Unsound

Unsound Festival
Lata aktywności

od 2003

Data

październik

Miejsce

Kraków

Strona internetowa

Unsound Festival – festiwal muzyczny odbywający się w Krakowie, który prezentuje różnorodne formy muzyki elektronicznej i eksperymentalnej, m.in. techno, drone, ambient, minimalizm oraz powiązane sztuki wizualne. Poza Polską, wydarzenia Unsound odbywały się m.in. w Nowym Jorku[1], Londynie[2], Adelajdzie[3], Toronto, Mińsku[4], Tbilisi, Pradze i Bratysławie. Festiwal jest prowadzony przez non-profitową Fundację Tone Muzyka i Nowe Formy Sztuki[5].

Pierwszy festiwal Unsound odbył się w 2003 roku w Krakowie jako undergroundowe wydarzenie skierowane głównie do lokalnej publiczności, z koncertami w miejskich piwnicznych barach. Na przestrzeni kilku lat Unsound znacznie się rozwinął. Obecnie odbywa się corocznie pod koniec października, trwa około tygodnia i jest określany jako jedno z najważniejszych tego typu wydarzeń w Europie[6], przyciągając do Krakowa liczną międzynarodową widownię.

Historia

W 2010 roku festiwal rozwinął swój program i tożsamość wizualną wokół tematu Horror, przyjemność strachu i niepokoju, który eksplorował historię i wyłaniający się trend ciemności w muzyce[7]. Horror był kontynuowany w 2011 roku z tematem Future Shock, inspirowanym książką autorstwa futurologa Alvina Tofflera z 1970 roku[8]. Kolejne tematy obejmowały The End (2012)[9], Interference (2013)[10], The Dream (2014)[11], Surprise (2015), Dislocation (2016), Flower Power (2017) i Presence (2018). W ramach różnych edycji w Krakowie na Unsound wystąpili m.in. Ben Frost (2014), Jerzy Mazzoll, John Tilbury (2015), Mats Gustafsson, Wacław Zimpel (2017), Paul Bowles (2016), Tim Hecker, Alva Noto, Terry Riley (2018).

Jedną z głównych przestrzeni Unsound jest krakowski Hotel Forum, gdzie corocznie w weekend festiwalowy odbywają się rave'y

Unsound pracował również nad projektami w innych krajach. W lutym 2010 roku wraz z lokalnymi partnerami z Nowego Jorku, takimi jak seria Wordless Music, Bunker i Electronic Music Foundation, Unsound współtworzył dziesięciodniowe wydarzenie satelitarne z udziałem muzyki, filmu, warsztatów i dyskusji panelowych[12]. Unsound wyprodukował w sumie kilka nowojorskich wydań, cztery wydarzenia w Adelajdzie w ramach Adelaide Arts Festival, oraz imprezy w Londynie we współpracy m.in. z The Barbican i British Film Institute. Unsound był obecny również w regionie Europy Wschodniej, szczególnie w Mińsku, tworząc mini-festiwale z lokalnymi partnerami.

Unsound znany jest z otwierania przestrzeni architektonicznych, dostosowując je do wydarzeń muzycznych. W Krakowie obejmuje to Hotel Forum, budynek hotelowy wybudowany w latach 1978–1989 w stylu socmodernistycznym, który przez dekadę pozostawał pusty aż do 2012 roku, kiedy po raz pierwszy stał się jedną z lokalizacji Unsound. Od tego czasu Forum zaczęło zyskiwać status ważnego centrum kulturalnego w mieście[13]. W 2013 roku otworzono tam klubokawiarnię Forum Przestrzenie. W Toronto w czerwcu 2015 roku Unsound zaadaptował opuszczoną elektrownię Hearn, aby zorganizować pierwsze publiczne wydarzenie w tej przestrzeni we współpracy z Luminato Festival[14].

