Uproszczone pismo chińskie
Ten artykuł od 2017-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Uproszczone pismo chińskie (chiń. upr. 简体字; chiń. trad. 簡體字; pinyin jiǎntǐzì) – odmiana pisma chińskiego, używana oficjalnie w Chińskiej Republice Ludowej, a także w Singapurze.
Systematycznego uproszczenia podjęto się w ChRL w latach 50. XX wieku, chociaż pierwsze głosy apelujące o stworzenie systemu pisma łatwiejszego dla przeciętnego człowieka pojawiały się już pod koniec XIX wieku[1]. Celem reformy było ułatwienie nauki pisma i walka z analfabetyzmem. Ostatecznie, na przestrzeni niemal dekady, uproszczono ok. 50 procent najpopularniejszych znaków chińskich, czego efekty opublikowano w pierwszej „Ogólnej Standardowej Tabeli Znaków Chińskich” (chiń. upr. 通用规范汉字表; pinyin tōngyòng guīfàn hànzì biǎo) w 1964 roku[1]. Aktualna „Ogólna Tabela” została uchwalona i opublikowana w 2013 roku, i zawiera 8105 znaków[2].
Za wzór wielu uproszczeniom posłużyły formy znaków tradycyjnego pisma trawiastego. W wielu przypadkach uproszczenie zatarło jednak pierwotne zależności między znakami – dwa różne tradycyjne znaki czasem przechodzą w jeden uproszczony, a podobne – przechodzą w całkiem różne. Może to powodować pomyłki, a także trudności w czytaniu.
Pismo tradycyjne, takie jak przed reformą, używane jest w Republice Chińskiej (Tajwan), Hongkongu i Makau. Spotkać się z nim można także w Chinach kontynentalnych, a także w Japonii, Wietnamie i Korei, w szczególności w świątyniach i obiektach historycznych. Ponieważ zapis tradycyjny uważany jest za bardziej elegancki, używany jest m.in. w kaligrafii (dziedzina sztuki) i różnego rodzaju prestiżowych wydawnictwach.
Przykład tekstu w piśmie uproszczonym:
波兰位于欧洲中部,西与德国为邻,南与捷克、斯洛伐克接壤,东邻俄罗斯、立陶宛、白俄罗斯、乌克兰,北濒波罗的海。
Tłumaczenie: Polska położona jest w Europie Środkowej, na zachodzie sąsiaduje z Niemcami, na południu z Czechami i Słowacją, na wschodzie z Rosją, Litwą, Białorusią, Ukrainą, a od północy przylega do Morza Bałtyckiego.
Przykłady uproszczeń
Znak tradycyjny | Znak uproszczony | Wymowa (hanyu pinyin) i znaczenie |
---|---|---|
發 | 发 | fā; wysyłać, rozwijać, okazywać, wystawiać itd. |
髮 | 发 | fà; włosy |
見 | 见 | jiàn; zobaczyć, spotkać |
體 | 体 | tǐ; ciało, forma, system |
貝 | 贝 | bèi; muszla, kosztowności |
車 | 车 | chē; wóz, pojazd |
電 | 电 | diàn; piorun, elektryczny, elektryczność |
長 | 长 | cháng; długość, długi, zawsze, stale zhǎng; 1) szef, kierownik, starszy 2) rosnąć, rozwijać |
門 | 门 | mén; drzwi, wrota, oddział |
選 | 选 | xuǎn; wybrać, wybierać |
韋 | 韦 | wéi; (nazwisko), miękka skóra |
讓 | 让 | ràng; prosić, pozwalać, musieć |
風 | 风 | fēng; wiatr, obyczaj, moda |
飛 | 飞 | fēi; latać |
東 | 东 | dōng; wschód |
馬 | 马 | mǎ; koń, (nazwisko) |
樂 | 乐 | lè; radość, śmiech, (nazwisko) yuè; muzyka, (nazwisko) |
鳥 | 乌 | wū; kruk, czarny |
麥 | 麦 | mài; zboże, (nazwisko) |
塵 | 尘 | chén; ziemia, pył |
齊 | 齐 | qí; (nazwisko), równy, gładki, wyrównać, wygładzić |
齒 | 齿 | chǐ; ząb |
龍 | 龙 | lóng; smok, nazwisko |
龜 | 龟 | guī; żółw |
Uproszczenia znaków chińskich w Japonii
Uproszczenia wielu znaków chińskich dokonano po II wojnie światowej również w Japonii w sposób niezależny od Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL). Niektóre z powstałych znaków mogą być identyczne z uproszczonymi znakami używanymi w ChRL, np. 学 (uczyć się) inne zaś zupełnie różne, np. na bazie tradycyjnego znaku 龍 powstały niezależnie od siebie japoński znak 竜, oraz uproszczony chiński znak 龙 (smok).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Language Reform in Modern China, Ping Chen (w: 'The Oxford Handbook of Chinese Linguistics', William S-Y. Wang, Chaofen Sun)
- ↑ Ogólna Standardowa Tabela Znaków Chińskich
Media użyte na tej stronie
This image can't have copyright.
The Chinese character 書, in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.