Uniwersytet powszechny

Ten artykuł od 2020-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Uniwersytet powszechny TUR w Katowicach 08.12.1946

Uniwersytet powszechny – instytucja szerzenia oświaty, dostępna dla wszystkich bez względu na wiek i wykształcenie. Ich głównym celem jest popularyzacja wiedzy oraz rozwijanie aktywności kulturalnej wśród szerokich kręgów społeczeństwa.

Początki wiążą się z wykładami publicznymi zorganizowanymi w 1873 na Uniwersytecie w Cambridge.

Na ziemiach polskich uniwersytety powszechne powstawały na przełomie XIX i XX wieku, pierwszy utworzono w 1898 Uniwersytet Ludowy im. A. Mickiewicza w Galicji.

W okresie międzywojennym uniwersytety powszechne tworzyły władze samorządowe, a także Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych (TUL), Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego (TUR) i Towarzystwo Szkoły Ludowej.

Po 1945 uniwersytety powszechne prowadziły działalność w ramach TUL i TUR, a po połączeniu w 1948 – w ramach Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Ludowych, które to w 1950 roku przekształcono w Towarzystwo Wiedzy Powszechnej.

Uniwersytety powszechne były prowadzone również przez ZMSP oraz związki zawodowe.

Pierwszy Uniwersytet Powszechny TWP powstał w 1956 roku w Bydgoszczy. Pod koniec lat pięćdziesiątych działało w kraju już blisko 800 Uniwersytetów Powszechnych, głównie w środowisku wiejskim. Były to uniwersytety o charakterze ogólnym, realizujące cykle zajęć z różnych dziedzin wiedzy wybieranych w miarę dowolnie przez słuchaczy i kierowników placówek.

Obecnie również działają uniwersytety powszechne. Obok tak popularnych o nieco innych zadaniach uniwersytetów III wieku m.in. Radiowy Uniwersytet Powszechny TWP O/Kielce czy Uniwersytet Powszechny im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach.