Ulica ks. bpa Wincentego Tymienieckiego w Łodzi
| Centrum, Księży Młyn, Stary Widzew | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Dom Kopischa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 2,37 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Łodzi  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°45′10,0″N 19°28′40,5″E/51,752778 19,477917 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica ks. bpa Wincentego Tymienieckiego w Łodzi – jedna z najstarszych ulic na terenie Śródmieścia i Widzewa w Łodzi.
Historia
W latach 1824–1828 na południe od Nowego Miasta (na terenach miejskich oraz rządowych) utworzono kolejną osadę przemysłową, przeznaczoną pod osiedlenie przede wszystkim tkaczy lnu i bawełny, którą nazwano Łódka. Osada położona była wzdłuż traktu piotrkowskiego i rzeki Jasień, a także obejmowała wieś rządową Wólka, Zarzew oraz Widzew[1]. Podczas regulacji ulicy Piotrkowskiej na terenie nowej osady, wyznaczono przebieg siedmiu nowych przecznic[1] oraz m.in. dochodzącą do niej ulicę, którą nazwano pierwotnie Przędzalniana. Nowa ulica została po raz pierwszy przedstawiona na planie sporządzonym przez geometrę Jana Leśniewskiego w 1825 roku[2].
Ulica łączyła poszczególne posiadła wodno-fabryczne położone nad rzeką Jasień: od Widzewa, poprzez młyny Araszt, Wójtowski Młyn, Księży Młyn oraz Lamus, które otrzymał we władanie Krystian Wendisch[3], do ulicy Piotrkowskiej i Rynku Bielnikowego[2].
Ulica w 1860 była częściowo wybrukowana, a w latach 1916–1917 bruk pojawił się na odcinku od ulicy Kilińskiego do ulicy Przędzalnianej. W 1938 roku została wybudowana kanalizacja.
Ulica Tymienieckiego jest główną arterią Księżego Młyna.
Nazewnictwo
- w 1827 nazywała się Przędzalniana, natomiast w okresie między rokiem 1837 a 1915 – Emilii.
- w latach 1915–1918 posługiwano się zniemczoną nazwą Emilien-strasse. Po wojnie powrócono do nazwy ul. Emilii, która przetrwała do 1935. Wtedy zyskała patrona – pierwszego biskupa łódzkiego Wincentego Tymienieckiego.
- w 1940 okupant zmienił nazwę na Nibelungenstrasse.
- nazwa „Tymienieckiego” funkcjonowała po wojnie do 1951, następnie zmieniono ją na „8 marca”.
- w 1990 w pierwszej kolejności została zdekomunizowana i przywrócono jej imię pierwszego biskupa.
Ważniejsze obiekty
- Wielka przędzalnia Scheiblerów – obecnie adaptowana na lofty.
- Była strażnica OSP z XIX wieku.
- Bielnik Kopischa z 1824. Od niego zaczyna się historia osady fabrycznej nad rzeką Jasień.
- Siedziba Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (na terenie dawnej fabryki Ludwika Grohmana, nr 22G),
- Była Elektrownia Towarzystwa Wyrobów Bawełnianych Karola W. Scheiblera z 1910 r. (na terenie osiedla Fuzja).
Przypisy
- ↑ a b Rynkowska 1970 ↓, s. 7.
- ↑ a b Janik i in. 2012 ↓, s. 39.
- ↑ Ryszard Bonisławski. Rzeki Jasień i Karolewka. „Z biegiem łódzkich rzek”, 2008. UM Łodzi.
Bibliografia
- Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0.
- Maciej Janik, Jacek Kusiński, Mariusz Stępniewski, Zdzisław Szambelan: Łódź na mapach 1793–1939. Wyd. I. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2012. ISBN 978-83-927666-3-6.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Crossroads with a major road ahead.
Fotografia przedstawia fabrykę wyrobów bawełnianych Henryka Grohmana. Została ona wybudowana w 1889 roku przy ulicy Emilii (obecnie ulica Tymienieckiego 22/24), obok fabryki ojca Henryka Grohmana, Ludwika. Autorem projektu był architekt Hilary Majewski, który zastosował w stylistyce kompleksu różnorodne style architektoniczne, od gotyku do renesansu. Rodzina Grohmanów od 1842 roku zajmowała się w Łodzi produkcją wyrobów bawełnianych. Traugott Grohmann przejął w wieczystą dzierżawę posiadło wodno-fabryczne „Lamus” i wybudował fabrykę, którą jego syn Ludwik przekształcił w zakłady „Ludwik Grohman”. Po śmierci ojca, w 1889 roku prowadzenie firmy przejął Henryk Grohman, który rozbudował zakład i postawił nowoczesny, wielowydziałowy kombinat włókienniczy. W drugiej dekadzie XXI wieku zabytkowa fabryka została poddana rewitalizacji i zajęta przez Łódzką Specjalną Strefą Ekonomiczną S.A., mieszcząc w sobie biura, sale konferencyjne i lokale do wynajęcia.
Fotografia pochodzi z wydanego w 1896 roku albumu Bronisława Wilkoszewskiego „Widoki m. Łodzi”. Saryusz Bronisław Paweł Wilkoszewski (1847-1901), zwany "łódzkim Canaletto" był mistrzem fotografii ilustracyjnej. Udokumentował zabudowę Łodzi z końca XIX wieku przede wszystkim wille, fabryki, budynki użyteczności publicznej, obiekty sakralne, ulicę Piotrkowską. Jego zakład fotograficzny znajdował się w willi "Trianon" w Pasażu Meyera 5 (obecnie ulica Moniuszki).