Ulica Teodora Sixta w Bielsku-Białej

ulica Teodora Sixta
Dolne Przedmieście
Ilustracja
Widok ze skrzyżowania z ul. Mickiewicza
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bielsko-Biała

Długość

350 m

Przebieg
Ikona ulica początek T.svg0 mulica 3 Maja
Ikona ulica skrzyżowanie.svg70 mulica A. Mickiewicza
Ikona ulica z prawej.svg145 mulica W. Przybyły
Ikona ulica skrzyżowanie.svg215 mulica Z. Krasińskiego
Ikona ulica koniec T.svg350 mulica J. Słowackiego
Położenie na mapie Bielska-Białej
Mapa konturowa Bielska-Białej, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Teodora Sixta”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Teodora Sixta”
Ziemia49°49′38,0″N 19°02′33,0″E/49,827222 19,042500

Ulica Teodora Sixta – ulica w centrum Bielska-Białej, na historycznym Dolnym Przedmieściu. Liczy 350 m i biegnie równoleżnikowo (delikatnie odchylając się w kierunku południowo-zachodnim) od ulicy 3 Maja do ulicy Juliusza Słowackiego, krzyżując się po drodze z ulicami Adama Mickiewicza, Wiktora Przybyły i Zygmunta Krasińskiego. Liczy 20 numerów po stronie parzystej i 25 po stronie nieparzystej. Na całej długości obowiązuje ruch jednokierunkowy – od ulicy Słowackiego w stronę 3 Maja. Ulica należy do miejskiej strefy płatnego parkowania.

Ulica wytyczona została w roku 1889 w obrębie tzw. kwartału willowego. Jej patronem jest Theodor Sixt[1] (1834–1897) – bielski fabrykant, działacz społeczny i filantrop, właściciel willi przy sąsiedniej ul. Mickiewicza (niegdyś Elisabethstraße). Nazwę tę nadano w roku 1900, funkcjonowała do końca drugiej wojny światowej i następnie została przywrócona po roku 1989. W okresie PRL ulica nosiła imię Karola Marksa.

Zabudowa

Zabudowa ulicy jest dość zróżnicowana – w dolnej części dominuje zwarta zabudowa kamieniczna z początku XX wieku uzupełniona o późniejsze plomby, dominantą górnej wokół skrzyżowania z ul. Krasińskiego jest zespół czterech gmachów publicznych wzniesionych między 1910 a 1930 rokiem.

Ważniejsze obiekty

  • nr 2 (róg 3 Maja 27) – neobarokowa kamienica z roku 1895 należąca niegdyś do fabrykantów Michaela Neumanna, a później Georga Schwabego (właściciela dzisiejszej Indukty);
  • nr 5 – Delikatesy Wiejskie;
  • nr 9-11 – dawna kamienica Moritza Bartelmussa, właściciela fabryki śrub i wyrobów emaliowanych przy ul. Podwale;
  • nr 14 – dawna kamienica Rosenblumów z roku 1907, później siedziba firmy budowlanej Jüttner&Bolek, jeden z wyrazistszych zabytków architektury secesyjnej w Bielsku-Białej;
  • nr 16 (róg Krasińskiego 34) – gmach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pierwotnie siedziba Powiatowej Kasy Chorych wzniesiona w roku 1927 w stylu modernizującego neoklasycyzmu;
  • nr 17 (róg Krasińskiego 32) – gmach I Urzędu Skarbowego, wzniesiony w roku 1921 w stylu wczesnomodernistycznym z elementami neoklasycyzmu i neobaroku dla Węglowo-Przemysłowej Spółki Akcyjnej „Silesia” (Zakłady Górnicze Silesia);
  • nr 19 (róg Krasińskiego 33) – funkcjonalistyczny gmach Banku Polskiego (później siedziba bielskiego oddziału NBP i Banku Gospodarstwa Krajowego) wraz z częścią mieszkalną, wybudowany w roku 1930; wpisany do rejestru zabytków 9 lipca 2020 (nr rej. A/673/2020)[2];
  • nr 20 – siedziba Bielskiej Szkoły Przemysłowej, neobarokowy gmach wraz z zapleczem warsztatowym z lat 1910–1913; wpisany do rejestru zabytków 30 czerwca 2022 (nr rej. A/1003/22)[3].

Przypisy

  1. We współczesnym zapisie nazwy ulicy spolszczono imię na „Teodor” bez „h”
  2. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 27 lipca 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-08)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-07-27]
  3. WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/1003/22) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-07-28]

Bibliografia

  • Ewa Chojecka: Architektura i urbanistyka Bielska-Białej do 1939 roku. Miasto jako dzieło sztuki. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 1994, seria: Biblioteka Bielska-Białej. ISBN 83-901390-0-6.
  • Piotr Kenig, Wojciech Kominiak: Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce w czasach monarchii austro-węgierskiej. Bielsko-Biała: Wydawnictwo WMW, 2008, seria: Biblioteka Bielska-Białej. ISBN 978-83-915603-0-3.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Bielsko-Biała, ulica Sixta 01.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sixta Street in Bielsko-Biała
Bielsko-Biała location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Mapa Bielska-Białej, Polska