9, kamienica na rogu z ul. Podmurną, na zrębie gotyckim z XV w., przebudowana w XIX w. i w 1935 r.; obecnie restauracja Szeroka No. 9
• nr 10/12, połączone kamienice - barokowa z XVIII w. i klasycystyczna z przełomu XVIII i XIX w.; w 1. poł. XIX w. mieściła tu się biblioteka, później księgarnia; ob. szkoła językowa British School i bank Crédit Agricole
• nr 11, wczesnomodernistyczny dom towarowy z pocz. XX w., ob. sklep sieci Vero Moda
• nr 14, dawny bank z 1909 r.^[3]; ob. bank PKO BP
• nr 16, kamienica na zrębie gotyckim z przełomu XIII i XIV w., przebudowana w poł. XVIII i 1. poł. XIX w.; wewnątrz zachowane gotyckie malowidło ścienne ze sceną Pokłonu Trzech Króli oraz największy w Toruniu zespół stropów polichromowanych, z poł. XVIII w.; ob. bank PKO BP
• nr 18, kamienica na zrębie gotyckim; w latach 1678-1875 mieściła się tu kaplica ewangelicka^[4]; w 1877 r. budynek uległ gruntownej przebudowie na cele mieszkalne
• nr 19, kamienica pierwotnie gotycka, z zachowaną z tego czasu elewacją tylną ze szczytem i nowożytnym stropem belkowym
• nr 20, kamienica gotycka z XIV w., przebudowana w XIX w.; ob. sklep sieci Orsay
• nr 21, kamienica wczesnomodernistyczna z pocz. XX w., ob. McDonald’s
• nr 22, kamienica pierwotnie gotycka z XIV w., przebudowana w XIX w., wewnątrz zachowały się gotyckie stropy i polichromie ścienne
• nr 25, secesyjna kamienica z pocz. XX w.; w latach 1946-1974 mieszkał w niej numizmatyk i historyk Marian Gumowski
• nr 26/28, kamienica eklektyczna, z dekoracjami secesyjnymi, wśród których znajduje się m.in. herb Torunia
• nr 27, na rogu z ul. Łazienną - Apteka Radziecka, założona w tym miejscu w 1623 r. w kamienicy będącej własnością Rady Miasta Torunia (stąd nazwa). Obecny wczesnomodernistyczny budynek pochodzi z pocz. XX w.
• nr 31, kamienica eklektyczna z 1899 r.; ob sklep sieci W. Kruk
• nr 32, kamienica na zrębie gotyckim, przebudowana w późniejszym okresie; wewnątrz zachowany drewniany strop; do 2012 r. księgarnia Matras
• nr 33, kamienica eklektyczna z 1909 r.
• nr 34, kamienica na zrębie gotyckim z XV w., wewnątrz na parterze polichromowany strop drewniany
• nr 35, kamienica wczesnomodernistyczna z 1913 r., zbudowana przez właściciela firmy C.B. Dietrich & Sohn, produkującej artykuły żelazne, na miejscu wcześniejszej kamienicy gotyckiej przebudowanej w okresie nowożytnym; obecnie sklep odzieżowy oraz Dom Legend Toruńskich
• nr 36, kamienica neogotycka z 1896 r.
• nr 37, kamienica z 1884 r., w miejscu której w średniowieczu usytuowane były ławy mięsne, biegnące aż do placu przy kościele św. Janów, obecnie ul. Kopernika.
• nr 38, kamienica gotycka z przełomu XIV i XV w., o zachowanej pierwotnej fasadzie; wewnątrz renesansowy polichromowany strop z końca XVI w.
• nr 40, kamienica XVII-wieczna na zrębach gotyckiej z XV w., wewnątrz strop z XVII-wieczną dekoracją malarską z przedstawieniem czterech ewangelistów oraz scen z życia codziennego
• nr 42, kamienica w zrębie gotycka z XV w., przebudowana w XIX w. i 1906 r.
• nr 43, kamienica narożna z ul. Żeglarską, w miejscu której mieścił się dawny odwach miejski z końca XVII w.
• nr 46, kamienica neogotycka z 1891 r., powstała w miejscu dwóch tzw. bud (budynków zbudowanych na płytkich działkach, bez zaplecza w postaci podwórza); mimo okazałej fasady dekorowanej glazurowaną cegłą jej głębokość wynosi jedynie ok. 4 m; w XIX w. mieszkał tu rabin toruński, pionier syjonizmu Cwi Hirsz Kaliszer, co upamiętnia tablica odsłonięta w 2011 r.

Galeria

• 

  O zmierzchu, wrzesień 2009 r.

• 

  Sezon turystyczny, czerwiec 2010 r.

• 

  Sezon turystyczny, czerwiec 2012 r.

• 

  Bella Skyway Festiwal 2015 - instalacja "Bukiet abażurów" francuskiego studia artystycznego Tilt

• 

  Okres Bożego Narodzenia, grudzień 2015 r.

Zobacz też

• Zabytki w Toruniu
• Turystyka w Toruniu
• Transport w Toruniu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ulica Szeroka