Ulica Wroniecka w Poznaniu

ulica Wroniecka

Stare Miasto
Widok w kierunku Starego Rynku, widoczna wieża ratusza, a z lewej hotel Puro
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Przebieg
0 Stary Rynek 50 ul. Kramarska 140 ul. Mokra 150 ul. Masztalarska 230 kontynuacja jako ul. Stawna
Położenie na mapie Poznania ulica Wroniecka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Wroniecka
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ulica Wroniecka
52°24′32,4″N 16°55′57,9″E/52,408990 16,932750

Ulica Wroniecka - ulica w Poznaniu na Starym Mieście, na osiedlu samorządowym Stare Miasto biegnąca od Starego Rynku w kierunku północnym.

Nazwa

W średniowieczu nosiła nazwę Wroniecka, do 1919: Wronkerstrasse, 1919-1939: Wroniecka, 1939-1945: Schinkelstrasse, od 1945: Wroniecka. W ciągu ulicy zlokalizowana była brama stanowiąca element murów miejskich.

Historia i obiekty

Od daty lokacji miasta w 1253 ulica prowadziła z Rynku na północ, ku Bramie Wronieckiej (zburzonej przez Prusaków^[1]) i dalej do m.in. Wronek oraz do Szczecina. W średniowieczu mieszkali tu głównie rzeźnicy i piwowarzy, czerpiący wodę z pobliskiej (obecnie skanalizowanej) Bogdanki^[2]. Obecna zabudowa w dużym stopniu pochodzi z XIX wieku, jak również z odbudowy po II wojnie światowej^[1] (teren ten mocno ucierpiał w czasie bitwy o Poznań w 1945, straty w zabudowie dochodziły do 90%^[3])^[4].

W przeszłości (przed 1939) przy ulicy znajdowały się m.in.:

• składnica licytacyjna Brunona Trzeciaka (za Pałacem Mielżyńskich),
• kawiarnia Jana Geislera, właściciela pobliskiej ujeżdżalni Geislera (pierwszy taki lokal w Poznaniu^[4][5] z ogrodem, bilardem i kręglami),
• Zakłady Elektro-Mechaniczne K. Kaczmarek i J. Fleih (nr 4),
• skład komisowy Towarzystwa Akcyjnego "Zawiercie" Bronisława Gliksmana (nr 4),
• Poznańska Fabryka Bielizny Jana Ebertowskiego (nr 6/8),
• piekarnia reemigranta z Westfalii, Wacława Jankowiaka (nr 10), który wprowadził na rynek poznański chleb razowy,
• restauracja i sala posiedzeń Franciszka Tomczyka (nr 13),
• przedstawicielstwo fabryki "Richard Heike" (Walentego Grządzielskiego pod nr 16)^[5].

Synami piekarza Wacława Jankowiaka, którzy zamieszkiwali przy ulicy byli profesorowie poznańskich szkół wyższych: Józef Jankowski (balneolog), Adam Jankowski (higienista) oraz Ludwik Jankowski (ekonomista)^[5].

Obecnie pod numerem 14 funkcjonuje Muzeum i Pracownia Józefa Ignacego Kraszewskiego^[6], a także Ośrodek Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego. Kamienica ta wzniesiona została w XVIII wieku na murach gotyckich piwnic.

W północnej części ulicy stoi Hotel Puro (budynek otrzymał Nagrodę Jana Baptysty Quadro w 2014)^[7].

Zabytki

W rejestrze zabytków znajdują się następujące budynki:

• zespół domu nr 2-3:
  • dom od frontu zbudowany około 1756, przebudowany w 1864, odbudowany w 1957,
  • dom od frontu zbudowany około 1796, przebudowany w latach 1873-1877, 1881, 1905, odbudowany w 1957,
  • dom od frontu zbudowany około 1766, przebudowany w 1874, odbudowany w 1957,
• dom nr 5: zbudowany w XV wieku, ponownie w 1736, rozbudowany w latach 1784-1785, przebudowany w latach 1873-1876 i 1907, odbudowany w 1946,
• zespół domu nr 6-8:
  • dom od frontu zbudowany około 1786, przebudowany w latach 1879-1882, odbudowany w 1957,
  • dom od frontu zbudowany około 1804, przebudowany w 1879, odbudowany w 1957,
  • dom od frontu zbudowany około 1766, przebudowany w 1879, odbudowany w 1957,
• dom nr 10 zbudowany w 1874,
• dom nr 13: zbudowany w XV wieku, przebudowany w latach 1805, 1879, 1905 i 1929,
• dom nr 14: zbudowany w XV wieku, przebudowany w latach 1803 i 1883,
• dom nr 15: zbudowany w XVI wieku, rozbudowany w latach 1794-1795, przebudowany w latach 1856 i 1876,
• zespół domu nr 16:
  • dom od frontu zbudowany w XV wieku, rozbudowany około 1790, przebudowany w 1845,
  • oficyna z 1908,
• dom nr 17-17a: zbudowany w XVI wieku, rozbudowany w 1766, przebudowany w latach 1872, odbudowany w 1950,
• dom nr 18: zbudowany około 1804, przebudowany w latach 1867-1868, rozbudowany około 1900,
• dom nr 19: zbudowany w XVI wieku, przebudowany w latach 1796 i 1875, odbudowany w latach 1968-1969,
• dom nr 20: zbudowany w XV wieku, przebudowany w latach 1796 i 1875, odbudowany w latach 1968-1969,
• dom nr 21: zbudowany w XV wieku, przebudowany w XVIII wieku i 1881, odbudowany w 1956,
• dom nr 22: zbudowany w XV wieku, przebudowany w XIX wieku i 1875, odbudowany w 1956,
• dom nr 23: zbudowany w XV wieku, przebudowany w latach 1776 i 1888,
• dom nr 24: zbudowany w XV wieku, przebudowany w latach 1805, 1879, 1905 i 1929,
• zespół domu nr 24:
  • dom od frontu zbudowany w pierwszej połowie XV wieku, rozbudowany około 1775, przebudowany w 1835,
  • oficyna lewa z pierwszej połowy XIX wieku,
  • oficyna prawa z pierwszej połowy XIX wieku^[8].

Transport

Ulicą przebiegała linia tramwajowa w kierunku Tamy Garbarskiej^[4]. W 1993 roku przy ul. Wronieckiej powstał pierwszy w Polsce kontrapas dla rowerów^[9].

Zobacz też

• Brama Wroniecka w Poznaniu
• ulica Wolnica w Poznaniu (dawniej Plac Wroniecki)

Bibliografia

• Zygmunt Zaleski, Nazwy ulic w Poznaniu, Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
• Zbigniew Zakrzewski, Nazwy osobowe i historyczne ulic Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, 1971
• Poznań plus 4 - plan miasta 1:20.000, wyd. Demart, Warszawa, 2006, ISBN 83-7427-282-1

Przypisy