Ulica Tadeusza Malczewskiego w Bydgoszczy

ulica ks. Tadeusza Malczewskiego

Stare Miasto w Bydgoszczy
Widok w kierunku północnym
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Długość	75 m
Przebieg
ul. Grodzka Stary Rynek
Położenie na mapie Bydgoszczy ulica ks. Tadeusza Malczewskiego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica ks. Tadeusza Malczewskiego
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 ulica ks. Tadeusza Malczewskiego
53,122721°N 18,000091°E/53,122721 18,000091

Rezydencja biskupa bydgoskiego, mieszcząca się przy ulicy.

Katedra bydgoska widziana z ulicy

Dom Katolicki

Ulica ks. Tadeusza Malczewskiego w Bydgoszczy - ulica na terenie miasta lokacyjnego Bydgoszczy.

Położenie

Ulica znajduje się w północnej części Starego Miasta. Rozciąga się na kierunku północ-południe, od ul. Grodzkiej do Starego Rynku. Jej długość wynosi ok. 75 m.

Historia

Ulica ks. T. Malczewskiego została wytyczona w połowie XIV wieku podczas kształtowania bydgoskiego miasta lokacyjnego. Przebiegała ona w północnej części ówczesnego miasta Bydgoszczy, łącząc północno-zachodni narożnik Starego Rynku z nabrzeżem Brdy. Prawdopodobnie stąd wzięła się jej staropolska nazwa, jako ulica Wodna. Z rekonstrukcji przestrzennych dawnego miasta Bydgoszczy wynika, że po obu stronach ulicy znajdowały się kwartały zabudowane domami i kamienicami, zaś nad Brdą zlokalizowano browar. W rejonie ulicy znaleziono relikty późnośredniowiecznej oraz nowożytnej ceramiki^[1].

Na szczegółowym planie zabudowy miasta, sporządzonym przez pruskiego geometrę Gretha w 1774 r., posesje wzdłuż ulicy są w większości niezabudowane. Na planie z 1816 r. występują jedynie narożne kamienice ze Starym Rynkiem, ul. Farną i Grodzką. Na 1797 r. datowany jest narożny z ul. Grodzką budynek lazaretu. W pełni pierzejowa zabudowa występuje dopiero na planie z 1876 r.

Jeszcze na początku XX w. uliczka dochodziła do brzegu Brdy, po czym została zablokowana wskutek budowy w latach 1927-1928 Domu Katolickiego przy ul. Grodzkiej. W Planie Rewitalizacji Bydgoszczy ujęto modernizację nawierzchni ulicy^[2].

Nazwy

Ulica w przekroju historycznym posiadała następujące nazwy^[3]:

• XVI w. - I poł. XVIII w. – platea aquatica (Wodna)
• 1800-1816 - Wassergasse
• 1816-1920 - Wasserstraße
• 1920-1931 - Wodna
• 1931-1930 - ks. Tadeusza Malczewskiego
• 1939-1945 - Brunhildenstraße
• od 1945 - ks. Tadeusza Malczewskiego

Nazwa ulicy nawiązuje do osoby ks. Tadeusza Skarbek-Malczewskiego (1873-1929) – proboszcza parafii farnej w latach 1921-1929, inicjatora remontu kościoła farnego (m.in. polichromia, renowacja obrazu Matki Bożej Pięknej Miłości) oraz budowy Domu Katolickiego przy ul. Grodzkiej.

Zabudowa

Pierzeje ul. ks. T. Malczewskiego stanowią kamienice wzniesione lub przebudowane w XIX wieku. Przy ulicy znajduje się rezydencja biskupa Diecezji Bydgoskiej (budynek nr 1 z 1933, z wielospadowym dachem z lukarnami oraz ryzalitem, zdobionym wejściem i tarasem z kutą balustradą w części frontowej)^[4], zaś na rogu z ul. Grodzką - diecezjalny Dom Katolicki. Oba budynki powstały w okresie międzywojennym z inicjatywy patrona ulicy ks. Tadeusza Skarbek-Malczewskiego.

Przypisy

Zobacz też

• Stare Miasto w Bydgoszczy
• Tadeusz Malczewski

Bibliografia

• Derenda Jerzy red.: Piękna stara Bydgoszcz. Tom I z serii: Bydgoszcz miasto na Kujawach. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-916178-0-7, 978-83-916178-0-9, 83-916178-5-8, 978-83-916178-5-4, 83-916178-1-5, 978-83-916178-1-6
• Siwiak Wojciech: Życie codzienne mieszkańców Bydgoszczy od XIV do XVIII wieku (w świetle wybranych źródeł kultury materialnej), Bydgoszcz 2015.
• Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996