Ulica Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
| Przedmieście Świdnickie, Przedmieście Oławskie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bloki mieszkalne przy ul. Tadeusza Kościuszki (2011) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 2,6 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 51,101068°N 17,040715°E/51,101068 17,040715 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu – fragment traktu rokadowego poza obrębem dawnych fortyfikacji miejskich, przecinającego w przybliżeniu równoleżnikowo Przedmieście Świdnickie na południe od miasta, odcinek trasy łączącej Przedmieście Oławskie na wschodzie z Przedmieściem Mikołajskim na zachodzie.
Ul. Tadeusza Kościuszki wytyczona została po likwidacji w roku 1807 murów miejskich; pierwotnie nosiła nazwę Tauentzien Straße[1] i była znacznie krótsza niż obecnie: na zachodzie kończyła się przy koszarach kirasjerów (obecny pl. Muzealny); na wschodzie – przy ul. Dworcowej (dziś przy skrzyżowaniu z tą ulicą stoi charakterystyczny budynek – Trzonolinowiec). W 1823 dołączono na wschodzie odcinek od ul. Dworcowej do ul. gen. Kazimierza Pułaskiego (dawniejszy Kleine Anger, tj. w wolnym tłumaczeniu Mały Wygon, Małe Błonia albo Małe Pastwiska), potem w 1863 kolejny, do zbiegu z przedłużeniem ul. Oławskiej, Klosterstraße (ulicą Klasztorną, obecnie gen. Romualda Traugutta)[2]. W tym miejscu znajdowała się w połowie XIX wieku miejska rogatka, Ohlauer Barriere (Rogatka Oławska). Trójkąt u zbiegu ul. gen. Romualda Traugutta i Tadeusza Kościuszki bywa współcześnie nazywany „Trójkątem Bermudzkim”. W 1945 roku wojska niemieckie, chcąc odsłonić sobie pole ostrzału, wysadziły w powietrze zabudowania po południowej stronie ulicy, co doprowadziło do nieodwracalnej utraty wielu zabytków.
Obecnie po stronie zachodniej ulica zaczyna się na skrzyżowaniu z ul. marsz. Józefa Piłsudskiego przy pl. Legionów i ma blisko 2,4 km długości. Po drodze przecina ul. Świdnicką (w tym miejscu znajduje się obszerny kwadratowy pl. Tadeusza Kościuszki – dawniej Tauentzien Platz – ze skwerem Solidarności Walczącej pośrodku[3], oraz tzw. „Kościuszkowa Dzielnica Mieszkaniowa”, KDM[4]). Imię Tadeusza Kościuszki ulica otrzymała 27 kwietnia 1945 roku[5]. Przy ulicy do roku 2011 znajdowała się charakterystyczna Kamienica pod Pelikanem.
Widok z pl. Tadeusza Kościuszki na zachód
Pomnik Tauentziena przed II wojną
Fasada kamienicy nr 51
Trzonolinowiec - ul. Tadeusza Kościuszki 72 (róg ul. Dworcowej)
Skąpane w słońcu balkony ulicy Kościuszki
Zobacz też
Plac Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
Przypisy
- ↑ Na cześć osiemnastowiecznego generała pruskiego Friedricha von Tauentziena.
- ↑ Odcinek ten nosił do początku XX wieku osobną nazwę Neue Tauentzien Straße i miał osobną numerację.
- ↑ Do roku 1945 pośrodku skweru stał pomnik i grób gen. von Tauentziena; po wojnie pomnik został usunięty jesienią 1945 wraz ze szczątkami generała, a na jego miejscu położony został głaz (Kamień pamiątkowy ku czci Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne), na którym znalazł się uroczyście odsłonięty 24 marca 1946 napis poświęcony pamięci „Bojowników o Wolność i Demokrację”; na głazie tym po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce systematycznie malowany był symbol Solidarności Walczącej, systematycznie był także przez władze usuwany; po roku 1989 głaz wraz z całym skwerem poświęcono Solidarności Walczącej.
- ↑ KDM nazwana została w ten sposób w nawiązaniu do warszawskiej MDM i tak jak tamta powstała na miejscu całkowicie zrujnowanej w wyniku działań wojennych zabudowy XIX-wiecznej.
- ↑ Zygmunt Antkowiak, Wrocław od A do Z, wyd. Ossolineum, 1991.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Wrocławia, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wrocław, kamienica, 1900-1901
.jpg)
(c) I, Wilkinus, CC-BY-SA-3.0
Das Grabdenkmal des Generals Friedrich Bogislav Graf von Tauentzien auf dem Tauentzien-Platz in Breslau.
.jpg)
(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Ulica Kościuszki, widok w stronę ulicy Dąbrowskiego. Linie w bruku to ślad po usuniętych ok. 1937 roku torach tramwajowych.
Autor: Barbara Maliszewska, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Historyczny układ urbanistyczny Przedmieścia Oławskiego, dzielnicy Wrocławia
ulica Kościuszki, widok z placu Kościuszki na zachód
Autor: Photographed by Piotr Karpiewski, Wroclaw, Poland. The architects of the depicted building: Andrzej Skorupa, Jacek Burzyński, Licencja: CC BY 3.0
The Trzonolinowiec is a rare example of buildings that have been build from top to bottom (finished in 1967 in Wroclaw, Poland). Originally its storys have been hanging on the steel ropes, anchored only by the solid core. They have been immobilized later, as their movements were uncomfortable for the occupants.