Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach
Bogucice | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ulica księdza Leopolda Markiefki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | 906 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°15′58,5″N 19°02′27,2″E/50,266253 19,040896 |
Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach − jedna z zabytkowych ulic w katowickiej jednostce pomocniczej Bogucice. Rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Leopolda, ulica Ludwika i ulicą Katowicką. Następnie biegnie przez historyczną część dzielnicy Bogucice w kierunku południowym. Kończy swój bieg przy alei Walentego Roździeńskiego (DTŚ, DK 79). Ulica nosi imię księdza Leopolda Markiefki − proboszcza bogucickiej parafii w latach 1839−1882 (do 1843 administratora parafii)[2].
Historia
W drugiej połowie XIX wieku tereny przy dzisiejszej ul. ks. L. Markiefki zaczęto intensywnie zabudowywać z powodu zwiększenia wydobycia węgla (kopalnia "Ferdynand")[3]. W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922) ulica nosiła nazwę Kaiserin Augusta Straße[4], w latach międzywojennych 1922−1939[5] i ponownie po wojnie od 1945 ulica księdza Leopolda Markiefki, w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945) Bogutschützer Straße[6]. W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 70 istniała Apteka oo. Bonifratów[7], a pod numerem 40 − restauracja Michała Kozy[8]. Przed przebudową do klasy drogi szybkiego ruchu alei Walentego Roździeńskiego w latach sześćdziesiątych XX wieku, ulica ks. L. Markiefki miała bezpośrednie przedłużenie do Zawodzia w postaci ulicy Bogucickiej. W latach siedemdziesiątych ulicę ks. L. Markiefki zmodernizowano[9]. Wybudowano przy niej także nowoczesny pawilon handlowy[10]. W domu pod numerem 94 dnia 24 marca 1948 urodził się Jerzy Kukuczka − polski himalaista[11]. Informuje o tym pamiątkowa tablica, umieszczona na fasadzie budynku w 1997[12]. W czasach PRL przy ulicy istniało kino "Millenium". W 2009 do Miejskiego Domu Kultury przy ul. ks. L. Markiefki 44a dobudowano nowe pomieszczenia kosztem 2 314 859,31 PLN[13].
21 maja 2011 odbyło się Święto Ulicy Markiefki − plenerowe wydarzenie kulturalne[14].
Obiekty zabytkowe
W południowo – wschodniej części Bogucic znajduje się zabudowa z początku XX wieku (rejon ul. ks. L. Markiefki, ul. Walerego Wróblewskiego), pierwotnie przeznaczona dla pracowników kopalni "Ferdynand"[15].
Przy ulicy ks. Leopolda Markiefki znajdują się następujące historyczne obiekty[16]:
- zespół dawnego Konwentu Ojców Bonifratrów i Szpitala Miejskiego nr 1 (ul. ks. L. Markiefki 85−87)[17]; zespół konwentu wzniesiono w latach 1872−1874[18]; szpital − w latach 1902−1903; obiekty zbudowano w stylu historyzmu z elementami neoromańskimi i neogotyckimi oraz wpisano do rejestru zabytków dnia 1 lipca 1992 (nr rej.: A/1367/88[19]); szpital wzniesiono na miejscu dawnej chaty ostatniego polskiego sołtysa Katowic − Kazimierza Skiby, przeniesionej z Katowic; zdecydowano, że zostanie przeniesiona z Bogucic do Drajoka (dzisiejsza ul. Burowiecka)[20];
- neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem świętego Szczepana (ul. ks. L. Markiefki 89[15]); wpisany do rejestru zabytków dnia 26 maja 1988 (nr rej.: A/1365/88[19]); wzniesiony w latach 1892−1894 według projektu Pawła Jackischa, ukończony przez Müllera; kościół stoi na miejscu wcześniejszego z 1854, przed nim znajdowały się w tym miejscu inne drewniane kościółki[21][22];
- zespół sześciu figur przed kościołem parafialnym świętego Szczepana: święty Paweł, święty Piotr, święty Szczepan, święty Józef z Dzieciątkiem, Najświętsza Maria Panna, święta Barbara; zespół wpisano do rejestru zabytków dnia 21 sierpnia 1992 (nr rej.: B/630/928);
- zespół plebanii i ochronki (ul. ks. L. Markiefki 89), pochodzący z końca XIX wieku[23];
- objęte ochroną konserwatorską budynki przy ul. ks. L. Markiefki 29, 43, 45, 47; wzniesione pod koniec XIX i na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego (tzw. "familoki")[24]:
- budynek mieszkalny − kamienica narożna (ul. ks. L. Markiefki 29), wzniesiony w 1875 w stylu historyzmu, przebudowany w 1891[23],
- budynek mieszkalny − kamienica (ul. ks. L. Markiefki 43)[23],
- budynek mieszkalny − kamienica (ul. ks. L. Markiefki 45), wzniesiony w 1889 w stylu historyzmu[23],
- budynek mieszkalny − kamienica (ul. ks. L. Markiefki 47), wzniesiony w 1889 w stylu historyzmu[23];
- kamienny krucyfiks na rogu ul. ks. L. Markiefki i ul. Leopolda, wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku[23];
- dawny Dom Ludowy (ul. ks. L. Markiefki 44a), wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 49), wybudowana w latach osiemdziesiątych XX wieku w stylu historyzmu[23];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 50, róg z ul. Sztygarską), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu ceglanego[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 51), wybudowana w latach osiemdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 52), wzniesiona w 1890 w stylu historyzmu[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 53), wybudowana w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu[23];
- kamienice mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 55, 59, 63, 65, 79, 81/81a, 83)[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 56), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[23];
- kamienice mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 58, 60, 61, 62, 64, 66, 70, 72/74, 84, 86), wybudowane pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[23];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 68, ul. B. Żogały 2), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego[23];
