Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach

ulica Zagórska

Śródmieście-Centrum, Opatowice, Rybna, Strzybnica
Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach‑Strzybnicy, widok w kierunku południowo‑wschodnim
Państwo	Polska
Miejscowość	Tarnowskie Góry
Długość	5700 m
Przebieg
↑ ul. Opolska 0 m Obwodnica Tarnowskich Gór 11 170 m Rondo im. Błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki – kapelana "Solidarności": ← C.H. Kaufland, C.H. Tarnowskie Góry, Shell → C.H. Tesco, BP 700 m ul. Wiśniowa 1000 m Śląskie Centrum Hurtu „Gwarek” 1600 m Śląskie Centrum Hurtu „Gwarek” 1900 m ul. Juliana Tuwima 2500 m ul. Zwarta 2700 m ul. Artura Zawiszy 2800 m ul. Wiślana 2900 m ul. Dymarska 3100 m linia kolejowa nr 144 3200 m ul. Komuny Paryskiej 3600 m ul. ks. Prałata Edwarda Płonki 3700 m ul. Powstańców Warszawskich 4000 m ul. Lotników 4300 m ul. Kombatantów 4600 m ul. Włodzimierza Majakowskiego 4600 m ul. Proletariacka 4800 m ← ul. Sudecka → ul. 11 listopada 4900 m ul. Jagiellońska 5200 m ul. Pustki-Leśnictwo 5700 m ul. gen. Kazimierza Pułaskiego ↓ ul. Słowiańska 11 (Boruszowice, gmina Tworóg)
Położenie na mapie Tarnowskich Gór ulica Zagórska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Zagórska
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica Zagórska
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego ulica Zagórska
50,469586°N 18,808047°E/50,469586 18,808047

Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach – jedna z głównych arterii komunikacyjnych Tarnowskich Gór łącząca to miasto m.in. z Tworogiem i Lublińcem. Częściowo tworzy granicę między dzielnicami Śródmieście-Centrum i Opatowice. Przebiega przez Rybną oraz Strzybnicę. W całości jest częścią drogi krajowej nr 11 (drogi jednojezdniowej klasy GP na odcinku Tworóg – Bytom)^[1].

Przebieg

Ulica Zagórska biegnie w kierunku północno-zachodnim od centrum miasta. Stanowi kontynuację ulicy Opolskiej i rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obwodnicą. Krzyżuje się m.in. z ulicą Powstańców Warszawskich (główną ulicą dzielnicy Rybna; drogą powiatową nr 3239S łączącą Tarnowskie Góry z Miedarami w gminie Zbrosławice^[2]) oraz ulicą Księdza Prałata Edwarda Płonki (dawniej Metalowców^[3]; drogą powiatową nr 3285S prowadzącą w kierunku dzielnicy Pniowiec^[2]). Kończy się na granicy administracyjnej miasta Tarnowskie Góry z gminą Tworóg. Kontynuacją ulicy Zagórskiej na jej terenie jest ulica Słowiańska^[4]. Równolegle wzdłuż ulicy przebiega linia kolejowa nr 144.

Historia

Urząd Hutniczy oraz willa przy obecnej ulicy Zagórskiej. Pocztówka z lat 1910–1930

Droga biegnąca w kierunku północno-zachodnim łącząca Tarnowskie Góry z Piaseczną oraz kuźnicami nad rzeką Stołą istnieć musiała już w XVI wieku^[5], zaś w 1736 roku pojawia się ona po raz pierwszy na mapie księstwa opolskiego autorstwa Iohannesa Wolfganga Wielanda^[6]. Obecna ulica Zagórska została oddana do użytku w 1847 roku po czterech latach budowy szosy z Tarnowskich Gór przez Tworóg do Lublińca i dalej do Opola^[7][8]. Dziesięć lat później równolegle do niej wybudowano jedną z najstarszych linii kolejowych na Górnym Śląsku, będącą część Kolei Prawego Brzegu Odry – obecną linię kolejową nr 144 Tarnowskie Góry–Opole Główne^[7].

Do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 ulica nosiła niemiecką nazwę Hauptstrasse (pol. 'ul. Główna'); w latach 1945–1975 ul. Tarnogórska^[9].

Zabytki

Zabytkowy kolejowy budynek mieszkalny przy ul. Zagórskiej 86

Najstarszym zachowanym budynkiem zlokalizowanym przy ulicy Zagórskiej jest oddany do użytku w 1868 roku budynek stacji kolejowej Strzybnica przy dawnym placu XXV-lecia PRL (włączonym 25 lipca 2017 w przebieg ulicy Zagórskiej^[10]). Figuruje on w Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Tarnowskie Góry, podobnie jak^[11]:

• budynek z ok. 1915 roku będący dawniej siedzibą urzędu gminy, gromady, a do 1973 roku miasta Strzybnica, współcześnie mieszczący przedszkole,
• kolejowy budynek mieszkalny z ok. 1900 roku znajdujący się obok dworca, przy ul. Zagórskiej 86,
• budynek mieszkalno-usługowy z ok. 1900 roku przy ul. Zagórskiej 90,
• dawna hala fabryczna oraz wieża ciśnień pochodzące z ok. 1910 roku – okresu rozbudowy Huty Fryderyk; obecnie na terenie Zakładów Mechanicznych „Zamet”,

a także cztery krzyże przydrożne z XIX, XX i początku XXI wieku (ze starszymi figurami) oraz dwie kapliczki maryjne: w ogrodzeniu przy bramie wjazdowej do budynku przy ul. Zagórskiej 80 oraz przy skrzyżowaniu ulicy Zagórskiej z ulicą Sudecką (kapliczka maryjna z 1. połowy XX wieku)^[11].

