Uproszczone pismo chińskie

Uproszczone pismo chińskie (chiń. upr. 简体字; chiń. trad. 簡體字; pinyin jiǎntǐzì) – odmiana pisma chińskiego, używana oficjalnie w Chińskiej Republice Ludowej, a także w Singapurze.

Systematycznego uproszczenia podjęto się w ChRL w latach 50. XX wieku, chociaż pierwsze głosy apelujące o stworzenie systemu pisma łatwiejszego dla przeciętnego człowieka pojawiały się już pod koniec XIX wieku[1]. Celem reformy było ułatwienie nauki pisma i walka z analfabetyzmem. Ostatecznie, na przestrzeni niemal dekady, uproszczono ok. 50 procent najpopularniejszych znaków chińskich, czego efekty opublikowano w pierwszej „Ogólnej Standardowej Tabeli Znaków Chińskich” (chiń. upr. 通用规范汉字表; pinyin tōngyòng guīfàn hànzì biǎo) w 1964 roku[1]. Aktualna „Ogólna Tabela” została uchwalona i opublikowana w 2013 roku, i zawiera 8105 znaków[2].

Za wzór wielu uproszczeniom posłużyły formy znaków tradycyjnego pisma trawiastego. W wielu przypadkach uproszczenie zatarło jednak pierwotne zależności między znakami – dwa różne tradycyjne znaki czasem przechodzą w jeden uproszczony, a podobne – przechodzą w całkiem różne. Może to powodować pomyłki, a także trudności w czytaniu.

Pismo tradycyjne, takie jak przed reformą, używane jest w Republice Chińskiej (Tajwan), Hongkongu i Makau. Spotkać się z nim można także w Chinach kontynentalnych, a także w Japonii, Wietnamie i Korei, w szczególności w świątyniach i obiektach historycznych. Ponieważ zapis tradycyjny uważany jest za bardziej elegancki, używany jest m.in. w kaligrafii (dziedzina sztuki) i różnego rodzaju prestiżowych wydawnictwach.

Przykład tekstu w piśmie uproszczonym:

波兰位于欧洲中部,西与德国为邻,南与捷克、斯洛伐克接壤,东邻俄罗斯、立陶宛、白俄罗斯、乌克兰,北濒波罗的海。

Tłumaczenie: Polska położona jest w Europie Środkowej, na zachodzie sąsiaduje z Niemcami, na południu z Czechami i Słowacją, na wschodzie z Rosją, Litwą, Białorusią, Ukrainą, a od północy przylega do Morza Bałtyckiego.

Przykłady uproszczeń

Znak
tradycyjny
Znak
uproszczony
Wymowa (hanyu pinyin) i znaczenie
; wysyłać, rozwijać, okazywać, wystawiać itd.
; włosy
jiàn; zobaczyć, spotkać
; ciało, forma, system
bèi; muszla, kosztowności
chē; wóz, pojazd
diàn; piorun, elektryczny, elektryczność
cháng; długość, długi, zawsze, stale
zhǎng; 1) szef, kierownik, starszy 2) rosnąć, rozwijać
mén; drzwi, wrota, oddział
xuǎn; wybrać, wybierać
wéi; (nazwisko), miękka skóra
ràng; prosić, pozwalać, musieć
fēng; wiatr, obyczaj, moda
fēi; latać
dōng; wschód
; koń, (nazwisko)
; radość, śmiech, (nazwisko)
yuè; muzyka, (nazwisko)
; kruk, czarny
mài; zboże, (nazwisko)
chén; ziemia, pył
; (nazwisko), równy, gładki, wyrównać, wygładzić
齿chǐ; ząb
lóng; smok, nazwisko
guī; żółw

Uproszczenia znaków chińskich w Japonii

Uproszczenia wielu znaków chińskich dokonano po II wojnie światowej również w Japonii w sposób niezależny od Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL). Niektóre z powstałych znaków mogą być identyczne z uproszczonymi znakami używanymi w ChRL, np. 学 (uczyć się) inne zaś zupełnie różne, np. na bazie tradycyjnego znaku 龍 powstały niezależnie od siebie japoński znak 竜, oraz uproszczony chiński znak 龙 (smok).

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Language Reform in Modern China, Ping Chen (w: 'The Oxford Handbook of Chinese Linguistics', William S-Y. Wang, Chaofen Sun)
  2. Ogólna Standardowa Tabela Znaków Chińskich

Media użyte na tej stronie

RomanA-01.svg
This image can't have copyright.
書.svg
The Chinese character , in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.
永-order.gif
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.