- dom mieszkalny (ul. ks. L. Markiefki 69), wybudowany w latach dwudziestych XX wieku w stylu modernizmu[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 75), wzniesiona w 1894 w stylu historyzmu[23];
- kamienny krzyż na rogu ul. ks. L. Markiefki 76 i ul. Kowalskiej[23]; na cokole znajduje się krucyfiks, a we wnęce wysokiego dwuczłonowego cokołu umieszczono figurkę świętej, istnieje także tablica inskrypcyjna (Fundatorzitego/Krziża/Posiedziciele gruntu z/gminy Bogucki/1887); krzyż posiada żelazne kute ogrodzenie; w 2005 poddano go renowacji[25];
- dawna kuźnia i dom (ul. ks. L. Markiefki 76), pochodzące z XIX wieku[23], nie zachowała się w całości[26];
- budynek dawnej szkoły (ul. ks. L. Markiefki 78), wzniesiony w 1875 w stylu historyzmu[23];
- dwa domy mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 80, 82), wybudowane pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[23];
- dom mieszkalny i budynek dawnej piekarni (ul. ks. L. Markiefki 90), pochodzące z końca XIX wieku, wzniesione w stylu historyzmu[23], budynek piekarni utracił cechy zabytkowe wskutek przeróbek[26];
- dom mieszkalny (ul. ks. L. Markiefki 92), wybudowany w latach osiemdziesiątych XX wieku w stylu historyzmu[23];
- kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 94), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu[23];
- kamienica mieszkalna z końca XIX wieku (ul. ks. L. Markiefki 96), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego[23].
Opis
Ulica ks. Leopolda Markiefki jest drogą klasy L[24]. W 2011 roku kursowały nią linie autobusowe KZK GOP o numerach: 70, 177, 600[27]. Przy ulicy swoją siedzibę mają[28]: niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, Miejski Dom Kultury "Bogucice" − Filia, "Boni Fratres Catoviensis" Sp. z o.o. - Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach, spółdzielnica pracy, Zakładowy Dom Kultury "Katowice", firmy handlowo-usługowe, przedsiębiorstwa inwestycyjno-budowlane, administracja Osiedla "Ścigały", Miejska Biblioteka Publiczna − Filia nr 33, Przedszkole Publiczne parafii rzymskokatolickiej św. Szczepana, Zakład Badawczo-Doświadczalny Gospodarki Komunalnej, parafia św. Szczepana w Katowicach.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010 (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ISBN 83-901884-0-6, s. 5.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 63. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego: Floetzkarte des Oberschlesischen S. No 26 Sect. Kattowitz (niem.). www.mapywig.org. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Niemiecka mapa Katowic z 1939 www.mapywig.org [dostęp 2011-09-17]
- ↑ Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz (niem.). www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)].
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 73. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 95. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 100. ISBN 978-83-7164-636-2.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 68. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 172. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice (pol.). www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)].
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Dobudowa nowych pomieszczeń do budynku Miejskiego Domu Kultury przy ul. L. Markiefki 44a w Katowicach-Bogucicach (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Święto Ulicy Markiefki (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-17]
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013 (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach (pol.). www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk: Domy i gmachy Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2013, s. 28-31. ISBN 978-83-63780-00-5. (pol.)
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 75. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2011-09-17] .
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 64. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 77.
- ↑ Michał Bulsa , Barbara Szmatloch , Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 73, ISBN 978-83-7729-502-1 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9) (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze dzielnicy Bogucice w Katowicach w rejonie ulic: Wróblewskiego, Wrocławskiej, Nowej i Markiefki, ograniczonym od strony południowej al. W. Roździeńskiego (pol.). www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Renowacja krzyża kamiennego zlokalizowanego przy ulicy L. Markiefki / Kowalska w Katowicach - Bogucicach (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-09-17]
- ↑ KZK GOP: Kursy dla przystanku Bogucice Markiefki (pol.). www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2011-09-17].
- ↑ Spis firm na ulicy Markiefki w mieście Katowice (pol.). www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-26)].
Bibliografia
- Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993.
- Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Bogucice. Ulica Markiefki
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Autor: Michał Bulsa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Markiefki Street in Katowice-Bogucice
wiadukt kolejowy nad ulicą, wersja SVG
Katowice-Bogucice. Kościół św. Szczepana (jeszcze drewniany). Litografia z połowy XIX wieku.
Autor: Michał Bulsa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - mural, przedstawiający Jerzego Kukuczkę, wykonany w 2019 na ścianie bocznej budynku przy ul. ks. L. Markiefki 96 w dzielnicy Bogucice.
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Bogucice. Ulica Markiefki. Bazylika św. Szczepana
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.30 N
- S: 50.125 N
- W: 18.885 E
- E: 19.125 E
Crossroads with a major road ahead.