Theodore Kaczynski

Theodore John Kaczynski

Unabomber

Theodore Kaczynski po aresztowaniu
Data i miejsce urodzenia	22 maja 1942 Chicago
Zawód, zajęcie	matematyk
Alma Mater	Uniwersytet Harvarda

Kaczynski (1968) jako adiunkt na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley

Theodore John Kaczynski, znany jako Ted Kaczynski oraz Unabomber (ur. 22 maja 1942 w Chicago) – amerykański matematyk polskiego pochodzenia, terrorysta motywujący swoje działania sprzeciwem wobec społeczeństwa i cywilizacji opartych na nowoczesnej technologii. Przydomek Unabomber powstał z kryptonimu UNABOM (ang. university and airline bombings), który FBI nadała sprawie Theodore’a Kaczynskiego.

Życiorys

Pochodzi z rodziny o polskich korzeniach (Polakami byli jego dziadkowie)^[1]. Ted Kaczynski od czasów młodości wykazywał ponadprzeciętne zdolności matematyczne. Charakteryzuje się bardzo wysokim IQ – jego iloraz inteligencji wynosi 170 w skali Stanforda-Bineta^[2]. W wieku 16 lat rozpoczął studia na Uniwersytecie Harvarda^[3]. Na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor obronił doktorat z matematyki. W czasie studiów Kaczynski był uczestnikiem poniżającego eksperymentu psychologicznego dotyczącego odporności na stres oraz dezintegracji osobowości prowadzonego przez psychologa Henry’ego Murraya. To doświadczenie mogło mieć wpływ na jego późniejsze antyspołeczne zachowania^[4][5]. W latach 1967–1969 jako matematyk pełnił funkcję docenta na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Wkrótce zrezygnował z tej posady i przez lata pozostawał bezrobotny, żyjąc samotnie odcięty od technologii w drewnianej chacie w stanie Montana^[3].

Działalność przestępcza

Od 1978 do 1995 Kaczynski wysyłał listy-bomby do różnych ludzi, przyjmując filozofię zbliżoną do anarchoprymitywizmu. Zamierzał walczyć w ten sposób ze złem wynikającym – w jego mniemaniu – z postępu technicznego. Swoje bomby wysyłał w starannie wykonanych przez siebie drewnianych pudełkach, oznakowanych literami „FC” (Freedom Club, czyli „klub wolności”). W ciągu prawie 18 lat od jego bomb zginęły trzy osoby, a dwadzieścia dziewięć zostało rannych.

Kaczynski działał bardzo ostrożnie, przez co był długo nieuchwytny. Stał się przedmiotem najdroższego, najdłuższego i najbardziej pracochłonnego w historii FBI śledztwa.

19 września 1995 dzienniki „The New York Times” i „The Washington Post” opublikowały manifest Kaczynskiego: zawierający 35 tysięcy słów esej filozoficzny dotyczący zagrożeń wynikających z postępu technicznego. W Polsce wydało go, pod tytułem Społeczeństwo przemysłowe i jego przyszłość, anarchistyczne wydawnictwo „Inny Świat”. Zdaniem Kaczynskiego nowoczesna technika pozbawia człowieka wolności i prowadzi do problemów psychologicznych poprzez pozbawienie go „procesu władzy” – przez co rozumiał indywidualną odpowiedzialność za zaspokojenie podstawowych potrzeb (jedzenia, bezpieczeństwa). Unabomber omawiał też psychologię zwolennika poglądów lewicowych, którego jego zdaniem cechuje kompleks niższości i „naduspołecznienie”.

Do jego schwytania przyczynił się jego brat David, który w poglądach autora rozpoznał poglądy Teda, z którym od wielu lat nie utrzymywał kontaktu. Ted Kaczynski aresztowany został 3 kwietnia 1996, a w 1998 skazano go na karę dożywotniego więzienia. Przed atakami terrorystycznymi z 11 września 2001 Unabomber był symbolem terroryzmu w Stanach Zjednoczonych. Od 1997 przebywa w więzieniu ADX Florence w stanie Kolorado.

Lista zamachów

Odniesienia w kulturze

Koszulka z napisem Unabomber na prezydenta!

Filmy

• Stemple Pass (2012, reż. James Benning)
• ManHunt: Unabomber (serial Netflix, 2017)
• Ted K (2021, reż. Tony Stone) – cały film to historia życia Teda Kaczynskiego

Polityka

• Unabomber na prezydenta

Muzyka

• Macabre – The Unabomber
• Camper Van Beethoven – Militia Song
• Kirlian Camera – Kaczynski Code (ze słowami zaczerpniętymi ze 173. paragrafu manifestu Kaczynskiego)
• Mando Diao – Killer Kaczynski
• Sleepytime Gorilla Museum – FC: The Freedom Club
• Mudoven – Truth and Tragedy: Life in the Occupied Zone
• Combichrist – God Bless
• Movits! – Nitroglycerin
• Agoraphobic Nosebleed – Obi Wan Kaczynski
• Ill Bill – Exploding Octopus
• zespół Suckaaa! użył wizerunku Kaczynskiego jako swojej „maskotki”. Członkowie oblepili jego zdjęciami swój autobus, chodzili w T-shirtach z nadrukami jego twarzy, a także przebierali się za niego podczas koncertów.
• w stanie Connecticut powstał zespół o nazwie „Ted Kaczynski and the Mad Bombers”
• w Moskwie powstał rosyjski zespół crust/punk o nazwie „Ted Kaczynski”
• raper Te-Tris nawiązuje do Kaczynskiego w utworze Prawo do bragga
• raper Quebonafide porównuje się do Kaczynskiego w utworze Valhalla
• raper Eminem wspomina o nim w utworze Believe z albumu – Revival
• raper Filip Marcinek – Unabomber

Literatura

• Krwawy rajd – komiks Ryszarda Dąbrowskiego z serii „Likwidator” (2002), dedykowany Tedowi Kaczynskiemu; w dialogach postaci przewijają się ponadto ideologiczne deklaracje Kaczynskiego, a wielki plakat z jego wizerunkiem wisi na ścianie w kryjówce Likwidatora.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Kłopotowski: Szaleństwo Teda Kaczynskiego, zbrodniarza i proroka