Ulica Szwedzka w Warszawie
| Nowa Praga | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Szwedzka przy ul. Strzeleckiej, widok w kierunku północnym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°15′45,3″N 21°02′40,1″E/52,262571 21,044478 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Szwedzka – ulica w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ.
Historia
Ulica została przeprowadzona po 1861 jako jedna z ulic rozbudowującej się Nowej Pragi[1]. W 1876 istniała już na odcinku do obecnej ul. Kowieńskiej; nosiła wtedy nazwę Górna[2]. W 1889 (według innego źródła w 1891)[3] wraz z Nową Pragą została włączona do Warszawy[1]. Wtedy też zmieniono jej nazwę na Szwedzka, gdyż w Warszawie istniała już ulica Górna[4]. Nowa nazwa mogła mieć związek ze znajdującym się na pobliskim Targówku piaszczystymi wzgórzami, na których w lipcu 1656, w czasie potopu szwedzkiego, stoczono bitwę pod Warszawą[5]. Wzgórza te były nazywane przez miejscową ludność „górami szwedzkimi”[5].
W II połowie XIX wieku przy Szwedzkiej zaczęły powstawać zakłady przemysłowe, które zajęły prawie całą parzystą (wschodnią) stronę ulicy[6]. Przyczyniła się do tego łatwość doprowadzenia tam bocznic kolejowych[7]. W 1879 między ulicami Górną (Szwedzką), Nowopraską (późniejszą ul. Stalową) oraz torami kolei petersburskiej i obwodowej[8] została uruchomiona Warszawska Fabryka Stali[9]. W 1896 przy ulicy rozpoczęło działalność Towarzystwo Akcyjne Fabryki Produktów Chemicznych „Praga”[10], a w 1899 Towarzystwo Akcyjne Fabryki Lamp – Bracia Brünner, Hugo Schneider i R. Ditmar[11]. W 1926 właścicielem „Pragi” został niemiecki koncern Schicht, który rozbudował zakład[12]. W 1929 ten inwestor zakupił również nieruchomości należące do spółki Bracia Brünner, Hugo Schneider i R. Ditmar, stając w ten sposób właścicielem całego terenu od ul. Stalowej do ul. Letniej[12].
W latach 1934–1935 przy skrzyżowaniu ulic Stalowej i Szwedzkiej wzniesiono kościół Matki Bożej z Lourdes[13], a w latach 1985–1992, na sąsiedniej działce, nową świątynię pod tym samym wezwaniem (z wejściem od strony ul. Równej)[14].
W listopadzie 1945 pod nrem 2/4 zainaugurował działalność teatr Comoedia[15]. Następnie w tym samym miejscu działały kolejno: teatr Ludowy, Teatr Ziemi Mazowieckiej, Teatr Popularny i Teatr Szwedzka 2/4[1], który w 1994 został połączony z Teatrem Rozmaitości[16]. Od 1999 budynek był wykorzystywany jako sala zgromadzeń (do 2004 roku)[17][18] oraz sala królestwa przez Świadków Jehowy[19]. W 2017 został zburzony[19].
We wrześniu 2019 oddano do użytku stację metra Szwedzka, znajdującą się przy ul. Strzeleckiej, po wschodniej stronie ul. Szwedzkiej[20].
Na posesjach nr 11 i 15 znajdują się kapliczki[21].
Ważniejsze obiekty
- Kościół Matki Bożej z Lourdes
- Stacja metra Szwedzka
- Zespół dawnej Fabryki Lamp i Fabryki Produktów Chemicznych „Praga”
- Warszawska Piekarnia Mechaniczna
- Rogatka Bródnowska
Obiekty nieistniejące
Przypisy
- ↑ a b c Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 850, ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 34, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 62, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 63, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ a b Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 66, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 135, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski, Praga w latach 1814–1880, [w:] Dzieje Pragi, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 171.
- ↑ Michał Krasucki, Warszawskie dziedzictwo postindustrialne, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 166, ISBN 978-83-931723-5-1.
- ↑ Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 930, ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 72, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 74, ISBN 978-83-61932-08-6.
- ↑ a b Grzegrz Mika. Szwedzka ulica i polska rewitalizacja. „Skarpa Warszawska”, s. 10, luty 2022.
- ↑ Kościoły Warszawy, Warszawa: Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, 1982, s. 186.
- ↑ Szwedzka, twoja-praga.pl [dostęp 2021-09-03].
- ↑ Barbara Król-Kaczorowska, Teatry Warszawy. Budynki i sale w latach 1748–1975, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 219, ISBN 83-06-01183-X.
- ↑ Teatr Szwedzka 2 /4 /d. Popularny, [w:] AICT Polska [online] [dostęp 2021-08-30].
- ↑ W dalszym ciągu wspierajmy budowę nowych obiektów teokratycznych, „Nasza Służba Królestwa”, styczeń 1999, s. 3.
- ↑ List z Biura Oddziału, „Nasza Służba Królestwa”, wrzesień 2005, s. 1.
- ↑ a b Dawny Teatr przy Szwedzkiej przechodzi do historii, twoja-praga.pl, 26 sierpnia 2017 [dostęp 2021-08-30].
- ↑ Metro ruszyło na Targówek. Dziś jeździmy za darmo. Zobacz zdjęcia, „Gazeta Stołeczna”, 15 września 2021 [dostęp 2021-08-30].
- ↑ Adrian Gajewski, Karolina Głowacka, Grzegorz Krawczak, Szlakiem praskich kapliczek, Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2018, 25−26, ISBN 978-83-63842-72-7.
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: original by Marcin Floryan, this modification bu Teemu Vehkaoja, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy skrzyżowanej z deptakiem
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Szwedzka przy ul. Strzeleckiej w Warszawie