Ulica Złota w Warszawie

Ulica Złota w Warszawie
Śródmieście Północne, Mirów
Ilustracja
Widok z Pałacu Kultury i Nauki na wschodni odcinek ul. Złotej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Długość

910 m

Przebieg
Ikona ulica skrzyżowanie.svgo mul. Jasna, ul. Zgoda →
ul. Kazimierza Brokla ↑
Ikona ulica deptak.svg120 mpasaż Wiecha
Ikona ulica z prawej.svg130 mul. Marszałkowska
Ikona ulica tunel.svg150 mtunel pod ul. Marszałkowską
Ikona ulica rondo z ulicą z lewej.svg200 mul. Marszałkowska
Ikona koniec ulicy początek deptaku.svg220 mpl. Defilad
Ikona ulica pusta.svgpl. Defilad, PKiN
Ikona ulica początek T.svg220 mul. Emilii Plater
Ikona ulica koniec T.svg490 mal. Jana Pawła II
Ikona ulica początek T.svg520 mal. Jana Pawła II
Ikona ulica skrzyżowanie.svg860 mul. Twarda
Ikona ulica skrzyżowanie.svg910 mul. Żelazna →, ul. Twarda
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Złota w Warszawie”
Ziemia52°13′52,4″N 21°00′13,8″E/52,231220 21,003820
Ulica Złota przy skrzyżowaniu z ul. Marszałkowską, widok w kierunku zachodnim (ok. 1908)
Ulica Złota przy skrzyżowaniu z al. Jana Pawła II

Ulica Złota – ulica w warszawskich dzielnicach Śródmieście i Wola.

Przebieg

Ulica zaczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicami Jasną, Zgoda oraz Przeskok. Po ok. 180 m w kierunku zachodnim ulica wpada w ul. Marszałkowską. Możliwy jest również przejazd tunelem pod tą ulicą i wyjazd na placu Defilad, który przerywa ciągłość tej ulicy. Ponowny bieg rozpoczyna ona od ul. Emilii Plater. Zostaje on przerwany po 270 m przez al. Jana Pawła II. Od tego miejsca ciągnie się przez 400 metrów, po czym kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulicami Żelazną oraz Twardą. Na całej długości posiada po jednym pasie ruchu w każdą stronę.

Historia

Ulica została wytyczona pod koniec XVIII w. Na początku towarzyszyła jej drewniana zabudowa, w 1784 stało przy niej 29 mieszkalnych zabudowań drewnianych, cegielnia oraz dwa browary. W 1827 na rogu z ul. Marszałkowską powstała fabryka tapet i papieru istniejąca do 1868[1]. Po 1870 większość ulicy została zabudowana wysokimi kamienicami[1]. Część ulicy wypełniona była luksusowymi sklepami umieszczonymi na parterach kamienic[2], ale mieściły się przy niej również zakłady przemysłowe, takie jak Fabryka Maszyn i Odlewów „Orthwein, Karasiński i S-ka” czy fabryka mydeł Karola Majewskiego[1].

Od 7 sierpnia 1908 ulicą kursowały tramwaje – początkowo jedna linia (7 – z Powązek na ul. Targową), a od 1909 były to 3 linie. Ze względu na małą szerokość ulicy oraz narastający ruch samochodowy 1 maja 1939 podjęto decyzję o wstrzymaniu ruchu tramwajowego na ul. Złotej.

Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[3]. 10 listopada 1941, w związku ze zmianami komunikacyjnymi spowodowanymi zamknięciem obszaru getta, na ul. Złotej przywrócono ruch tramwajowy. Ostatecznie kursowanie tramwajów zawieszono 1 czerwca 1944, a tory rozebrano po wojnie.

W związku z budową Pałacu Kultury i Nauki część kamienic znajdujących się przy ulicy Złotej zostało zburzonych, a ciągłość ulicy została przerwana.

Podczas niemieckiej okupacji została przemianowana na Helgolandstraße (ul. Helgolandzka) i stanowiła południową granicę getta. Po wojnie, około 1950, nazwę fragmentu na wschód od placu Defilad zmieniono na ul. Władysława Kniewskiego. Obecną nazwę przywrócono w listopadzie 1990[4].

W latach 1959–1963 przy zachodniej części ulicy wybudowano osiedle Złota[5].

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

  • City Center w Warszawie

Przypisy

  1. a b c Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 265.
  2. Teresa Bartosiewicz: Spacery po warszawskim getcie (pol.). Forum Żydów Polskich. [dostęp 2011-12-22].
  3. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 17.
  4. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 381. ISBN 83-86619-97X.
  5. Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 116–117. ISBN 83-85028-56-0.

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica koniec T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ikona koniec ulicy początek deptaku.svg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica deptak.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy skrzyżowanej z deptakiem
Ulica Złota widziana z PKiN.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Złota widziana z Pałacu Kultury i Nauki
Ikona ulica pusta.svg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brak ulicy
Ulica Złota przy al. Jana Pawła II w Warszawie 2021.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Złota przy al. Jana Pawła II w Warszawie
Ikona ulica rondo z ulicą z lewej.svg
Ikona z rondem i ulicą po lewej stronie
Ikona ulica tunel.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy w tunelu
Ulica Złota w Warszawie 1908.jpg
Ulica Złota przy skrzyżowaniu z Marszałkowską, widok w kierunku zachodnim
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T