Undekan

Undekan
Niepodpisana grafika związku chemicznego; prawdopodobnie struktura chemiczna bądź trójwymiarowy model cząsteczki
Ogólne informacje
Wzór sumarycznyC11H24
Inne wzoryCH
3
(CH
2
)
9
CH
3
Masa molowa156,31 g/mol
Wyglądbezbarwna ciecz
Identyfikacja
Numer CAS1120-21-4
PubChem14257
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Undekan, C
11
H
24
organiczny związek chemiczny z grupy alkanów.

Posiada potencjalnie 159 izomerów strukturalnych, nazywanych tradycyjnie undekanami. Według nomenklatury IUPAC nazwę undekan ma jedynie izomer liniowy, zwany zwyczajowo n-undekanem – pozostałe natomiast rozgałęzione izomery są alkilowymi pochodnymi niższych alkanów.

Undekan jest łagodnym feromonem płciowym dla motyli nocnych oraz niektórych gatunków karaczanów, natomiast u wielu gatunków mrówek jest przekaźnikiem sygnału ostrzegawczego[9]. W chromatografii gazowej stosowany jest w charakterze wzorca wewnętrznego[10] oraz jako składnik roztworów służących do ewaluacji kapilarnych kolumn chromatograficznych[11].

Izomery undekanu

Przypisy

  1. a b c d Haynes 2016 ↓, s. 3-544.
  2. Haynes 2016 ↓, s. 5-166.
  3. a b c Haynes 2016 ↓, s. 6-82.
  4. Haynes 2016 ↓, s. 6-247.
  5. Haynes 2016 ↓, s. 6-194.
  6. a b Haynes 2016 ↓, s. 16-31.
  7. Undecane (nr U407) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2021-07-01]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  8. Undecane (nr U407) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-03-05]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  9. B. Hölldobler, E.O. Wilson, The Ants, Harvard University Press, 1990, s. 287, ISBN 0-674-04075-9.
  10. Manual on Hydrocarbon Analysis, E.W. Drews (red.), wyd. 6, Baltimore: ASTM, 1998, s. 784, ISBN 0-8031-2080-X.
  11. Eugene F. Barry, Robert L. Grob, Columns for Gas Chromatography: Performance and Selection, Heboken: John Wiley & Sons, 2007, s. 118, ISBN 978-0-471-74043-8.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-flamme.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for flammable substances
GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
GHS-pictogram-silhouette.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Undecane-2D-Skeletal.svg
Skeleton diagram of an Undecane molecule