Umowa Sykes-Picot
![]() | |||
Data | 3?/ 16 maja 1916 | ||
---|---|---|---|
Wynik | podział Bliskiego Wschodu na brytyjską i francuską strefę wpływów | ||
Przyczyna | trwająca I wojna światowa i przewidywany upadek Imperium Osmańskiego | ||
Strony traktatu | |||
| |||
Przywódcy | |||
|

Umowa Sykes-Picot – tajne porozumienie pomiędzy rządami Wielkiej Brytanii i Francji z 16 maja 1916 roku odnoszące się do podziału Bliskiego Wschodu na strefy wpływów po zakończeniu I wojny światowej. Jego nazwa wywodzi się od dwóch negocjatorów i sygnatariuszy tego paktu − Marka Sykesa, reprezentującego Wielką Brytanię, i François Georges-Picota, reprezentanta Francji.
Układ Sykes-Picot, w swoich założeniach, dzieli Bliski Wschód na pięć stref:
- strefę administrowaną bezpośrednio przez Francję, utworzoną przez Liban, rejon Adany (Cylicję) i wybrzeże syryjsko-libańskie.
- strefę zależną bezpośrednio od Wielkiej Brytanii, utworzoną przez Dolną Mezopotamię.
- strefę A, złożoną z dzisiejszej Syrii i rejonu Mosulu, w której uznaje się suwerenność arabską, ale która znajdowałaby się pod protekcją Francji.
- strefę B, rozciągającą się od granicy z Egiptem aż po Irak, również obiecaną niezależnemu państwu arabskiemu lub konfederacji państw arabskich, ale będącą pod protekcją Wielkiej Brytanii.
- strefę złożoną z terytorium palestyńskiego od Morza Śródziemnego aż po Jordanię, która znajdowałaby się pod kontrolą międzynarodową, z wyjątkiem portów w Hajfie i Akce, przeznaczonych dla Wielkiej Brytanii.
Granice Bliskiego Wschodu, zarysowane w taki sposób przez Brytyjczyków i Francuzów, nie tylko zredukowały obietnice złożone szarifowi Husajnowi, ale również wyłączyły Palestynę spod jakiejkolwiek kontroli arabskiej.
Mapy
Plan rozbioru Imperium Osmańskiego pomiędzy państwa Ententy 1916 - Umowa Sykes-Picot
Bibliografia
- "Los hijos de Agenor. Europa y Palestina, desde las cruzadas hasta el siglo XXI", Bichara Khader;
- "Dictionary of the israeli-palestinan conflict" (volume 2)
Media użyte na tej stronie
Sykes-Picot Division.
Note: It is known that Saida (present Sidon in Lebanon) was wrongly marked on the location of Sur (present Tyre, just north of the brown area of Palestine). The correct location of Saida is north of the R. Litany. The Litani River thus flows between the two towns. See p. 12 of the 2nd source.
Excerpt from the Manchester Guardian, Monday, November 26, 1917, p5. Copyright has expired. This was the first English-language reference to what became known as the Sykes Picot Agreement
A handshake between Hussein I of Jordan and Prime Minister Yitzhak Rabin, accompanied by President Bill Clinton, during the Israel-Jordan peace negotiations.
President George W. Bush waves to photographers as he stands with Palestinian President Mahmoud Abbas, left, and Prime Minister Ehud Olmert Tuesday, Nov. 27, 2007, at the Annapolis Conference in Annapolis, Maryland.
Map of Sykes–Picot Agreement showing Eastern Turkey in Asia, Syria and Western Persia, and areas of control and influence agreed between the British and the French. Royal Geographical Society, 1910-15. Signed by Mark Sykes and François Georges-Picot, 8 May 1916.
Israeli Prime Minister Yitzhak Rabin, U.S. president Bill Clinton, and PLO chairman Yasser Arafat.
From left to right: Menachem Begin, Jimmy Carter and Anwar Sadat in Camp David
Emir Feisal I (right) and Chaim Weizmann (also wearing Arab dress as a sign of friendship) in Syria. At this time Feisal was living in Syria.