Urdzik
| |||
 Urdzik karpacki | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | wrzosowce | ||
| Rodzina | pierwiosnkowate | ||
| Rodzaj | urdzik | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Soldanella L. Sp. Pl. 144. 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
Soldanella alpina L.[3] | |||
| Synonimy | |||
|---|---|---|---|
| |||
Urdzik (Soldanella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pierwiosnkowatych. Obejmuje 10 gatunków[4][5] występujących na obszarach górskich Europy[5]. Z tego 4 gatunki występują w Alpach: S. montana, S. alpina, S. pusilla i S. minima[6]. W Polsce rosną trzy gatunki: urdzik górski (S. montana), karpacki (S. carpatica) i węgierski (S. hungarica)[7].
Morfologia
Rośliny zielne. Liście ogonkowe, o blaszce nerkowatej do okrągłej, całobrzegie, często z członowanymi włoskami. Kwiaty pojedyncze lub po kilka zebrane w baldach na szczycie głąbika, zwisające. Zarówno kielich, jak i korona kwiatu, dzwonkowate. Płatki niebieskie, na końcach pocięte frędzlowato. Owocem jest eliptyczna torebka zawierająca liczne nasiona[5].
Systematyka
Rodzaj należy do podrodziny Primuloideae w obrębie rodziny pierwiosnkowatych Primulaceae[8]. W obrębie podrodziny rodzaj ten tworzy monofiletyczny klad wspólnie z rodzajami: okrężnica Hottonia, Bryocarpum i Omphalogramma[9][10].
- Wykaz gatunków[4]
- Soldanella alpina L.
- Soldanella austriaca Vierh.
- Soldanella carpatica Vierh. – urdzik karpacki
- Soldanella dimoniei Vierh.
- Soldanella hungarica Simonk. – urdzik węgierski
- Soldanella minima Hoppe
- Soldanella montana Willd. – urdzik górski
- Soldanella pindicola Hausskn.
- Soldanella pusilla Baumg.
- Soldanella villosa Darracq
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
- ↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2016-02-06].
- ↑ a b Soldanella. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2017-02-06].
- ↑ a b c Klaus Kubitzki: Flowering Plants. Dicotyledons: Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales. Springer Science & Business Media, 2013, s. 318. ISBN 3-662-07257-2.
- ↑ Danesch Edeltraud, Danesch Othmar: Le monde fascinant de la flore alpine, Editions M.P.A, Saint-Sulpice (Suisse), b. r. (1984), s. 75, ISBN 2-88090-009-3
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Genus: Soldanella L.. W: U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-06].
- ↑ Mast A.R., Kelso S., Richards A.J., Lang D.J., Feller D.M.S., Conti E.. Phylogenetic relationships in Primula L. and related genera (Primulaceae) based on noncoding chloroplast DNA. „Int J Plant Sci”. 162, 6, s. 1381–1400, 2001.
- ↑ Morozowska M., Czarna A., Kujawa M., Jagodzinski M.A.. Seed morphology and endosperm structure of selected species of Primulaceae, Myrsinaceae, and Theophrastaceae and their systematic importance. „Plant Syst Evol”. 291, 3–4, s. 159–172, 2011.
Media użyte na tej stronie
Autor: Opioła Jerzy (Poland), Licencja: CC BY 2.5
Soldanella carpatica (habitat: Tatry)