Ulryka Eleonora Wittelsbach

Ulryka Eleonora Wittelsbach
Z Bożej łaski królowa Szwecji, Gotów i Wenedów, wielka księżna Finlandii, księżna Skanii, Estonii, Inflant, Karelii, Bremy, Verden, Szczecina, Pomorza, Kaszub, Wenedów etc. księżna Rugii, pani Ingrii, Wismar, hrabina-palatynka Renu, księżna w Bawarii, Jülich, Kleve, Bergu etc. landgrafina w Hesji, księżna Hersfeld, hrabina Katzenelnbogen, Diez, Ziegenhain, Niddy, Schaumburg etc. etc.
Ilustracja
In Deo spes mea
W Bogu moja nadzieja
Królowa Szwecji
Okres

od 1718
do 1720

Poprzednik

Karol XII

Następca

Fryderyk I

Dane biograficzne
Dynastia

Wittelsbachowie

Data urodzenia

23 stycznia 1688

Data śmierci

24 listopada 1741

Ojciec

Karol XI

Matka

Ulryka Eleonora Oldenburg

Mąż

Fryderyk I Heski

Ulryka Eleonora Wittelsbach (ur. 23 stycznia 1688 w Sztokholmie, zm. 24 listopada 1741 tamże) – królowa Szwecji w latach 1718-1720, siostra Karola XII.

Urodziła się jako najmłodsze dziecko swoich rodziców. Imiona otrzymała po matce. Po śmierci Karola XII w 1718 zgłosiła pretensje do tronu przeciwko swojemu siostrzeńcowi - Karolowi Fryderykowi, księciu Holstein-Gottorp - jedynemu synowi jej starszej siostry. Dyskusje na temat sukcesji tronu zakończyły się na korzyść Ulryki Eleonory, kiedy zgodziła się na obalenie monarchii absolutnej. W 1720 abdykowała na korzyść swojego męża - Fryderyka, langrafa heskiego na Kassel i Homburgu.

Młodość

Ulryka Eleonora większość swojego życia żyła w cieniu innych; jej królewskiego brata i jej pięknej siostry, która była nieformalną następczynią tronu. W 1700 postanowiono wydać ją za mąż za Fryderyka Wilhelma I Pruskiego, ale z tych planów nic nie wyszło. Podczas nieobecności Karola XII w czasie III wojny północnej, księżniczka opiekowała się swoją dominującą babką - królową Jadwigą Eleonorą Holstein-Gottorp, a jej starsza siostra - księżniczka Jadwiga Zofia, księżna Holstein-Gottorp, była następczynią tronu.

Sytuacja Ulryki Eleonory zmieniła się, kiedy w 1708 jej starsza siostra zmarła. Jej brat odmówił ożenku, a Ulryka Eleonora pozostała jedyną członkinią rodu królewskiego w Szwecji. W 1713 została regentką, ale stała się pionkiem partii walczących o władzę. Wahano się kogo uczynić następcą tronu; Ulrykę Eleonorę czy jej bratanka. Mianowanie jej regentką i przewodniczącą parlamentu spotkało się jednak z duzym entuzjazmem - parlament był w opozycji do Karola XII, który nie chciał obalenia monarchii absolutnej.

W 1715 po śmierci babki, Ulryka Eleonora została pierwszą damą na dworze królewskim i to był jeden z najszczęśliwszych okresów w jej życiu. W tym samym roku wyszła za mąż. Ulryka Eleonora zakochała się w swoim mężu, a on chciał użyć ją jako pionka i dzięki niej zdobyć władzę. Fryderyk natychmiast zaczął pracę nad uznaniem swojej żony oficjalną następczynię tronu. W Szwecji uformowały się dwie rywalizujące partie; Heska i Gottorp. W czasie trwania ich małżeństwa Fryderyk miał liczne kochanki, a nawet oficjalna metresę - Jadwigę Taube.

Panowanie

Karol XII zmarł bezdzietnie 30 listopada 1718, a Ulryka Eleonora została królową Szwecji. 17 marca 1719 w Uppsali została koronowana. 21 stycznia 1720 odstąpiła Prusom „na wieczność”, za kwotę 2 milionów talarów, Szczecin wraz z ziemiami między Odrą a Pianą z wyspami Wolin i Uznam oraz ujściami Świny i Dziwny, Zalewem Szczecińskim i Odrą.

Została zmuszona przez przywódcę partii oligarchicznej (partia czapek) Arvida Horna do abdykacji na rzecz swojego męża Fryderyka I. Abdykowała 29 lutego 1720.

Zmarła na ospę w 1741.

Przodkowie

Prapradziadkowie

Jan I Wittelsbach
(1550-1604)
∞1579
Magdalena Jülich-Klewe-Berg
(1553-1633)

król Szwecji
Karol IX Waza
(1550-1611)
∞1579
Anna Maria Wittelsbach
(1561-1589)

Jan Adolf Holstein-Gottorp
(1575-1616)
∞1596
Augusta Oldenburg
(1580-1639)

elektor Saksonii
Jan Jerzy I Wettyn
(1585-1656)
∞1607
Magdalena Sybilla Hohenzollern
(1586-1659)

król Danii
Fryderyk II Oldenburg
(1534-1588)
∞1572
Zofia Meklemburska
(1557-1631)

elektor Brandenburgii
Joachim Fryderyk Hohenzollern
(1546-1608)
∞1570
Katarzyna Hohenzollern
(1549-1602)

Wilhelm Braunschweig-Lüneburg
(1535-1592)
∞1561
Dorota Oldenburg
(1546-1617)

Ludwik Hessen-Darmstadt
(1577-1626)
∞1598
Magdalena Hohenzollern
(1582-1616)

Pradziadkowie

Jan Kazimierz Wittelsbach
(1589-1652)
∞1615
Katarzyna Wazówna
(1584-1638)

Fryderyk III Holstein-Gottorp
(1597-1659)
∞1630
Maria Elżbieta Wettyn
(1610-1684)

król Danii
Chrystian IV Oldenburg
(1577-1648)
∞1597
Anna Katarzyna Hohenzollern
(1575-1612)

Jerzy Braunschweig-Calenberg
(1582-1641)
∞1617
Anna Eleonora Hessen-Darmstadt
(1601-1659)

Dziadkowie

król Szwecji
Karol X Gustaw Wittelsbach
(1622-1660)
∞1654
Jadwiga Eleonora z Holstein-Gottorp
(1636-1715)

król Danii
Fryderyk III Oldenburg
(1609-1670)
∞1643
Zofia Amalia Braunchweig-Lüneburg
(1628-1685)

Rodzice

król Szwecji
Karol XI Wittelsbach
(1655-1697)
∞1680
Ulryka Eleonora Oldenburg
(1656-1693)

Ulryka Eleonora Wittelsbach (1688-1741), królowa Szwecji

Bibliografia

  • Wilhelmina Stålberg, Anteckningar om svenska qvinnor [w:], Wydawnictwo „P. G. Berg”, Sztokholm 1864, ss. 392–394. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
  • Praca zbiorowa: Nordisk familjebok [w:], Wydawnictwo „Nordisk familjeboks förlags aktiebolag”, Sztokholm 1920, T.30. ss. 940–942. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]

Linki zewnętrzne

Biografia na stronie historiesajten.se (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Shield of arms of Sweden.svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lesser shield of arms of Sweden
Coat of arms of Sweden.svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lesser coat of arms of Sweden