Unitra
Unitra – Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego, powołane w 1961 roku.
W 1978 r. dokonano podziału na Zjednoczenie Przemysłu Podzespołów i Materiałów Elektronicznych Unitra-Elektron i Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego Unitra-Dom. W 1982 r. zlikwidowano obydwa zjednoczenia. Z inicjatywy dyrektorów przedsiębiorstw dobrowolnie utworzono Zrzeszenie Przedsiębiorstw Przemysłu Elektronicznego UNITRA, do którego weszło około 30 zakładów – założycieli. Z Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego UNITRA utworzono w 1983 spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Historia
W 1958 r. utworzono w Warszawie z siedzibą przy ulicy Kruczej 36 dwie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego: Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego i Zjednoczenie Przemysłu Teletechnicznego. W skład zjednoczeń weszło większość przedsiębiorstw przemysłu elektronicznego, w tym również podległe poprzednio innym ministerstwom.
W 1961 r. obydwa zjednoczenia połączono w jedną organizację i powołano Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego UNITRA.
W 1964 r. wydzielono z Unitry i przekazano do nowo utworzonego Zjednoczenia Przemysłu Automatyki i Aparatury Pomiarowej Mera zakłady Elpo w Warszawie i Elwro we Wrocławiu.
W 1971 r. z Unitry wydzielono Kombinat Źródeł Światła Polam, podporządkowany bezpośrednio Ministerstwu Przemysłu Maszynowego oraz Zjednoczenie Przemysłu Teleelektronicznego Telkom. Nazwę zmieniono na Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego Unitra, a wszystkie przedsiębiorstwa otrzymały nazwę dwuczłonową, z przedrostkiem Unitra- (na przykład Unitra-Eltra).
W 1978 r. nastąpił podział zjednoczenia Unitra na dwie części: Zjednoczenie Przemysłu Podzespołów i Materiałów Elektronicznych Unitra-Elektron i Zjednoczenie Przemysłu Elektronicznego Unitra-Dom. W skład zjednoczenia Unitra-Elektron weszły zakłady produkujące elementy elektroniczne i sprzęt profesjonalny, a Unitra-Dom – zakłady produkujące sprzęt elektroniczny powszechnego użytku. By wspomagać działania projektowe i logistyczne zjednoczenia Unitra-Dom, z części należącego do niego przedsiębiorstwa Unitech wydzielono Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elektronicznego Sprzętu Powszechnego Użytku OBRESPU, a do Unitechu włączono kilka zakładów produkujących podzespoły.
Z dniem 12 stycznia 1982 roku zlikwidowano zjednoczenia Unitra-Elektron i Unitra-Dom, a nadzór nad przedsiębiorstwami elektronicznymi przekazano do Biura Pełnomocnika Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego do spraw Przemysłu Elektronicznego.
27 maja 1982 na wniosek dyrektorów przedsiębiorstw powołano dobrowolne Zrzeszenie Przedsiębiorstw Przemysłu Elektronicznego UNITRA. Umowę podpisało 30 jednostek-założycieli. Z większych zakładów elektronicznych, wchodzących poprzednio w skład zjednoczeń UNITRA, w skład zrzeszenia nie weszły: OMIG, Warel oraz Zakład Techniki Próżniowej w Koszalinie. Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego UNITRA w 1983 przekształcono w spółkę z o.o. Przedsiębiorstwo to, po paru przekształceniach własnościowych, zajmuje się obecnie eksportem wyrobów firm Calisia, Diora – Świdnica i Unimor, a także wynajmem nieruchomości.
W wyniku przekształceń ustrojowych w 1989 r. wszystkie zjednoczenia i zrzeszenia uległy likwidacji. Poszczególne przedsiębiorstwa uzyskały samodzielność i z różnym stopniem powodzenia kontynuowały działalność, wiele upadło. Niektóre z nich zachowywały w nazwie człon „Unitra”.
Lista podległych zakładów
Wiele zakładów wchodziło w skład Unitry pod różnymi nazwami w różnych okresach – także jako części składowe większych przedsiębiorstw. Zaś już po rozwiązaniu Unitry różne zakłady przyjęły nazwy z członami Unitra-, pod którymi nigdy nie wchodziły w jej skład.
W 1975 r. zjednoczenie Unitra grupowało 27 przedsiębiorstw przemysłowych, 21 organizacji przemysłowych i 12 oddziałów filialnych i zamiejscowych przedsiębiorstw produkcyjnych.
W 1980 r. zjednoczenie Unitra-Dom liczyło 16 przedsiębiorstw przemysłowych i 12 oddziałów filialnych i zamiejscowych, a Unitra-Elektron 13 przedsiębiorstw i 13 oddziałów filialnych i zamiejscowych.
Na koniec 1985 r. Unitra zrzeszała 28 przedsiębiorstw produkcyjnych, 2 centrale techniczno-handlowe, 2 biura projektowo-technologiczne i jedno przedsiębiorstwo modernizacji przemysłu. Poniżej przedstawiono wszystkie przedsiębiorstwa i wydziały zjednoczenia Unitra, wchodzące w jej skład w którymkolwiek z okresu funkcjonowania:
- Biazet – Białystok
- CEMAT – Warszawa
- CEMI – Warszawa
- Cemont – Warszawa
- CERAD – Warszawa
- CERPO
- COBRESPU – (Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elektronicznego Sprzętu Powszechnego Użytku) – Warszawa
- Diora – Dzierżoniów
- Dolam – Wrocław
- Elmasz – Warszawa
- Elpod – Warszawa
- Elpol
- Eltra – Bydgoszcz
- Elwa – Kołobrzeg
- Fonica – Łódź
- Lamina – Piaseczno
- Unitra-Lipsk
- Unitra-Lubartów
- Magmor – Gdańsk
- Miflex – Kutno
- Mikrostyk – Gniew
- OBREP – Warszawa
- OBRPO – Warszawa
- OBRTT – Warszawa
- Omig – Warszawa
- Pewa – Warszawa
- Polam
- Polkolor – Piaseczno
- Polfer – Skierniewice
- Profel – Szydłowiec
- Radmor – Gdynia
- Radwar – Warszawa
- Rawar – Warszawa
- Unitra-Rzeszów
- Serwis – Warszawa, Kraków, Katowice, Łódź, Poznań, Wrocław, Gdańsk, Lublin, Olsztyn, Szczecin, Bydgoszcz
- Telekom – Warszawa
- Telam – Warszawa
- Telpod – Kraków
- Tonsil – Września
- Toral – Toruń
- Unima – Koszalin
- Unimor – Gdańsk
- Unipro – Warszawa
- Unitech – Gniew, Białogard, Mława, Lipsk, Żuromin, Maków Mazowiecki
- Unitronex – Warszawa
- Unizet – Warszawa
- Warel – Warszawa
- WZT – Warszawa
- Zapel – Boguchwała
- Zatra – Skierniewice
- Zelos – Piaseczno
- ZRK – Warszawa
- Zumet – Bartoszyce
Zobacz też
Bibliografia
- Mieczysław Hutnik, Tadeusz Pachniewicz, Zarys historii polskiego przemysłu elektronicznego do 1985 r., SEP, Zeszyt Historyczny nr 2, Warszawa 1994.
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Unitra SA
- Niezależna strona z informacjami o byłym zjednoczeniu Unitra
- Taka była polska elektronika – wystawa. tvpodgorze. 2015. [dostęp 2019-11-27].
Media użyte na tej stronie
Logo zjednoczenia Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego UNITRA
Unitra Unizet w Warszawie