Program festiwalu jest w znacznej części niejawny aż do chwili rozpoczęcia poszczególnych wydarzeń. Organizatorzy celowo udzielają niepełnej informacji dla zwiększenia napięcia i zainteresowania. Współzałożycielem i dyrektorem artystycznym Unsound jest Mat Schulz. Dyrektorem wykonawczym jest Małgorzata Płysa. Unsound jest założycielem i aktywnym członkiem ICAS (International Cities of Advanced Sound).

Projekty

Unsound wyprodukował wiele projektów, zarówno jako współprace jak i zlecenia od zewnętrznych podmiotów. W 2008 roku z udziałem Unsound powstała Warhol Series, w której muzyka elektroniczna i eksperymentalna na żywo jest odtwarzana jako ścieżka dźwiękowa do klasycznych filmów niemych Andy’ego Warhola. Artyści zaangażowani w ten projekt to: Carl Craig, nsi., Groupshow, Stefan Németh i artysta wideo Lillevan. Według strony internetowej Unsound, „seria odnosi się do szerokiego wykorzystania przez Warhola wcześniejszego materiału do stworzenia czegoś nowego, jak również do multimedialnego wydarzenia The Exploding Plastic Inevitable z lat 60., w którym filmy Warhola zostały użyte jako ruchome tapety rzutowane na ścianę i muzyków z The Velvet Underground”[15].

Kolejnym kluczowym zleceniem było Solaris autorstwa Bena Frosta i Daniela Bjarnassona we współpracy z krakowską Sinfoniettą Cracovią. Towarzyszyły mu wizualizacje Briana Eno i Nicka Robertsona. Premiera tego utworu miała miejsce na Unsound Kraków w 2010 roku. Kompozycję wykonano również na Unsound Festival New York 2011 w Alice Tully Hall w Lincoln Center[16]. W 2014 roku Unsound nawiązał współpracę z Adelaide Festival, aby ożywić Double Vision, stworzoną przez Atom ™ i Robin Fox. Podobnie jak Solaris, projekt ten ruszył w trasę koncertową po całym świecie[17].

Oprócz zlecania prac, Unsound stał się także platformą dla artystów do premierowego wykonywania nowych utworów lub spektakli – na przykład laserowej i dźwiękowej pracy Roberta Henke Lumiere, która została uruchomiona w Krakowie w 2013 roku[18].

Ephemera

W 2014 roku Unsound uruchomił projekt Ephemera, łączący dźwięk i zapach. Według strony internetowej Ephemera „prezentuje kompozycje zapachowe oparte na rezonansach muzycznych i pogłosach”. Szefem projektu jest berliński Geza Schoen.

W pierwszej fazie projektu trzech muzyków – Ben Frost, Tim Hecker i Steve Goodman (aka Kode9) – stworzyło surowy materiał dźwiękowy, który Schoen następnie zinterpretował, tworząc trzy różne zapachy: Noise, Drone i Bass. Te zapachy i dźwięki zostały następnie wykorzystane w środowisku instalacyjnym, które miało swoją premierę na Unsound Festival w Nowym Jorku i zyskało szerokie zainteresowanie mediów[19][20][21]. Instalacja została następnie uruchomiona w Muzeum Narodowym w Krakowie, Tromsø Kunstforening w Norwegii i Malmo Inter-Arts Center.

W październiku 2014 Zapachy Ephemera zostały wydane jako perfumy z muzyką dostępną jako utwory do pobrania i otrzymały pozytywne recenzje od niszowych recenzentów perfum i krytyków muzycznych[22][23].

Po raz pierwszy Ephemera przyjął formę koncertu na żywo na Unsound Toronto 19 czerwca 2015 roku z udziałem muzyki Tima Heckera, komponentu zapachowego Geza Schoena i projektu oświetlenia Marcela Webera. Krytyczne przyjęcie tej pracy było bardzo pozytywne, a kanadyjski portal muzyczny Exclaim! napisał: „Ephemera jest naprawdę, jednoznacznie oryginalna – zmysłowa wydajność na zupełnie nowym poziomie”.

