Umultowo

Umultowo
jednostka pomocnicza Poznania
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Poznań

W granicach Poznania

1987

SIMC

0970402

Powierzchnia

6,12 km²

Populacja (2010)
• liczba ludności


4081

Strefa numeracyjna

61

Tablice rejestracyjne

PO

Położenie na mapie Poznania
Położenie na mapie
52°28′19″N 16°56′49″E/52,471944 16,946944
Portal Polska

Umultowo (hist. Umóltowo, Omóltowo, Villa Unolfi (1253), Onulfi villa, Hunołtowicz (1310), Hunoltowicze (1313), Unolfowice, Ulmenhof) – część miasta i osiedle administracyjne Poznania, położone w północnym obszarze miasta.

Położenie

Położona w północnej części miasta, nad Wartą, granicząca z Moraskiem (w tym Hubami Moraskimi) od zachodu, z Radojewem (Nową Wsią Górną i Dolną) od północy, z Naramowicami od południa. W jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się najwęższy odcinek mezoregionu Poznański Przełom Warty.

Historia

Historycznie osobna miejscowość nad Jeziorem Umultowskim (początki osadnictwa datowane na ok. XI w.), stopniowo rozbudowywana w kierunku doliny rzeki Warty. Pierwsze pisemne wzmianki o Umultowie pojawiają się w dokumencie lokacyjnym miasta Poznania z 1253 roku, kiedy to książę Przemysł I przekazał kilka okolicznych wsi mieszkańcom nowo lokowanego miasta. W dokumencie tym Umultowo figuruje pod nazwą Villa Unolfi[1]. W roku 1310 roku część Umultowa a potem w roku 1313 pozostała jej część wraz z jeziorem, została przekazana przez ówczesnego wójta Poznania Przemko oraz jego ojca Ludwika, Kapitule Katedry Poznańskiej[2], która gospodarowała na tych ziemiach do około roku 1623, kiedy oddała je dominikanom poznańskim. W roku 1797, w ramach działań wynaradawiających ziemie zaboru pruskiego, władze pruskie skonfiskowały szereg majątków kościelnych i przekazały je świeżo uszlachconemu kupcowi berlińskiemu Zygmuntowi Ottonowi von Treskow[3] (wraz z Owińskami, Biedruskiem, Bolechowem, Moraskiem, Radojewem i innymi), w którego rękach pozostawały do Powstania Wielkopolskiego. Rodzina von Treskow zbudowała na terenie wsi Umultowo niewielki dwór oraz zabudowania folwarczne, których część przetrwała do dnia dzisiejszego. W 1860 r. w Umultowskim dworze urodziła się córka Zygmunta Ottona - Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow[4].

W 1806 roku przez Umultowo przejeżdżał Napoleon Bonaparte[5].

W latach 1954-1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Umultowo, po jej zniesieniu w gromadzie Suchylas, przekształconej w wyniku reformy administracji w gminę Suchy Las.

W 2. poł. XX wieku wieś Umultowo została etapami włączona w granice miasta Poznania, wraz z Moraskiem i Radojewem. Od 1982 roku przez jeden rok, na terenie Umultowa wydobywano piasek. Po zakończeniu wydobycia, w wyrobisku utworzono wysypisko śmieci. Po wypełnieniu wyrobiska, wysypisko zostało zamknięte, a teren zrekultywowany[6].

Od nazwy dzielnicy wywodzi się ul. Umultowska. Jej pisownia w przeszłości brzmiała: Ulułtowska oraz Umółtowska.

Zdjęcie satelitarne terenów obecnego Piątkowa, Moraska, Umultowa i Naramowic, 1965

1 stycznia 1987 r. przyłączono do Poznania obszar wsi Umultowo o powierzchni 526,46 ha z gminy Suchy Las[7].

Dwór umultowski
Ulica Kresowa róg Jarowej
Ulica Dolna - Poznański Przełom Warty, z drugiej strony - Czerwonak

Obszar Umultowa w latach 1987–1990 należał do dzielnicy Stare Miasto.

W 1992 r. utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Umultowo[8].

Stan obecny

Rozwój Kampusu Morasko Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na granicy Umultowa i Moraska wymusił budowę kompleksu budynków uniwersyteckich (Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Pływalnia Uniwersytecka) oraz uniwersyteckich osiedli (Uniwer i Różany Potok). Jednocześnie włączenie miejscowości w granice miasta Poznania częściowo otwarło drogę do zabudowy jednorodzinnej. Różne części Umultowa wyraźnie różnią się od siebie zabudową, a konfliktom architektonicznym i idącym za nimi konfliktom komunikacyjnym (rozbudowa WNGiG UAM na istniejącej ulicy Maków Polnych) sprzyja brak uregulowania statusu terenów Umultowa w postaci planu zagospodarowania przestrzennego.

Dla mieszkańców osiedla wydawane jest od 2000 czasopismo (miesięcznik) - Panorama Umultowa w nakładzie 500 egzemplarzy (ISSN: 1641-8816). Wydawcą jest osoba prywatna[9].

Wspólnoty religijne

Umultowo w całości należy do terenu parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jadwigi Królowej, prowadzonej przez księży z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Kościół znajduje się nad Jeziorem Umultowskim (przy ulicy Mleczowej), a dom zakonny – przy ulicy Paczoskiego. Obecnym proboszczem jest ks. Zbigniew Regucki[10].

Na Umultowie znajduje się Sala Królestwa Świadków Jehowy (przy ulicy Naramowickiej)[11].

Samorząd

Siedziba Rady Osiedla Umultowo znajduje się w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9, ul. Umultowska 114, a obecna kadencja Rady rozpoczęła się w 2019[12]. Przewodniczącym Rady jest Rafał Sobczak, a przewodniczącym Zarządu – Piotr Błaszczak. Rada Osiedla wydaje periodyk Umultowski Fyrtel[13].

Kampus

Na terenach Umultowa i Moraska znajduje się nowoczesny kampus uniwersytecki (Kampus Morasko) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, gdzie siedziby mają Wydział Fizyki, Wydział Matematyki i Informatyki, Wydział Biologii, Wydział Chemii, Wydział Historyczny, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii, Archiwum, Hala Sportowa oraz Pływalnia Uniwersytecka.

Komunikacja

Na Umultowie mieści się pętla autobusowa Różany Potok (autobusy linii 198), a ponadto dzielnica obsługiwana jest przez autobusy linii 167, 188, 348 i 911.

Sport

Obiekty sportowe na Umultowie (poza uniwersyteckimi) to hala squasha (przy ulicy Naramowickiej), wielofunkcyjne boisko sportowe łączące kort tenisowy, boisko siatkarskie, stół do tenisa stołowego i plac zabaw dla dzieci (przy ulicy Łagodnej), boisko do koszykówki przy Spółdzielni Mieszkaniowej Różany Potok oraz dwa osiedlowe boiska piłkarskie (przy ulicy Kresowej oraz przy ulicy Zagajnikowej).

Zobacz też

Przypisy

  1. Przywilej lokacyjny Poznania - Wikiźródła, wolna biblioteka, pl.wikisource.org [dostęp 2019-10-20].
  2. Wiesiołowski Jacek(1940-)(Red.), Kronika Miasta Poznania 1999 R.69 Nr1 ; Władze miejskie, Wydawnictwo Miejskie, 1999 [dostęp 2019-10-20].
  3. Rüdiger v Treskow, Constanze von Gersdorff, Familienverband der Familie v. Treskow, www.treskowpage.com [dostęp 2019-10-21].
  4. Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow b. 23 Jul 1860 Umultowo, Posen d. 21 Sep 1918 Posen: Geneagraphie - Families all over the world, geneagraphie.com [dostęp 2019-10-20].
  5. Dorota Matyaszczyk, Szlaki dziedzictwa kulturowego w Wielkopolsce na przykładzie "Szlaku Napoleońskiego".
  6. Miejska Pracownia Urbanistyczna Poznań, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, sierpień 2016.
  7. Uchwała nr XVII/145/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1986 r. (M.P. z 1986 r. nr 35, poz. 278)
  8. Uchwała Nr XLVI/238/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Umultowo
  9. Panorama Umultowa, nr 9(108)/2010
  10. Archidiecezja Poznańska
  11. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-04-04].
  12. Osiedle Umultowo - Osiedla - Poznan.pl, www.poznan.pl [dostęp 2019-10-20] (pol.).
  13. Rada Osiedla Umultowo - Umultowski Fyrtel, www.facebook.com [dostęp 2019-10-20] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Poznań - Piątkowo - Morasko - Umultowo - Naramowice - 1965-08-23.png
Tereny obecnego Piątkowa, Moraska, Umultowa i Naramowic sfotografowane przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego KH-4A 1023, 23 sierpnia 1965 r. U dołu widoczne forty Twierdzy Poznań (od lewej): VI, Va i V.
Umultowo Poznan Palace.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Poznań, ul. Umultowska 127 - dwór w Umultowie (zabytek nr 1025/A).
Kresowa Street Poznan II.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Poznań, ul. Kresowa, dolina Warty.
Osiedle Umultowo.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Osiedle Umultowo - jednostka pomocnicza Poznania od 2011 r.
Kresowa St. Poznan.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Poznań, ul. Kresowa/Jarowa.
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM.jpg
Autor: Rafał Wojtyniak, Licencja: CC BY 3.0
Budynki WNGiG widziane z wysokości 30 metrów.
Poznań - jednostki pomocnicze od 2011.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Jednostki pomocnicze Poznania od 2011 r.