Unikowo (województwo warmińsko-mazurskie)

Unikowo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bisztynek
Liczba ludności (2011)	225[1]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-230[2]
Tablice rejestracyjne	NBA
SIMC	0472271
Położenie na mapie gminy Bisztynek Unikowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Unikowo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Unikowo
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego Unikowo
54°02′54″N 20°59′14″E/54,048333 20,987222
Strona internetowa

Unikowo (niem. Glockstein) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.

Historia

Wieś założona w 1340 r. na prawie chełmińskim. Jej zasadźcą był Prus imieniem Thaysot. Wieś nosiła początkowo pruską nazwę Knogstin (od jeziora nad którym była położona ). Pierwszy dokument lokacyjny wsi zaginął. Prawo chełmińskie tej wsi zostało potwierdzone dokumentem z 11 listopada 1357 roku. W wykazie parafii z końca XV wieku występuje kościół w Unikowie, do którego należał jako filialny kościół w Rynie Reszelskim (dziś gmina Kolno). Na początku XIX wieku do parafii należały: Dąbrowa, Ryn Reszelski i Wysoka Dąbrowa.

Podobnie jak w innych miejscowościach we wsi istniała szkoła. Powstała w tym samym czasie co parafia. W 1935 roku w szkole tej uczyło dwóch nauczycieli, a uczyło się 87 uczniów. Po II wojnie światowej szkoła podstawowa w Unikowie została uruchomiona 16 listopada 1945 roku.

Wieś ta w roku 1939 liczyła 501 mieszkańców. Niemiecka nazwa wsi to Glockstein. Jest to nazwa odosobowa.

Kościół

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela, zachował się od początku XV wieku w prawie niezmienionej formie. To niewielka salowa budowla późnogotycka (zabytek II grupy), wybudowana w latach 1370-1380, odnawiana w 1850 - z tego okresu pochodzą neogotyckie szczyty wieży. Nawa zaznaczona gzymsem, na korpusie i wieży szczyty uskokowo-sterczynowe. Naroża świątyni wsparte ukośnie dostawionymi przyporami, od południa kruchta o sklepieniu kolebkowym^[3]. Wystrój wnętrza barokowy, ołtarz główny z roku 1712 z obrazami św. Jana Chrzciciela, Michała Archanioła oraz rzeźbami świętych. Obraz wotywny z 1639 r. przedstawia scenę Ukrzyżowania oraz z postacią miejscowego proboszcza Mikołaja Cronensisa (Duńczyk). W posadzce umiejscowione trzy płyty nagrobne, wśród których także proboszcza Mikołaja Cronensisa z datą 1650.

Przypisy

Bibliografia

• Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 306 - szkoła w 1945 r.)
• Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok, 1996.
• Rzempołuch A., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn, 1993.