Przypisy

  1. ↑ Jon Pareles: The Beauty of Pulses, the Glory of Drones. The New York Times, 5 lutego 2010. [dostęp 2018-10-24].
  2. ↑ Unsound London! Line-Up Announced. The Quietus, 1 lipca 2013. [dostęp 2018-10-24].
  3. ↑ Unsound festival expands to London and Adelaide. 13 lutego 2013. [dostęp 2018-10-24].
  4. ↑ Mińsk w Krakowie specjalnie dla Unsound Festival. 3 października 2009. [dostęp 2018-10-24].
  5. ↑ Unsound. Krakowskie Biuro Festiwalowe. [dostęp 2018-10-24].
  6. ↑ Here are our top picks from around the world in October. Resident Advisor, 1 września 2014. [dostęp 2018-10-24].
  7. ↑ RA Review Unsound 2010. Resident Advisor, 17 listopada 2010. [dostęp 2018-10-24].
  8. ↑ FACT’s guide to Unsound 2011. 22 września 2011. [dostęp 2018-10-24].
  9. ↑ The Shock Of The End: Krakow's Unsound Festival Deconstructed. The Quietus, 26 października 2012. [dostęp 2018-10-24].
  10. ↑ Kyle Ellison: Reading the interference: What we learned at Unsound in Kraków. Drowned in Sound, 31 października 2013. [dostęp 2018-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 kwietnia 2015)].
  11. ↑ Daniel Jones: Tinnitus Entertain You: Unsound Festival 2014 reviewed. electronicbeats.net, 24 października 2014. [dostęp 2018-10-24].
  12. ↑ Steve Smith: Hello, New York: Avant-Garde Eastern Europe. The New York Times, 29 stycznia 2010. [dostęp 2018-10-24].
  13. ↑ Tess Reidy: Eastern European dance revolution conquers west. The Guardian, 24 stycznia 2015. [dostęp 2018-10-24].
  14. ↑ Music fest coming to abandoned Toronto power station. 9 kwietnia 2015. [dostęp 2018-10-24].
  15. ↑ Jon Caramanica: Imaginary Soundtracks for Two Silent Warhol Films. The New York Times, 8 lutego 2010. [dostęp 2018-10-24].
  16. ↑ Andy Battaglia: Daniel Bjarnason and Ben Frost: A soundtrack to Solaris. Resident Advisor, 19 września 2012. [dostęp 2018-10-24].
  17. ↑ Tam Gunn: Blurred minds: Pop hijackers Atom™ and Robin Fox introduce their Unsound audiovisual show Double Vision. 10 października 2014. [dostęp 2018-10-24].
  18. ↑ Ryan Keeling: Unsound 2013. Resident Advisor, 25 października 2013. [dostęp 2018-10-24].
  19. ↑ Sean Michaels: Unsound music festival commissions club-inspired fragrances. The Guardian, 20 marca 2014. [dostęp 2018-10-24].
  20. ↑ Evan Minsker: Tim Hecker, Kode9, Ben Frost Creating Music for Drone, Bass, and Noise Perfumes. Pitchfork, 18 marca 2014. [dostęp 2018-10-24].
  21. ↑ Daniel Dylan Wray: What Does Music Smell Like? Well, Unsound's Ephemera Project is Bottling it. thump.vice.com, 29 kwietnia 2014. [dostęp 2018-10-24].
  22. ↑ Mark Behnke: New Perfume Review Ephemera by Unsound Noise- Does It Smell and Sound and Look Good?. colognoisseur.com, 7 stycznia 2015. [dostęp 2018-10-24].
  23. ↑ Daniel Jones: Which Genre Smells the Best: Bass, Noise or Drone?. electronicbeats.net, 18 maja 2015. [dostęp 2018-10-24].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Forum Kraków 10-2003.jpg
Autor: Błażej Pindor, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hotel Forum w Krakowie. Ten czterogwiazdkowy hotel należał do sieci Intercontinental, a na krótko przed zamknięciem w 2002 roku przeszedł na własność Accor Hotels. Zaprojektowany przez polskiego architekta Janusza Ingardena i wybudowany w latach 1978-1989. Na fotografii stan w 2003 roku.