Dodatkowo przy ulicy Zagórskiej 81 znajdowała się wybudowana w 1880 roku willa, w której mieścił się Urząd Hutniczy przy Hucie Fryderyk. W latach 20. XX wieku urzędował w niej administrator polsko-francuskiej spółki Tarnoferme zarządzającej hutą. Budynek został zbombardowany w czasie II wojny światowej, odbudowany (w zmienionej formie) w latach 50. XX wieku. Obecnie pełni funkcje mieszkalne^[12][13].

Inne obiekty

Teren dawnego FAZOS-u oraz wysypiska śmieci przy ul. Zagórskiej (2020)

Przy ulicy Zagórskiej znajdują się również:

• pasaż Centrum Handlowe Tarnowskie Góry, w którego obrębie znajdują się m.in. Apteka Lekosfera^[14], CCC, Deichmann, Empik, RTV Euro AGD, Pepco, Rossmann, Takko Fashion oraz KiK – ul. Zagórska 189^[15],
• minipark handlowy grupy Saller (dawniej supermarket Minimal należący do koncernu Rewe-Zentral AG) obejmujący Jysk, Media Expert oraz Sportisimo – ul. Zagórska 224^[16],
• hipermarkety Tesco (ul. Zagórska 220^[17]) oraz Kaufland (ul. Zagórska 187^[18]) wraz z pasażami handlowymi,
• restauracja KFC – ul. Zagórska 220^[19],
• stacje benzynowe: BP (ul. Zagórska 222^[20]), Shell (ul. Zagórska 187^[21]),
• Śląskie Centrum Hurtu Gwarek (dawniej zakłady mięsne) – ul. Zagórska 159^[22],
• Wieczorek Sp. z o.o. Autoryzowany dealer Renault, Dacia – ul. Zagórska 141^[23],
• zakłady przemysłowe na terenie dawnej Huty Fryderyk: Zamet Budowa Maszyn S.A., Montan Stal Sp. z.o.o. – ul. Zagórska 83,
• budynek dawnej dyskoteki – ul. Zagórska 80.

Ponadto do 2014 roku przy ulicy Zagórskiej 167 działała Fabryka Zmechanizowanych Obudów Ścianowych „FAZOS” S.A. wchodząca w skład grupy Famur^[24][25]. Za zabudowaniami tej fabryki w latach 1963–1990 istniało wysypisko odpadów komunalnych. Obecnie hale zajmuje Chemet S.A.^[26][27].

Komunikacja

Budynek dworca PKP Strzybnica na pocztówce z 1916 roku

Ulicą Zagórską kursują autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego (do 31.12.2018 Międzygminnego Związku Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach) na liniach^[28]:

• 3 (Osada Jana Pawilon – Stare Tarnowice GCR),
• 78 (Tarnowskie Góry Dworzec – Miedary Posesja 17),
• 129 (Tarnowskie Góry Dworzec – Krupski Młyn Słoneczna),
• 143 (Tarnowskie Góry Dworzec – Tworóg Zamek),
• 180 (Tarnowskie Góry Dworzec – Świniowice Skrzyżowanie),
• 670 i 736 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pniowiec Pętla),
• 780 (Szarlej Kaufland – Stare Tarnowice GCR).

Przy ulicy Zagórskiej zlokalizowane są przystanki autobusowe Tarnowskie Góry Kaufland, Strzybnica Fazos, Strzybnica Centrum Handlowe Gwarek, Strzybnica Ogrodnictwo nż., Strzybnica Zawiszy (do 11 stycznia 2016 Strzybnica Lompy^[29]), Strzybnica Park Hutnika, Strzybnica Zametowska oraz Strzybnica Osiedle nż^[28].

W pobliżu skrzyżowania ul. Zagórskiej z ul. Powstańców Warszawskich znajduje się dawna stacja kolejowa Tarnowskie Góry Strzybnica, na której ruch pasażerski został zawieszony w grudniu 2011 roku wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy likwidującego cztery pary pociągów relacji Tarnowskie Góry – Opole Główne. Powodem było wycofanie się województwa śląskiego z organizacji przewozów na tej linii spowodowane niską frekwencją w pociągach^[30].

Mieszkalnictwo

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego w 2019 roku w budynkach znajdujących się przy ulicy Zagórskiej zameldowanych było 747 osób^[31].

Przypisy